| 21367 |
schot |
schot:
schyjət, twi‧j schyjət (P188p Hoepertingen)
|
Een schot, twee schoten (van een wapen). [ZND 06 (1924)]
III-3-1
|
| 19506 |
schotel |
schotel:
sxoͅtəl (P188p Hoepertingen, ...
P188p Hoepertingen),
grote ronde kom in tin of porselein
skoͅtəl (P188p Hoepertingen),
teil:
tei̯l (P188p Hoepertingen)
|
een ronde schotel [ZND 06 (1924)] || schotel [ZND m] || schotel; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || teil, in de betekenis van aarden pan of diepe schotel; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 19508 |
schoteltje |
onder-jatte:
ondərdsjad (P188p Hoepertingen),
oͅndərdšats (P188p Hoepertingen),
ondertas:
ondərtās (P188p Hoepertingen),
schoteltje:
schətəlkə (P188p Hoepertingen),
sxøtəlkə (P188p Hoepertingen),
tas:
taas (P188p Hoepertingen)
|
een kopje met een schoteltje [ZND 34 (1940)] || schoteltje [ZND 34 (1940)] || schoteltje, klein bordje of ~, gebruikt onder een kopje waaruit men drinkt [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 17638 |
schouderblad |
schouderplaat:
schouwerploat (P188p Hoepertingen)
|
Schouderblad: een der beide, driehoekige platte beenderen op de bovenrug die de schouders helpen vormen (schouderblad, schoft. schug). [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 33783 |
schouders |
schouder(s):
sxǫu̯rǝ (P188p Hoepertingen)
|
De schouder loopt van de schoft naar beneden in een punt uit. Zie afbeelding 2.18. [JG 1a, 1b; N 8, 32.1 en 32.2]
I-9
|
| 29048 |
schoudervulling |
kussentjes:
(enk)
køsǝkǝ (P188p Hoepertingen),
vulling:
vøleŋ (P188p Hoepertingen)
|
Opvulsel op de schouders van een kledingstuk, om de schouderlijn te accentueren en figuurfouten te corrigeren en om een mooie valling van de mouwen te verkrijgen. Ze bestaat veelal uit watjes, 2 of 3 voor een normale schouder tot 4 à 5 voor een hoge (Papenhuyzen III, pag. 26). [N 59, 99; N 62, 62]
II-7
|
| 33059 |
schoven binden |
binden:
bęŋǝ (P188p Hoepertingen),
opbinden:
ǫp˱beŋǝ (P188p Hoepertingen)
|
Het werk van de binder die achter de zichter aankomt en die om de hoeveelheid halmen die de zichter afgetrokken heeft twee (soms ook één) banden doet en zo de garven, gebonden schoven, maakt. Wanneer het graan met de zeis gemaaid wordt en de aflegger achter de maaier aankomt, worden het "afleggen", het "vormen" en het "binden" vaak in één doorgaande handeling uitgevoerd. Jassen en kassen worden (elders) ook gebruikt voor het opzetten en samenbinden van de korenhokken, zie het lemma ''schoven opzetten in een hok'' (4.6.13). De volgorde van de varianten van het type binden is: a. consonantcluster: -nd-/-ndj-/-]d, -n-, -nj-, -]-; b. vocalisme: -e-, -ę-, -ęi̯-, -ē-, -i-.' [N 15, 15d, 15e2 en 20; JG 1a, 1b; A 23, 16.2; L 1 a-m; L 1u, 15; L 48, 34.2; Lu 1, 16.2, Lu 2, 34.2; monogr.]
I-4
|
| 33068 |
schoven opzetten in een hok |
mandelen:
mā.ntǝlǝ (P188p Hoepertingen),
opzetten:
ǫp˲zętǝ(n) (P188p Hoepertingen)
|
In dit lemma komen de benamingen voor het opzetten van de stuiken aan de orde. Vergelijk ook aflevering I.3 over het opzetten van oppers, heukelingen, enz. in de weidebouw. Ook hier wordt verwezen naar het zelfstandig naamwoord in het volgende lemma. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds schoven. Ook wanneer het resultaat van de handeling, i.c. de stuik, in het woordtype voorkomt, wordt dat woord steeds fonetisch gedocumenteerd, daar immers het getal niet overeenkomt met dat van het lemma ''graanhok, struik, mandel'' (4.6.14). Enig materiaal van "haver opzetten" is hier ingebracht, waar nodig met een aantekening. [N 15, 28; JG 1a, 1b, 2c; A 23, 16.2; L 48, 34.2; Lu 1, 16.2; Lu 2, 34.2; monogr.]
I-4
|
| 18133 |
schram |
krets:
krets (P188p Hoepertingen)
|
Schram: streepvormige, zeer ondiepe verwonding van de bovenhuid (kras, schram, krab, krets). [N 107 (2001)]
III-1-2
|
| 18136 |
schrammen |
kretsen:
kretse (P188p Hoepertingen)
|
Schrammen: de bovenhuid zeer licht openrijten (schrammen, (s)krassen, krabbe(le)n). [N 107 (2001)]
III-1-2
|