e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Houthalen

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
op ruiters zetten, ruiteren op ruiters zetten: ǫp [ruiters] ˲zętǝ (Houthalen) Het bijeenzetten van het gedroogde hooi op houten stellages, doorgaans ruiters of bokken genoemd (zie het lemma ''hooiruiter''), zodat het zonder in contact met de bodem te staan, verder kan drogen, voordat het van het veld naar de boerderij wordt gebracht. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: hooi. Wanneer het resultaat van de handeling, i.c. de hooiruiter, in het woordtype voorkomt, wordt steeds door middel van ø...ŋ verwezen naar de woordtypen van het lemma ''hooiruiter''. Om de vergelijking te vergemakkelijken is in dit lemma dezelfde volgorde van woordtypen of afleidingen daarvan aangehouden als in het lemma ''hooiruiter''.' [N 14, 113b; JG 1b add.] I-3
op stelten lopen op stelten lopen: de jongen lopen op stelten (Houthalen) De jongens lopen op stelten (stok met voetplankje). [ZND 07 (1924)] III-3-2
op wacht op wacht: op waxt (Houthalen) op wacht [ZND A1 (1940sq)] III-3-1
opbollen oprollen: oprǫlǝ (Houthalen) De afgewogen deegstukken opbollen. Het opbollen dient om een mooie ronde bol te verkrijgen, waardoor het vormen van het brood veel gemakkelijker kan geschieden, dan wanneer men dit van het direct afgewogen stuk moet doen (Schoep blz. 99). Verder dient het om de fijnheid van rijs te be√Ønvloeden en de kleefstof soepeler te maken. Het opbollen kan met de hand of machinaal plaatsvinden. [N 29, 34; N 29, 30b; monogr.] II-1
opbrengst van een aardappelstruik struik: strǭ.k (Houthalen) Bij het woordtype kooksel wordt opgemerkt: "eigenlijk voldoende om éénmaal van te eten". [N 12, 19] I-5
opeenschuiven overeenschuiven: euverienschuive (Houthalen) Op elkaar schuiven (stroppen, schuiven) [N 108 (2001)] III-1-2
open broed open broed: ōpǝ bryt (Houthalen) Broed dat nog niet afgesloten of verzegeld is. De toekomstige bij zit dan nog in het stadium van ei en larf. [N 63, 25a; N 63, 20a; N 63, 22c] II-6
openbare verkoop koopdag: koepdaag (Houthalen), uitverkoop: ouetverkoep (Houthalen) Hoe heet een openbare verkoping bij opbod? [ZND 41 (1943)] III-3-1
openbare weg grote baan: grytə bān (Houthalen), steenweg: Zo wordt het ook genoemd.  stywjeͅch (Houthalen) een grote, doorgaande weg, een openbare straatweg (baan, grootbaan, steenweg, kasseiweg, klinkerd, klinkweg) [N 90 (1982)] III-3-1
opening in een galmgat schalmgat: schalmgaoten (Houthalen) Elk van de openingen in zon venster [schal-laok,-loch?]. [N 96A (1989)] III-3-3