| 25521 |
de oven reinigen |
schoonmaken:
sxunmākǝ (L414p Houthalen)
|
Het object "oven" wordt niet gedocumenteerd. [N 29, 12c; OB 2, 2c add.; monogr.]
II-1
|
| 32719 |
de ploeg inzetten |
(de ploeg) inzetten:
ę.nzętǝ (L414p Houthalen)
|
Nadat men de wentel- of de keerploeg gedraaid heeft of de voetploeg over de wendakker gesleept heeft, laat men de ploeg weer in de grond schieten om een nieuwe voor te ploegen. [JG 1a + 1b add.; N 11A, 123a; monogr.]
I-1
|
| 32723 |
de ploeg uit de voor laten komen |
uitvaren:
ǭ.t˲vǭ.rǝ (L414p Houthalen)
|
Als men bij het ploegen van een voor het einde van het stuk of de keerstrook bereikt heeft, laat men de ploeg uit de grond komen. Met deze handeling wordt het keren ingezet. Blijkens een aantal termen tilt men de ploeg op of laat men de staart los of duwt deze zover om, dat de schaar niet meer voort. Een wentelploeg haalt men uit de voor, door na ontgrendeling van de ploegboom de achterploeg aan de staart (meestal naar rechts) om te trekken, waardoor het dubbele ploeglichaam gaat kantelen. [JG 1a + 1b add.; N 11A, 123b; monogr.]
I-1
|
| 23694 |
de portiuncula-aflaat verdienen |
portiunculen:
op Allerzielendag
pesjonkele (L414p Houthalen)
|
De kerk in- en uitgaan bij het bidden van de toties-qoties-aflaat. Dat kon men doen: a)op het Portiuncula-feest, b)op het feest van O.L. Vrouw van de Rozenkrans (7 oktober) en c)in de namiddag en avond van Allerheiligen en op de dag van Allerzielen. [pars [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 28603 |
de raat uitbreken |
uitbreken:
ǭtbręǝkǝ (L414p Houthalen)
|
Uitbreken van de raat bij het oogsten van de honing. Het volk is dan verwijderd. [N 63, 81a]
II-6
|
| 22126 |
de ring in een kapsule stoppen |
in een potje steken:
in e pûtteke stiëke (L414p Houthalen)
|
de ring in een ijzeren kapsule stoppen? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 23289 |
de roepen |
eerste roep:
de ièrste roop (L414p Houthalen)
|
Hoe noem je de afkondiging van het aanstaande huwelijk in de zondagsmis? De eerste ..., de tweede ... [ZND 41 (1943)]
III-3-3
|
| 23290 |
de roepen krijgen |
geroepen worden:
geröppe wière (L414p Houthalen),
hoe zijen al ins geropen, zoe zijen al twie kieren geroepen (L414p Houthalen)
|
De roepen krijgen, afgeroepen worden in de kerk, "onder de geboden staan", "onder de roepen zijn", "in de roepen gaan". [N 96D (1989)] || Wat zegt men van de verloofden als hun huwelijk in de zondagsmis is afgekondigd? Ze zijn al eens ..., al twee keer ... [ZND 41 (1943)]
III-3-3
|
| 23723 |
de rozenkrans bidden bij een overledene |
rozenkrans beden:
roezenkrans bieeje (L414p Houthalen)
|
De Rozenkrans (= 3 Rozenhoedjes) bidden bij een overledene. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 34273 |
de stal uitmesten |
uitdoen:
ō.dū.n (L414p Houthalen)
|
De stal of mestgoot van mest ontdoen. Objecten "stal", "mestgoot" en "mest" zijn niet gedocumenteerd. [N 11, 14; N 5A II, 50a; A 9, 26; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; monogr.]
I-11
|