| 20343 |
half- of stiefbroer |
halfbroer:
halfbrur (P219p Jeuk, ...
P219p Jeuk)
|
De zoon van de tweede man of vrouw van je vader of moeder (stiefbroer) [N 115 (2003)] || De zoon van een tweede man of vrouw (stiefzoon) [N 115 (2003)]
III-2-2
|
| 20344 |
half- of stiefzuster |
halfzuster:
halfzöster (P219p Jeuk, ...
P219p Jeuk)
|
De dochter van de tweede man of vrouw van je vader of moeder (stiefzuster) [N 115 (2003)] || De dochter van een tweede man of vrouw (stiefdochter) [N 115 (2003)]
III-2-2
|
| 23622 |
halfmis |
halfmis:
halfmès (P219p Jeuk)
|
Het moment waarop de mis op de helft is, wat de duur betreft [halfmis, hauvermès?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23342 |
halfvasten(zondag) |
halfvasten:
half vasten (P219p Jeuk),
halfvaste (P219p Jeuk)
|
De vierde zondag van de vasten [haufvaste, halfvaste, körfkeszoondig]. [N 96C (1989)] || Het feest van Sinter-Greef (half vasten) [grevin, greve, miknem]. [N 88 (1982)]
III-3-3
|
| 32987 |
halm, stengel van de graanplant |
spier:
spei̯r (P219p Jeuk),
spī.rǝ (P219p Jeuk)
|
De graanhalm is de meestal ronde en gelede stengel van de te velde staande graanplant. Hier het algemene woord, dat veelal ook de benaming voor de gehele graanplant is. Een aantal termen (bv. spier, spit, ...) wordt niet alleen gebruikt voor de stengel van de te velde staande graanplanten, maar ook -en blijkens een niet gering aantal aar-opgaven wellicht nog meer- voor de geoogste en gedorste graanstengels, de strohalm; zie de toelichting bij het volgende lemma ''strohalm'' (1.3.2). Veelal zijn ze ook toepasselijk op de grasspriet (zie het lemma ''grasspriet'' (1.5) in aflevering I.3), enkele zelfs op de graankorrel (zie het lemma ''graankorrel'' (2.6) in deze aflevering). Voor een aantal plaatsen werd het tweelettergrepige ''spieren'' als enkelvoud opgegeven. Zie afbeelding 2, a. [N P, 4b; JG 1a, 1b; L 1, a-m; S 12; Wi 13; monogr.]
I-4
|
| 17627 |
hals |
kol:
kǫl (P219p Jeuk)
|
Hals van een kledingstuk. [N 62, 31a; MW]
II-7
|
| 18419 |
hals [wld ii.7, p.86] |
col (fr.):
col (P219p Jeuk)
|
Hoe noemt U: de hals van een kledingstuk (hals, nek?) [N 62 (1973)]
III-1-3
|
| 18255 |
halsketting |
kettel:
gouwe kettel (P219p Jeuk)
|
Een gouden ketting [ketting, kettel, snoer] [N 114 (2002)]
III-1-3
|
| 18236 |
halssnoer |
collier (fr.):
collier (P219p Jeuk, ...
P219p Jeuk),
gouwe collier (P219p Jeuk)
|
aan een snoer geregen kralen, parels, enz. als halssieraad [toer, snoer, ketting, karkant, collier] [N 86 (1981)] || Een gouden ketting [ketting, kettel, snoer] [N 114 (2002)] || Halssnoer. Aan een snoer geregen kralen, parels, enz. als halssieraad [toer, snoer, ketting, karkant, collier] [N 114 (2002)]
III-1-3
|
| 33927 |
halster |
halster:
hɛlstǝr (P219p Jeuk)
|
Stel van leren riemen - eventueel touwen - of kettingen dat het paard om het hoofd heeft als het niet ingespannen is. Aan de halsterring wordt de lijn of ketting gehecht waarmee het paard in de stal of op de weide wordt vastgebonden of waarmee het wordt geleid. Op sommige plaatsen wordt de term halster ook gebruikt om het Hoofdstel of de Stalband aan te duiden. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2b, 2c; N 13, 18a; N 5 A II, 59e add.; monogr.]
I-10
|