| 20181 |
barensweeën |
pijnen:
pijnen krijgen (K317a Kerkhoven)
|
Barenswee: periodieke pijnen die voorafgaan aan het baren (poos). [N 115 (2003)]
III-2-2
|
| 24120 |
barmsijs |
pijpje:
pɛpkə (K317a Kerkhoven)
|
sijs: barmsijs (12,5 bruin, met steeds rood voorhoofd en zwart sikje; alleen in sommige jaren op trek; gewoonten als sijs [006]; ook in mast- en berkenbos; twee soorten [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 18173 |
barrevoets |
barrevoets:
bɛrəvuts (K317a Kerkhoven, ...
K317a Kerkhoven)
|
blootvoets [RND]
III-1-3
|
| 19730 |
bed |
bed:
be̝ͅt (K317a Kerkhoven)
|
bed [RND]
III-2-1
|
| 19471 |
bedsprei |
bedsprei:
be̝ͅtsprēͅi̯ (K317a Kerkhoven)
|
bedsprei [RND]
III-2-1
|
| 22403 |
beeldzijde van een geldstuk |
kop:
kop (K317a Kerkhoven)
|
de beeldzijde van een munt of geldstuk [kop, kruis, illevers, leeuw, wapentje] [N 112 (2006)]
III-3-2
|
| 33660 |
beemd |
beemd:
bempt (K317a Kerkhoven)
|
Het begrip beemd is, getuige ook de bronnenopgave bij dit lemma, vaak afgevraagd. Op grond van de informatie die de informanten bij hun antwoord gaven, springen er twee betekenissen uit van beemd. De eerste is ø̄lager gelegen, vochtig weilandø̄ en de tweede is ø̄hooiweide of hooilandø̄. Een aantal informanten vermeldt erbij dat beemd weiland is aan de Maas of aan een beek. Enkele andere bijvoegingen zijn: ø̄slechte wei met veel onkruidø̄, ø̄grasland zonder omheiningø̄, ø̄weiland met enkele bomenø̄, ø̄stuk zure grondø̄. De lage ligging wordt nogal eens als een slechte eigenschap, als minderwaardig, gewaardeerd. Sommige informanten geven aan dat een beemd iets anders is dan een broek. Mede door de diverse bijvoegingen bij de antwoorden zijn de beemd-opgaven daarom niet verwerkt in lemma 1.3.2 ɛlaaggelegen weidegrondɛ, waarin de broek-opgaven domineren. Binnen de woordtypen beemd en band/bend is niet altijd met zekerheid te zeggen of ze enkel- of meervoud zijn. Waar dit met zekerheid te zeggen is, is dit aangegeven.' [N 14, 53; N 14, 52; N 14, 50a; N 14, 50b; N 6, 33b; N P, 5; JG 1a, 1b, 1c; L 19b, 2aI; L 1a-m; L 4, 40; A 10, 4; S 2, 5, 43; Wi 6; RND 20; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 33898 |
beervoetigheid |
(een paard met een) geitepoot:
gē̜tǝpuǝt (K317a Kerkhoven)
|
Beervoetige stand, een afwijking, waarbij de kootas naar voren is gebroken door het achterwaarts doorzakken van de koot, zodat de vetlok met de bodem in aanraking komt. [JG 1a, 1b; N 8, 93b]
I-9
|
| 32717 |
beginvoren in het midden |
rug:
røx (K317a Kerkhoven)
|
Bedoeld worden de eerste (2, 4 of 6) voren die men midden op de akker of op een pand tegen elkaar aan slaat, als deze bijeengeploegd moet worden. Men kan deze voren, vooral als het laaggelegen of natte grond betreft, bewust wat hoger opploegen, om een rond akker- of pandoppervlak te krijgen. [N 11, 60; N 11A, 119c; JG 1a + 1b]
I-1
|
| 20431 |
begraven |
begraven:
begraven (K317a Kerkhoven)
|
een dode begraven [graven, zinken, begraven] [N 115 (2003)]
III-2-2
|