| 32836 |
de grond vasttreden, aanstampen |
treden:
triǝ (P180p Kerkom)
|
In de moestuin of op een klein perceeltje kan men - wanneer men niet over een hand- of tuinrol beschikt - de bewerkte grond platkloppen met de spade, de schoep of een plet-plank ofwel vasttreden met de voeten, waarbij dan vaak plankjes onder de klompen worden gebonden. Voor de dialectvarianten van het woord(deel) ''treden'' zij verwezen naar het lemma ''het land aftreden''. [JG 1a + 1b + 1d; N P, 20 add.; monogr.]
I-2
|
| 22772 |
de helft vragen |
elk de helft:
ielk den elft (P180p Kerkom)
|
Wat roepen de kinderen als ze de helft vragen van iets, bijvoorbeeld van iets dat ze tegelijkertijd hebben gevonden? [ZND 26 (1937)]
III-3-2
|
| 33870 |
de merrie dekken |
dekken:
dękǝ (P180p Kerkom)
|
Zie afbeelding 11. [JG 1a, 1b; N 8, 43a en 43b]
I-9
|
| 34273 |
de stal uitmesten |
schoonmaken:
sxunmǭkǝ (P180p Kerkom),
trekken:
trękǝ (P180p Kerkom)
|
De stal of mestgoot van mest ontdoen. Objecten "stal", "mestgoot" en "mest" zijn niet gedocumenteerd. [N 11, 14; N 5A II, 50a; A 9, 26; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; monogr.]
I-11
|
| 19681 |
de was bleken |
bleken:
bleeken (P180p Kerkom),
bleken (P180p Kerkom)
|
de was op de bleek leggen [ZND 21 (1936)]
III-2-1
|
| 34344 |
de zeug naar de beer brengen |
na(ar) de beer gaan:
na(ar) de beer gaan (P180p Kerkom)
|
De zeug laten dekken door de beer, het mannelijk varken. [N 19, 30; JG 1a, 1b, 2c; N 76, add.; monogr.]
I-12
|
| 20808 |
deeg |
deeg:
deeg (P180p Kerkom),
deesem (P180p Kerkom)
|
zij kneedt het deeg [ZND 22 (1936)]
III-2-3
|
| 25548 |
deeg kneden |
kneden:
knē (P180p Kerkom)
|
Bepaalde grondstoffen t.w. bloem, gist, zout, vocht vormen het deeg. Eventueel worden er nog andere toevoegingen bijgevoegd. Dit deeg gaat men kneden om een massa te verkrijgen waarin de verschillende grondstoffen in de juiste verhouding zo volkomen en gelijkmatig mogelijk dooreengemengd zijn (Schoep blz. 90-91). Naast "kneden met de hand" komt voor "kneden met de voeten" of kneden met de deegmachine". De informant van L 428 merkt op dat "mengelen" het mengen der diverse ingrediënten inhoudt en het eigenlijk kneden ''knē̜jǝ'' is. In dit lemma wordt het object "deeg" niet fonetisch gedocumenteerd. Bij documentatie zou de meest voorkomende variant dęjx zijn geweest. Daarnaast zouden er nog varianten voorkomen als dēx, dē.x, dējx, dē̜k, dē.jx, tī.x, dījx, dix, dīx en di.x.' [N 29, 20b; N 6, 47; S 18; L 1a-m: monogr.; L 22, 41]
II-1
|
| 24407 |
dekken |
springen:
spręŋǝ (P180p Kerkom),
sprɛŋǝ (P180p Kerkom)
|
Het bevruchten van de koe door de stier. [JG 1a, 1b] || Het dekken van het vrouwelijk schaap door de ram. [N 77, 34; N 77, 33; JG 1a, 1b]
I-11, I-12
|
| 19704 |
deksel |
deksel:
deksel (P180p Kerkom),
deksəl (P180p Kerkom)
|
deksel [ZND 01 (1922)], [ZND 22 (1936)]
III-2-1
|