| 19345 |
dwarsdrijver |
zuurmoes:
zoeërmos (Q121p Kerkrade)
|
iemand die zonder goede reden altijd tegen spreekt; die altijd anders wil dan de meerderheid [dwarserik] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 27908 |
dwarskap |
dwarskap:
dwarskap (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
dwēǝškap (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Maurits]),
warskap:
wēǝškap (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale])
|
Kap die in de dwarsrichting van de pijler of de mijngang wordt geplaatst. De dwarskap is extra versterkt en bestaat uit twee elementen. Zij wordt gelegd op de plaats waar vanuit een steengang een galerij wordt begonnen. Zij moet extra stevig zijn omdat, al naar gelang de hoek die de galerij ten opzichte van de steengang maakt, één of meer kappen van de galerij met één uiteinde op de dwarskap rusten. [N 95, 303; monogr.; Vwo 105; Vwo 297; Vwo 299; Vwo 352; Vwo 792]
II-5
|
| 27193 |
dwarsligger |
dwarsligger:
dwarsligger (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
zwel:
šwɛl (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Julia])
|
Houten of ijzeren dwarsligger waarop de spoorstaven worden bevestigd. De vormen "sousguide" en "travers" worden in de Belgische mijnen voornamelijk ondergronds gebruikt, terwijl men bovengronds meestal van "bille" spreekt (Vanwonterghem pag. 202). [N 95, 709; monogr.; Vwo 132; Vwo 300; Vwo 722; Vwo 790]
II-5
|
| 27985 |
dwarspijler |
dwarspijler:
dwarspijler (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Maurits]),
parallelstreb:
paralɛlštrēp (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Zwartberg, Waterschei])
|
Pijler die evenwijdig aan de strijkrichting van de koollaag ligt. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -(pijler) het lemma Pijler. [N 95, 480; N 95, 286]
II-5
|
| 19504 |
dweil |
dweil:
dweͅi̯əl (Q121p Kerkrade),
opnemer:
opneəmər (Q121p Kerkrade),
schroblommel:
šruplūməl (Q121p Kerkrade)
|
dweil || grove doek waarmee vloeren, stoepen, etc samen met water worden schoongemaakt [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 19657 |
dweilen |
opnemen:
Notes v.d. invuller (zie bijlage): sjroebloemel of ópneëmer = dweil sjroebbe of ópneëme = dweilen
ópneëme (Q121p Kerkrade),
schrobben:
sjroebbe (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade),
šrubə (Q121p Kerkrade),
Notes v.d. invuller (zie bijlage): sjroebloemel of ópneëmer = dweil sjroebbe of ópneëme = dweilen
sjroebbe (Q121p Kerkrade)
|
Hoe noemt u het schoonmaken van stenen of houten vloeren, van stoepen enz. met behulp van water en een grove doek? [N105 (2000)] || stenen of houten vloeren, stoepen, etc. met behulp van water en een grove doek schoonmaken [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 19260 |
dwingen |
dwingen:
dwiŋən (Q121p Kerkrade),
zwingen (du.):
tswinge (Q121p Kerkrade),
tswingen (Q121p Kerkrade)
|
dwingen [ZND A1 (1940sq)] || het iemand onmogelijk maken anders dan op een bepaalde wijze te handelen [dwingen, nopen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 27320 |
dynamiet |
dynamiet:
dinamit (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Julia]),
dynamiet (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Zwartberg, Waterschei])
|
Springstof met nitroglycerine als grondstof. Dynamiet wordt vooral gebruikt om zeer harde steenlagen los te maken. [N 95, 422; N 95, 419; monogr.; Vwo 301]
II-5
|
| 28217 |
dynamo |
dynamo:
dynamo (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Julia])
|
De kleine dynamo die gekoppeld is aan een door perslucht aangedreven turbine en de benodigde elektrische stroom levert voor de persluchtlamp. [N 95, 259]
II-5
|
| 18405 |
eau de cologne |
keuls water:
kölsj wasser (Q121p Kerkrade),
kölsjwasser (Q121p Kerkrade)
|
eau de Cologne || reukwater, eau de cologne [lodderijn] [N 86 (1981)]
III-1-3
|