23610 |
evangelie |
evangelium (du.):
evangjeliejoem (Q121p Kerkrade)
|
De tweede lezing, het evangelie [t evangillie, evangjillióm?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
26537 |
ezel |
ezel:
ęǝzǝl (Q121p Kerkrade),
pijpenijzer:
pīfǝ-īzǝr (Q121p Kerkrade),
stemijzer:
štɛmīzǝr (Q121p Kerkrade)
|
Aambeeldachtig, stalen hulpgereedschap dat door metaalbewerkers wordt gebruikt om metalen platen te bewerken, kachelpijpen hun vorm te geven en te klinken, etc. Het bestaat uit een soort stang die in een bankschoef kan worden geklemd, in het aambeeldgat van het aambeeld kan worden geplaatst of onder een kram op de werkbank of het werkblok kan worden vastgezet. Het werktuig kan verschillende vormen hebben. Zo bestaan er uitvoeringen met ronde of vierkante doorsnede; ook kan de bovenzijde van het werktuig plat of rond zijn. De ezel is aan één, vaak ook aan beide kanten te gebruiken. Soms is er een bolle, hoekige of platte verhoging op aangebracht. Zie ook afb. 164. De informant uit Q 121 kende twee soorten koperslagersezels. De ene was voorzien van twee rechte banen, de andere van één rechte baan en een ronde kop. Beide ezels werden gebruikt voor het bewerken van plaatmateriaal. In L 210 lag de ezel in een houten blok en had het werktuig verschillende vormen: groot, kort, dik en dun. Ook de informanten uit L 246, L 266 en L 329 kenden ezels met ronde en vierkante kop. [N 33, 211; N 33, 238a-c; N 33, 242a-b; N 64, 37a-b; N 66, 18a-b; monogr.]
II-11
|
30150 |
ezelsrug |
ezelsrug:
ēzǝlsrø̜k (Q121p Kerkrade)
|
Een uit metselstenen vervaardigd en aan weerszijden enigszins overstekend, kapvormig bovendeel van een muur. Zie afb. 43. [N 31, 43a; monogr.]
II-9
|
22485 |
fakkeloptocht |
fakkelzug (<du.):
fakkeltsog (Q121p Kerkrade),
fakkeltsóg (Q121p Kerkrade)
|
Een optocht s avonds of s nachts waarbij fakkels meegedragen worden. [N 88 (1982)] || Fakkeloptocht.
III-3-2
|
20172 |
familie |
familie:
famielie (Q121p Kerkrade)
|
het geheel van bloedverwanten van dezelfde naam [familie, volk, parentatie, vriend] [N 87 (1981)]
III-2-2
|
22664 |
fanfare |
fanfare:
fanfaar (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade)
|
Een muziekkorps dat bestaat uit koperen blaasinstrumenten en slagwerk [fanfare, fanfaar, muziek]. [N 90 (1982)] || Fanfare.
III-3-2
|
19142 |
fatsoenlijk |
anstndig (du.):
an’sjtendieg (Q121p Kerkrade),
fatsoenlig:
fatsüng’lieg (Q121p Kerkrade),
ordentlich (du.):
orrentlieg (Q121p Kerkrade),
or’dentlieg (Q121p Kerkrade)
|
behoorlijk, fatsoenlijk || fatsoenlijk
III-1-4
|
24144 |
fazant |
fazant:
fazant (Q121p Kerkrade)
|
fazant (83 bekende jachtvogel; hen bruin en kleiner dan de kleurige haan [N 09 (1961)]
III-4-1
|
22431 |
feest |
feest:
fes (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade)
|
De bijeenkomst en samenzijn ter viering van een heuglijk feit of een gedenkdag [feest, kermis, begankenis]. [N 88 (1982)] || Feest.
III-3-2
|
23760 |
feestdag van een heilige |
namensdag:
namensdaag (Q121p Kerkrade)
|
De naamdag van een heilige. [N 96C (1989)]
III-3-3
|