e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Kerkrade

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
evangelie evangelium (du.): evangjeliejoem (Kerkrade) De tweede lezing, het evangelie [t evangillie, evangjillióm?]. [N 96B (1989)] III-3-3
ezel ezel: ęǝzǝl (Kerkrade), pijpenijzer: pīfǝ-īzǝr (Kerkrade), stemijzer: štɛmīzǝr (Kerkrade) Aambeeldachtig, stalen hulpgereedschap dat door metaalbewerkers wordt gebruikt om metalen platen te bewerken, kachelpijpen hun vorm te geven en te klinken, etc. Het bestaat uit een soort stang die in een bankschoef kan worden geklemd, in het aambeeldgat van het aambeeld kan worden geplaatst of onder een kram op de werkbank of het werkblok kan worden vastgezet. Het werktuig kan verschillende vormen hebben. Zo bestaan er uitvoeringen met ronde of vierkante doorsnede; ook kan de bovenzijde van het werktuig plat of rond zijn. De ezel is aan één, vaak ook aan beide kanten te gebruiken. Soms is er een bolle, hoekige of platte verhoging op aangebracht. Zie ook afb. 164. De informant uit Q 121 kende twee soorten koperslagersezels. De ene was voorzien van twee rechte banen, de andere van één rechte baan en een ronde kop. Beide ezels werden gebruikt voor het bewerken van plaatmateriaal. In L 210 lag de ezel in een houten blok en had het werktuig verschillende vormen: groot, kort, dik en dun. Ook de informanten uit L 246, L 266 en L 329 kenden ezels met ronde en vierkante kop. [N 33, 211; N 33, 238a-c; N 33, 242a-b; N 64, 37a-b; N 66, 18a-b; monogr.] II-11
ezelsrug ezelsrug: ēzǝlsrø̜k (Kerkrade) Een uit metselstenen vervaardigd en aan weerszijden enigszins overstekend, kapvormig bovendeel van een muur. Zie afb. 43. [N 31, 43a; monogr.] II-9
fakkeloptocht fakkelzug (<du.): fakkeltsog (Kerkrade), fakkeltsóg (Kerkrade) Een optocht s avonds of s nachts waarbij fakkels meegedragen worden. [N 88 (1982)] || Fakkeloptocht. III-3-2
familie familie: famielie (Kerkrade) het geheel van bloedverwanten van dezelfde naam [familie, volk, parentatie, vriend] [N 87 (1981)] III-2-2
fanfare fanfare: fanfaar (Kerkrade, ... ) Een muziekkorps dat bestaat uit koperen blaasinstrumenten en slagwerk [fanfare, fanfaar, muziek]. [N 90 (1982)] || Fanfare. III-3-2
fatsoenlijk anstndig (du.): an’sjtendieg (Kerkrade), fatsoenlig: fatsüng’lieg (Kerkrade), ordentlich (du.): orrentlieg (Kerkrade), or’dentlieg (Kerkrade) behoorlijk, fatsoenlijk || fatsoenlijk III-1-4
fazant fazant: fazant (Kerkrade) fazant (83 bekende jachtvogel; hen bruin en kleiner dan de kleurige haan [N 09 (1961)] III-4-1
feest feest: fes (Kerkrade, ... ) De bijeenkomst en samenzijn ter viering van een heuglijk feit of een gedenkdag [feest, kermis, begankenis]. [N 88 (1982)] || Feest. III-3-2
feestdag van een heilige namensdag: namensdaag (Kerkrade) De naamdag van een heilige. [N 96C (1989)] III-3-3