| 18973 |
onschuldig |
onnozel:
onnüzel (Q121p Kerkrade),
onschuldig:
ónsjul’dieg (Q121p Kerkrade)
|
onschuldig || zonder besef van goed en kwaad [onschuldig, onnozel] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18861 |
onstuimig |
wild:
wild (Q121p Kerkrade)
|
moeilijk in toom te houden, driftig [wreed, onstuimig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 25175 |
onstuimige lucht |
grillige lucht:
⁄n grellige loch(t) (Q121p Kerkrade),
⁄n grellige loeët (Q121p Kerkrade)
|
onstuimige, woest bewolkte lucht [grellig] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 21901 |
ontberen |
wensen:
wunsje (Q121p Kerkrade)
|
niet hebben waaraan men grote behoefte heeft, ontberen [derven] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 20581 |
ontbijt |
morgends-caf, de -:
mörjetskaffieë (Q121p Kerkrade),
morgens-caf, de -:
murjenskaffie (Q121p Kerkrade),
möjenskaffie (Q121p Kerkrade)
|
maaltijden; Hoe noemt U: Namen voor de verschillende maaltijden, afhankelijk van de tijd van de dag, eventueel van het jaar [N 80 (1980)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: 7 à 8 uur [ZND 18G (1935)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: ontbijt [ZND 18G (1935)]
III-2-3
|
| 20814 |
ontbijtkoek, peperkoek |
leverkoek:
lieverkoch (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade),
lieëverkoch (Q121p Kerkrade),
Verklw. lieverkuchs-je ¯t jieëft nit alle daag lie¯verkóch
lie’verkóch (Q121p Kerkrade)
|
peperkoek [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 27533 |
ontgroening voor ondergrondse mijnwerkers |
kuilstamp:
kulštamp (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Julia])
|
Gebruik om nieuwe mijnwerkers een panschop tegen het, eventueel blote, achterwerk te houden waartegen dan met een voorhamer werdgeslagen. Volgens de invuller uit Q 121c was het op de Domaniale mijn gebruikelijk om dit bovengronds te doen en wel in het gebouw waar de jonge mijnwerkers mijnwagens schoon moesten maken. De invuller uit Q 112a heeft het gebruik nog gekend tot ongeveer 1960. Het werd toegepast bij nieuwe leden van de Bovon, de beambtenontspanningsvereniging van de Oranje-Nassau III. [N 95 A, 9; monogr.]
II-5
|
| 28073 |
ontkoold |
afgebouwd:
āfjǝbǫwt (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Eisden]),
deruit:
drūs (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Julia])
|
Gezegd van een pijler waar alle steenkool uit is verwijderd. In dit lemma zijn alleen de termen voor "ontkoold" opgegeven. Voor de benamingen voor "pijler" zie men het lemma Pijler. [N 95, 532; monogr.]
II-5
|
| 17706 |
ontlasting hebben |
kakken:
kakke (Q121p Kerkrade),
schijten:
sjiese (Q121p Kerkrade),
uitgaan:
oes-joa (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade)
|
ontlasting hebben [afgon, leutere, driete, zijn gevoeg doen] [N 10c (1995)]
III-1-1
|
| 27591 |
ontslag krijgen |
(de) papieren krijgen:
dǝ papīǝrǝ krījǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Maurits]),
de püs krijgen:
dǝr pys krījǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
gekundigd werden:
jǝkø̜ndixt wēǝdǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Julia]),
kundigung krijgen:
kø̜ndijuŋ krījǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
vortgaan:
%%zinnetje%%
hēǝ jēt vut (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Laura, Julia])
|
De dienst opgezegd krijgen. In "zijn boek krijgen" wordt met boek het werkboekje bedoeld dat men terugkrijgt als men ergens niet meer werkt (Vanwonterghem pag. 69). Püs in de "de püs krijgen" is een strozak in het bed of een armoedig bed (RhWB VI pag. 1227 s.v. "Püs"). Het woord wordt in deze uitdrukking overdrachtelijk gebruikt. [N 95, 999; N 95, 998; monogr.]
II-5
|