| 30117 |
timpaan |
leest:
lēs (Q121p Kerkrade)
|
De ruimte tussen de bovendorpel van het kozijn van een raam of deur en de daarboven zich welvende boog. Wanneer boven een raam of deur met rechte bovendorpel een segment-, rond- of ellipsboog is geslagen, wordt het boogschild, d. i. de ruimte, die door de boog ingesloten wordt, niet alleen gevuld, maar veelal ook versierd. Bij vlak werk in metselwerk bestaat de boogvulling gewoonlijk uit enige lagen steen, hetzij zonder enige versiering, hetzij door het aanbrengen van gekleurde stenen enigszins gefigureerd. (Zwiers I, pag. 159). [N 32, 16b; monogr.]
II-9
|
| 31226 |
tin |
tin:
tsen (Q121p Kerkrade)
|
Blauw-wit metaal dat zeer week en rekbaar is. Het wordt gebruikt voor het gieten van siervoorwerpen, bij soldeerwerkzaamheden en bij het vertinnen. Bij dit laatste worden metalen zoals ijzer en koper met een dunne laag tin bedekt ten einde ze tegen oxidatie te beschermen. Zie ook het lemma "vertinnen". [monogr.]
II-11
|
| 31191 |
tinnegieter |
tinnegieter:
tsenǝjesǝr (Q121p Kerkrade)
|
Ambachtsman die tinnen vaatwerk en andere gebruiks- en siervoorwerpen vervaardigt. De term tinnegieter werd in Kerkrade (Q 121) en omgeving vooral als scheldwoord gebruikt. [monogr.; Wi 2; L 34, 17a]
II-11
|
| 24254 |
tjiftjaf |
taats:
taatsj (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade)
|
tjiftjaf || tjiftjaf (11 overal waar een gesloten bladerdak is; zang herhaald [tjip-tjep] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 25228 |
tocht, zuiging van lucht |
heel:
correct overgenomen.
hieël (Q121p Kerkrade),
tog:
tsóg (Q121p Kerkrade),
trek:
trek (Q121p Kerkrade)
|
tocht, vrij sterke zuiging van de lucht door een beperkte ruimte heen [scheut, trek, zicht, jacht, trok] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 24255 |
tochtig |
bokketig:
bø̜kǝtix (Q121p Kerkrade),
bokkig:
bø̜kex (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade),
scherp:
sjerp (Q121p Kerkrade),
stierig:
stērex (Q121p Kerkrade)
|
Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de geit. [N 19, 70b; N 77, 95; JG 1b; N C, 4c; S 52, L 378 add.; monogr.] || Geslachtsdrift vertonend, gezegd van de koe. [N 3A, 29; N C, 4a; JG 1a, 1b; Gwn V, 3; monogr.; add. uit N 3A, 21; N 3A, 9b] || Geslachtsdrift vertonend, gezegd van het vrouwelijk schaap. [N 19, 70a; N C, 4b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.] || tochtig, verlangend naar de paring, gezegd van vogels (parig) [N 83 (1981)]
I-11, I-12, III-4-1
|
| 21565 |
toegangsprijs |
eintritt (du.):
Van Dale (DN): Eintritt, 1. entree, toegang; - 3. entree(geld).
i-trit (Q121p Kerkrade)
|
de prijs die men moet betalen om ergens binnen te komen [entree, inkom, inkomgeld, inkomprijs] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 28023 |
toegewezen krijgen |
voorkrijgen:
vȳrkrījǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden])
|
Een bepaald aantal meters van het koolpand toegewezen krijgen. [monogr.]
II-5
|
| 33592 |
toekruid, algemeen |
gekruids:
ideosyncr.
jekrüeds (Q121p Kerkrade)
|
De kruiden die bij de bereiding bij groente of vlees gevoegd worden om de smaak van het gerecht te verbeteren, in het algemeen (kruid, toekruid, specerij). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 22547 |
toepen (kaartspel) |
toepen:
toeppe (Q121p Kerkrade, ...
Q121p Kerkrade)
|
Kaartspelen voor geld [tuisen]. [N 88 (1982)] || Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)]
III-3-2
|