| 19588 |
roompot |
zaankroeg:
£ is niet omgespeld
zōənkro͂ͅx (P055p Kermt)
|
pot, stenen ~; inventarisatie benamingen voor grote ~~ voor bijv. zuurkool e.d., kleinere ~~ voor boter, eieren e.d. (pijppot, timperpot); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 18100 |
roos (rode uitslag) |
roos:
rōēs (P055p Kermt)
|
hij heeft de roos (ziekte, rode uitslag, vooral in het gezicht; fr. érysipèle) [ZND 06 (1924)]
III-1-2
|
| 20084 |
roos (rosa) |
roos:
ruzə (P055p Kermt)
|
rozen [RND]
III-2-1
|
| 33376 |
rooster in de mestgoot |
rooster:
ristǝr (P055p Kermt),
rīstǝr (P055p Kermt)
|
Soms ligt onder in de mestgoot een rooster, een plank of plaat met gaten, die de mest tegenhoudt en alleen de gier moet doorlaten. Onder dit rooster bevindt zich een goot die met de gierput in verbinding staat. Zie ook afbeelding 10.A.e bij het lemma "koeienstand" (2.2.23). [N 5A, 42b]
I-6
|
| 34607 |
rosbak |
marktmand:
mē̜rkmaǝn (P055p Kermt)
|
Onder de kar opgehangen bak of mand voor proviand. [N 17, 85]
I-13
|
| 34606 |
rosdoek |
zak:
zak (P055p Kermt)
|
Een onder de kar opgehangen doek waarin onder meer paardenvoer kan worden opgeborgen. [N 17, 84; A 26, 3a; monogr]
I-13
|
| 33924 |
roskam |
roskam:
rǫskam (P055p Kermt)
|
IJzeren kam met 4 à 8 fijngetande en op regelmatige afstand van elkaar op de vlakke onderzijde geplaatste kamboorden om paarden - ook koeien- te kammen of te rossen, voornamelijk om het stof, plukjes, strootjes e.d. uit het paardehaar te kammen. Vooraan is een afzonderlijke naar boven wijdgetande kamboord. Over alle vlezige delen, te beginnen met het kruis, wordt tegen de haren in gekamd; beenachtige gedeelten worden niet geroskamd. Is het paard fijn van haar of glad gestreken, dan heeft de roskam geen zin. Daarna dient het paard geborsteld te worden met de roskam in de ene en de borstel in de andere hand. Zie afbeelding 24. [N 18, 139]
I-9
|
| 26668 |
rosmolen |
manège (fr.):
mǝnē.zǝ (P055p Kermt)
|
De oudste machine die voor het dorsen werd gebruikt. Een paard leverde hier de drijfkracht. Algemeen wordt onder manège een constructie verstaan bestaande uit een vertikale as die door een horizontale boom, waar een paard is voorgespannen, in beweging wordt gebracht. Door middel van een kardan-koppeling wordt die draaiende beweging doorgegeven aan een horizontale as die door de wand van de schuur naar een machine werd geleid en deze aandrijfkracht leverde. In dit geval wordt door de rosmolen een trommel aangedreven waarin de halmen gedorst werden. Vergelijk ook het lemma ''rosmolen'' in de aflevering over de molenaarsterminologie, wld II,3, blz. 163.' [N 14, 7; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 20425 |
rouwpoffer/rouwmuts |
rouwmuts:
røwmoͅəts (P055p Kermt)
|
muts met poffer, minder kostbaar of minder uitgedost dan de grote witte muts, die bij rouwgelegenheden wordt gedragen [rouwpoffer] [N 25 (1964)]
III-2-2
|
| 20447 |
rouwsluier aan een hoed |
rouwband:
røwbant (P055p Kermt),
voile:
vōəl (P055p Kermt)
|
rouwsluier(s) aan een hoed [N 25 (1964)]
III-2-2
|