| 34616 |
rem van de wagen |
mechaniek:
mekǝmek (Q111p Klimmen),
nekǝmek (Q111p Klimmen)
|
De rem komt vrijwel alleen voor bij de wagen. Er bestaan verschillende systemen. Essentieel hierbij is echter dat steeds een remblok tegen de rond de velg van het wiel bevestigde metalen band kan schuren. De informant van Q 099q vermeldt het volgende: "Vroeger werd de rem door middel van een zwengel aangedraaid. Thans wordt de rem in werking gesteld door een ijzeren hefboom. Deze ijzeren staaf heeft aan het losse uiteinde een ketting, die vastgemaakt wordt aan een haak, welke zich bevindt aan de zijkant van de karbak. Het is dus een vereenvoudiging, de zwengel is vervangen door een hefboom.". De respondent van P 48 omschrijft de wagenrem als een "blok met ketting aan as om te remmen. [N 17, 40 + 44j + 49 + 50b + 99 + add; JG 1b; JG 1c; JG 1d; JG 2c; monogr.]
I-13
|
| 28313 |
remhelling |
prem:
pręm (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
prɛm (Q111p Klimmen [Emma]),
remhelling:
remhelling (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Een in de helling-richting gedreven verbinding van de grondgalerij naar een hogere verdieping, of als dit te ver werd naar een deelgalerij. De remhelling was enkel- of dubbelsporig en aan de kop voorzien van een horizontaal geplaatste kabelschijf met rem of van een verticaal geplaatste dubbele trommel met onderscheidene diameters. Al naar gelang de uitvoering kon een mijnwagen aan elk van de twee uiteinden van de over deze schijf of trommel lopende kabel gekoppeld worden of op één of meer aan de kabel bevestigde onderstellen worden geplaatst. Dit systeem van vervoer werd rond 1930 vervangen door schudgoten en transportbanden. [N 95, 684; monogr.; N 95, 517]
II-5
|
| 28314 |
reminstallatie van een remhelling |
rembok:
rɛmbok (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits])
|
De op een verplaatsbaar onderstel geplaatste reminstallatie van remhellingen. [N 95, 688; monogr.]
II-5
|
| 28360 |
remschijf |
telder:
tɛldǝr (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Laura, Julia])
|
De schotelvormige schijf van de remschijftransporteur die zorgt voor het afremmen van de kolen of stenen. [N 95, 662]
II-5
|
| 28361 |
remschijfketting |
transportketting:
transpǫrtkęteŋ (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale])
|
De transportketting van een remschijftransporteur. [N 95, 663]
II-5
|
| 28359 |
remschijftransporteur |
jojo:
jōjō (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Een soort remmende transporteur voorzien van een ketting met schijven voor het vervoer van kolen in steile en halfsteile lagen van boven naar beneden. De ketting beweegt door halfronde of hoekvormige goten naar beneden en remt door middel van schijven het te vervoeren materiaal. Een invuller uit Q 121 schrijft over de opgave "kandeltoer" dat dit op de Domaniale mijn halfronde platen waren van ongeveer 2 meter met aan de zijkant een ronde buis van 15 cm doorsnee waardoor de stuwketting naar boven werd getrokken. [N 95, 615; N 95, 661; monogr.]
II-5
|
| 21358 |
rente |
cijnzen:
Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).
de sinze (Q111p Klimmen),
interest:
intrés (Q111p Klimmen),
Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).
d’r intres (Q111p Klimmen),
rente:
rinte (Q111p Klimmen)
|
rente [SGV (1914)] || Rente [intrest?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 21359 |
rentenier |
rentenier:
rinteneer (Q111p Klimmen)
|
rentenier [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 21892 |
rentenieren |
rentenieren:
rintenére (Q111p Klimmen)
|
leven van de inkomsten van je goederen of kapitaal [heren, rentenieren] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 21360 |
rentmeester |
rentmeester:
rintmeister (Q111p Klimmen)
|
rentmeester [SGV (1914)]
III-3-1
|