| 34220 |
koptouw |
zeel:
zēi̯l (Q111p Klimmen)
|
Touw aan de horens van een koe. [N 3A, 14a]
I-11
|
| 34200 |
kopziekte |
kopkrankte:
kopkręŋdǝ (Q111p Klimmen)
|
Door de overgang van de stal naar de weide treden stoornissen op in het maagdarmkanaal na plotselinge opname van grote hoeveelheden eiwit uit het jonge gras. Kopziekte komt vooral in het voorjaar voor. Bij een acuut verloop is er een potselinge aanval van krampen, waarbij alle ledematen, hals, hoofd, ogen en oren betrokken zijn. De opeenvolgende krampgolven nemen in hevigheid toe, totdat de dood volgt door een hartkramp (Berns 1983, blz. 137). Door de boeren wordt kopziekte vaak verward met melkziekte. Het zijn allebei zogenaamde deficiëntieziekten: bij kopziekte gaat het dan om een gebrek aan magnesium, bij melkziekte aan calcium. Zie ook het lemma ''kopziekte'' in wbd I.3, blz. 474-475.' [N 3A, 79; A 48A, 3; monogr.]
I-11
|
| 33964 |
kordeel, hotlijn |
korte lijn:
kǫrtǝ līn (Q111p Klimmen),
stuiklijn:
štuklīn (Q111p Klimmen),
vaarlijn:
vārlīn (Q111p Klimmen)
|
Riem die of touw dat aan de korte teugel (cf. lemma Loenje) is vastgemaakt en door de voerman in de hand gehouden wordt. Als de voerman aan die lijn trekt, draait het paard naar links (haar), als hij er zachte rukjes aan geeft, draait het paard naar rechts (hot). Meestal wordt de gewenste richting van het paard echter vooral met commando''s aangegeven. [JG 1a, 1b; N 13, 29 en 32]
I-10
|
| 20109 |
korenbloem |
korenbloem:
kǭrǝblǫm (Q111p Klimmen),
-
kaoreblom (Q111p Klimmen)
|
Centaurea Cyanus L. Een niet meer zo algemeen voorkomende plant met blauwe bloemen, een spinselachtig behaarde stengel en dunne lancetvormige bladeren, die groeit in korenvelden, op zandgronden en in bermen. De plant bloeit van juni tot augustus en varieert in hoogte van 30 tot 60 cm. [A 13, 14; L 34, 31; monogr.; add. uit JG 1b] || korenbloem [DC 13 (1945)]
I-5, III-4-3
|
| 33092 |
korenmijt zetten |
mijten:
mītǝ (Q111p Klimmen)
|
Het maken van de korenmijt. Zie de toelichting bij het lemma ''buitenstaande korenmijt'' (5.1.18). Het object van de overgankelijke werkwoorden is steeds: een korenmijt, of, kortweg, koren. [N 15, 44; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 32536 |
korf |
korf:
kø̜rǝf (Q111p Klimmen),
korfje:
kø̜rǝfkǝ (Q111p Klimmen)
|
In het algemeen een uit wissen gevlochten en van een hengsel voorziene mand. Zie ook afb. 284. [N 20, 53; N 40, 37; monogr.]
II-12
|
| 24539 |
kornoelje (alg.) |
konkernol:
kŏŏnkernöl (Q111p Klimmen),
Veldeke kornoelje
kónkernölle (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen),
± WLD = de vrucht
konkernol (Q111p Klimmen),
konkernollenstruik:
Veldeke
kónkernöllesjtroek (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen),
kornoelje:
#NAME?
kernoelje (Q111p Klimmen),
± WLD
kornoelje (Q111p Klimmen)
|
De kornoelje. De witte kornoelje; struik met witte bloemen en witte bessen, 2-3 m hoog; takken aan de zonzijde rood, in de schaduw geel. [N 82 (1981)] || De kornoelje. Gele kornoelje me gele bloemen en karmijnrode vruchten, 3-7 m hoog; de geelbruine schors schilfert in kleine schubben af. [N 82 (1981)] || De kornoelje. Rode kornoelje; struik met witte bloemen en blauwzwarte bessen; 2-5 m hoog; takken aan de zonzijde purperrood en aan de schaduwkant groen (kroelie, kornoelje). [N 82 (1981)] || kornoelje [N 92 (1982)], [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 18604 |
korset |
korset (<fr.):
kersjèt (Q111p Klimmen),
kersèt (Q111p Klimmen)
|
korset, rijglijf om de taille [rijlief, rellif, relf, ruls, stiklijst, stiflijk] [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 20617 |
korst |
korst:
koeësj (Q111p Klimmen)
|
korst; de harde buitenkant van kaas, brood, een pasteitje noemt men in het Nederlands korst. Gebruikt men dit in uw dialect ook? Zo ja, hoe wordt het uitgesproken? [DC 44 (1969)]
III-2-3
|
| 17797 |
kort geknipt haar |
ratsenkaal:
ratsekaal (Q111p Klimmen),
rattenkaal:
rattekaal aaf (Q111p Klimmen)
|
overal kort geknipt hoofdhaar [tieters] [N 86 (1981)]
III-1-1
|