e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Koersel

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
koffie caf: sat kafi (Koersel), koffie: koffie (Koersel) (koffie) hij doopt zijn brood in zijn koffie [ZND 23 (1937)] || kopje koffie [ZND 45 (1946)] III-2-3
koken (intr.) koken: kóókən (Koersel) koken [RND] III-2-3
kolenschop troffel: troͅfəl (Koersel) kolenschop, brede schep waarmee men kolen langs het keldergat naar binnen doet [ZND 42 (1943)] III-2-1
komen komen: komə (Koersel), kōmə (Koersel), kōmən (Koersel) komen [RND], [ZND 46 (1946)], [ZND A1 (1940sq)] III-1-2
komkommer komkommer: komkommer (Koersel) [ZND 41 (1943)] I-7
konijn konijn: kənēͅ.n (Koersel), pl.  kəneͅins (Koersel) konijn(tje) [Goossens 1b (1960)] III-2-1
koning koning: k"niŋ (Koersel), kø.niŋ (Koersel), manege: mǝnē̜žǝ (Koersel) De koning is een verticale as met bovenop een kroonwiel. Via die constructie zet een rondlopend paard de karnmolen in beweging. Zie ook wld II.3 v.a. blz. 163. [N 12, 56] || een koning [ZND A2 (1940sq)] || koning [RND] I-11, III-3-1
koning en vrouw van een kleur in een hand bruid: de bruid (Koersel), heer en dame: ich heb den hier en e dam van e herte same (Koersel), ich hem den hieër en de dam van de herten (Koersel), koning en dame: ig hem de keuning enne keuningin bien (Koersel) Ik heb den heer en de vrouw van harten samen (bij het kaartspel). [ZND 40 (1942)] III-3-2
koningin koningin: kø̄neŋen (Koersel) Het enige volmaakt vrouwelijke dier in een bijenkolonie. Geslachtelijk is de koningin gelijk aan de werkbij, maar in het larvestadium is de aanstaande koningin gevoed met hoogwaardige voedingsstoffen, de koninginnegelei, en de werkbij niet. In ieder volk is slechts één koningin aanwezig. Haar enige taak bestaat in het leggen van eieren. Zij kan bevruchte of onbevruchte eieren leggen. Uit de bevruchte eieren ontstaan werkbijen of eventueel koninginnen, uit de onbevruchte komen de darren. Een koningin kan een leeftijd van vier à vijf jaar bereiken. Is zij niet meer in staat eieren te leggen en daardoor nutteloos geworden voor de kolonie, dan wordt de oude koningin vervangen door een nieuwe. [N 63, 12d; S 3, L 1a-m; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 12; R 3, 42; Ge 37, 37; A 9, 3; monogr.] II-6
kookkachel, fornuis cuisinière (fr.): kwisinjēͅrə (Koersel) de vierkante kookkachel, met twee of vier ovens van voren [ZND 23 (1937)] III-2-1