e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Koninksem

Overzicht

Gevonden: 1465

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
aardappelschil schil: šø̜l (Koninksem) Het velletje van de vrucht van de aardappel. [JG 1a, 1b; monogr.] I-5
aardappelstruik struik: %%de volgende opgaven bevatten een onregelmatige monoftong%%  struk (Koninksem) Het geheel van de aardappelplant of aardappelbos: wortels, stengels. bladeren en bloemen. In het lemma en op de kaart is aangetekend waar zich de opvallende monoftong /u/ bevindt in struik, terwijl men een diftong of palatalisering zou verwachten; zie Stevens 1951, 249. Voor de fonetische documentatie van de typen aardappel en patat, zie het lemma Aardappel. [N 12, 5; JG 1a, 1b; A 23, 17c; Lu 1, 17c; monogr.] I-5
aardbei ebber: ɛbərn (Koninksem) [ZND 19A (1936)] I-7
aars kont: kǫ.nt (Koninksem) [JG 1a, 1b; N 8, 13, 32.9 en 35] I-9
aas in het kaartspel aas: hatten oas (Koninksem), kuka nâs (Koninksem), oassa (Koninksem), šy[ə}pa nâs (Koninksem, ... ) Aas: harten aas (in het kaartspel). [ZND 19A (1936)] || Aas: ruiten aas (kaartspel). [ZND 06 (1924)] || Aas: schoppen aas (kaartspel). [ZND 06 (1924)] || Ik heb de vier azen. [ZND 19A (1936)] || Schoppen: schoppen aas (kaartspel). [ZND 06 (1924)] III-3-2
abuis mis: jia ziet mis (Koninksem), ook materiaal znd 19a,6  jia ziet mis (Koninksem) abuis [ZND 01 (1922)] || Ge zijt abuis (= ge vergist u). [ZND 19 (1936)] III-1-4
achterhaam achterhaam: ā.tǝrhǭm (Koninksem) Samenstel van riemen dat op het achterwerk van het paard wordt gelegd en dient om de kar achteruit te stoten. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 74; monogr.] I-10
achteruit terug-ju(j): tryk jȳi̯ (Koninksem) Voermansroep om het paard achteruit te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95l en 96; L B 2, 254; L 36, 81b; monogr.] I-10
achterwand achterbred: ātǝrbręi̯t (Koninksem), hoofdbred: høi̯t˱brē̜.t (Koninksem) De afneembare achterplank van de kar of wagen. Deze plank werd tussen de twee zijwanden geschoven om de laadruimte af te sluiten en kon tijdens het lossen weggenomen worden. Voor de betekenisontwikkelingen van de verschillende woordtypes, zie de toelichting bij het lemma voorwand. Op de kaart zijn voor Belgisch Limburg alleen de gegevens uit de mondelinge enqu√™te opgenomen. [N 17, 30a + 36 + 48; N G, 61c; JG 1a; JG 1b; JG 2b; JG 2c; A 26, 1a; Lu 4, 1a; L 33, 4; L 40, 56; monogr.] I-13
ademen ademen: ich kos nie ojama (Koninksem) Ik kon niet ademen [ZND 19 (1936)] III-1-1