| 25546 |
baktrog |
mou(de):
mǫw (Q167p Koninksem)
|
De kuip waarin de eerste bewerking van het deeg plaatsvindt. "In zijn eenvoudigste gedaante is het een rechthoekige, langwerpige bak, de bodem smaller dan de bovenopening" (Weyns blz. 28). De baktrog is ofwel van eik ofwel van wit hout vervaardigd. Sommige troggen hebben onderaan een schuif om zuurdeeg en zeef in te leggen (Weyns blz. 29). Als hij klein is en goed hanteerbaar, wordt de trog niet noodzakelijk op een vaste voet gezet. Is hij heel groot dan kan hij op een paar lage houtblokken worden gelegd. Meestal is hij geplaatst tussen twee steunen in de vorm van een letter H, waarvan de naar buiten uitwijkende bovenste benen de bak omvatten (Weyns blz. 28). In dit lemma zijn ook benamingen die de boer voor zijn baktrog heeft, opgenomen: Zie afb. 17. [(N 29, 20a; N 29, 18a; N 18, add.; N 5A(I), add.; S 2; R 3, 50; L 1a-m; L 16, 8; L 19A, 21; L 48, 23; A 26, 10; Lu 4, 10; Lu 2, 23; monogr.; LB 2, 237)]
II-1
|
| 21296 |
balans |
balans:
balā.ns (Q167p Koninksem)
|
Dwarshout, dat met een haak aan een wagen vastgemaakt wordt en waar de strengen van de - meestal twee of drie - paarden aan bevestigd worden. Dit dwarshout is dubbel zo breed als het gewone zwenghout (zie dat lemma). Het wordt alleen gebruikt in de streken met de zwaardere en meer vruchtbare grond: Haspengouw en het Maasland. Uit de rest van Limburg waren er hier en daar ook opgaven, maar aangezien deze steeds identiek waren met die voor het gewone zwenghout, kan men aannemen dat het om vergissingen gaat. Dit dubbele zwenghout komt ook voor bij de ploeg en de eg (zie het lemma evenaar, tweespanszwenghout in wld I.2). [N 17, 69b; N G, 65b; JG 1b; JG 1d; JG 2c; L 34, 11; monogr.]
I-13
|
| 19114 |
bang |
bang:
nie bang heba (Q167p Koninksem)
|
(Niet bang zijn), duw maar. [ZND 23 (1937)]
III-1-4
|
| 18848 |
bangerik |
bangschijt:
bangšīt (Q167p Koninksem),
kratser:
kreͅtseͅr (Q167p Koninksem)
|
Bloodaard, bangerik, enz. [ZND 05 (1924)]
III-1-4
|
| 18173 |
barrevoets |
barrevoets:
barrevoets (Q167p Koninksem)
|
barrevoets [ZND 19 (1936)]
III-1-3
|
| 21546 |
bedelen |
schooien:
sjooien (Q167p Koninksem)
|
kent ge het woord schooien ? (uitspraak + betekenis) [ZND 42 (1943)]
III-3-1
|
| 23197 |
bedevaart |
bedevaart:
biëvet (Q167p Koninksem)
|
Een bedevaart. [ZND 21 (1936)]
III-3-3
|
| 34540 |
bedorven ei |
bedorven eieren:
bǝdǫrva ęi̯ǝr (Q167p Koninksem)
|
[N 19, 54d; L 6, 39; S 31; monogr.]
I-12
|
| 18965 |
bedriegen |
bedriegen:
ook materiaal Leuv. lijst 21, vr 6a
bedriega (Q167p Koninksem)
|
bedriegen [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|
| 18825 |
bedroefd |
droef:
ook materiaal znd 23,33
druuf (Q167p Koninksem)
|
droef [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|