| 25186 |
rijp, rijmx |
rijm:
ruim (Q167p Koninksem)
|
rijm (rijp, ijzel) [ZND 06 (1924)]
III-4-4
|
| 33509 |
rijshout, bonenstaak |
boonstaak:
baonstaok (Q167p Koninksem),
boonstok:
boonstouk (Q167p Koninksem),
erwtrijs:
ārtruis (Q167p Koninksem)
|
[ZND 23 (1937)]Erwtenrijzers, twijgen waartegen bepaalde erwten groeien [ZND 06 (1924)]
I-7
|
| 33978 |
rijzadel |
rijzadel:
rɛi̯.zǫ(i̯).lj (Q167p Koninksem)
|
Zadel dat gebruikt wordt bij het berijden van een paard. [JG 1a, 1b]
I-10
|
| 33084 |
rijzen, uit de aren vallen |
rijzen:
ręi̯zǝ(n) (Q167p Koninksem)
|
Het uit de aren vallen van de graankorrels, wanneer het graan goed droog is en op de wagen getast wordt. ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In L 286 en 288 voegt men toe dat dergelijk koren rijskoren (riskōrǝ) wordt genoemd. De laatste drie uitdrukkingen betekenen zoveel als: "het koren is zo droog dat de korrels uit de aren vallen". Naar de fonetische verschijningsvorm zouden de uitdrukkingen (het is) rijs echter ook persoonsvormen van het werkwoord rijzen kunnen zijn.' [N 15, 53; JG 1a, 1b, 2c; L 32, 41; monogr.]
I-4
|
| 17599 |
rimpels |
rimpels:
rimpels (Q167p Koninksem),
voren:
voeren (Q167p Koninksem)
|
rimpels (in het gezicht) [ZND 41 (1943)]
III-1-1
|
| 29911 |
ringen |
ringen:
reŋǝ (Q167p Koninksem)
|
Het varken een ring in de neus zetten om het het wroeten te beletten. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; N 70, 9; N 19, 26; N 19, 26, Q 98 add.; monogr.]
I-12
|
| 33582 |
ringen, randen verwijderen van peulvruchten |
ringen/randen afdoen:
reͅŋ ōͅ.vdø.n (Q167p Koninksem)
|
[Goossens 1b (1960)]
I-7
|
| 20792 |
rins |
rins:
eine rinsche smaak (Q167p Koninksem)
|
Een rinse smaak (zuurzoet, gelijk sommige suikerbonbons). [ZND 41 (1943)]
III-2-3
|
| 21214 |
riool |
rigole (fr.):
rigoͅl (Q167p Koninksem)
|
Riool (onderaardse buis tot afvoer van vuil water, enz.). [ZND 06 (1924)]
III-3-1
|
| 33231 |
rode biet |
kroot:
krōt (Q167p Koninksem)
|
Beta vulgaris L. var. rubra L. Deze bietensoort hoort eigenlijk onder de groenten uit de moestuin, en daardoor in de aflevering over de boerderij en het erf, maar is toch hier ondergebracht vanwege "lexicale nabijheid" met biet, kroot. De knollen met een doorsnee van 8-10 cm worden gekookt en warm of koud als salade gegeten. De knollen en het kookvocht hebben een felle donkerpaarse kleur. [A 4, 26d; A 13, 2a; A 49, 1b; L 20, 26d; monogr.]
I-5
|