| 26147 |
muilband |
naafband:
nãf˱ba.nt (Q088p Lanaken)
|
Brede, ijzeren band om het uiteinde van de naaf die voorkomt dat er aarde en modder op het aseinde terechtkomt. De muilband heeft soms een rechthoekig uitgekapte opening die afgedekt wordt met een klepje. Door de opening kan men de luns uit de as trekken zodat het wiel van de as kan worden verwijderd, bijvoorbeeld wanneer de as gesmeerd moet worden. Zie ook afb. 214. [N G, 43c; N 17, 60a; JG 1a; JG 1b; Vld.; div.]
II-11
|
| 17872 |
muilpeer |
klat op het bakkes:
Plat
klat op z`n bakkes (Q088p Lanaken),
klats in het gezicht:
Gewoon
klats ien z`n gezich (Q088p Lanaken),
peer:
pèr (Q088p Lanaken)
|
hoe heet een slag op de kaak ? Geef aan welke woorden gemeenzaam of plat zijn. [ZND 36 (1941)]
III-1-2
|
| 20122 |
muizen |
muizen:
mouzə (Q088p Lanaken)
|
de katten muizen [ZND 31 (1939)]
III-2-1
|
| 18418 |
muts: algemeen |
muts:
møts (Q088p Lanaken)
|
pet, muts, klak [RND]
III-1-3
|
| 33627 |
mutsaard, houtmijt |
schansenmijt:
Algemene opmerking: deze vragenlijst is niet omgespeld, maar letterlijk overgenomen, zoals invuller het genoteerd heeft!
tšâ.nsəmī.t (Q088p Lanaken)
|
houtmijt, stapel takkebossen [N 05A (1964)]
I-7
|
| 30091 |
muur |
muur:
mūr (Q088p Lanaken)
|
Uit diverse materialen, bijvoorbeeld baksteen of beton, opgetrokken bouwwerk ter afscheiding of ter ondersteuning. In dit en de volgende lemmata wordt onder een 'muur' vooral een uit bakstenen samengestelde afscheiding verstaan. Het woord 'wand' wordt in het onderzoeksgebied meestal gebruikt voor een uit verticale en horizontale balken samengestelde muur die vervolgens met vlechtwerk of metselwerk wordt opgevuld. Zie ook de paragraaf over het vak- en vlechtwerk. Worden in een gebouw een of meer kelders aangebracht, dan worden de muren die de kelder omsluiten geheel van harde metselsteen en waterdichte mortel opgetrokken. Een muur die boven de grond wordt opgemetseld, noemt men een 'opgaande muur'. Bij de muren van gebouwen onderscheidt men buiten- en binnenmuren en de voor-, zij- en achtergevel, de muren die respectievelijk de voorzijde, de zijkant en de achterzijde van het bouwwerk vormen. [N 31, 32a; S 25; L 1 a-m; L 6, 41b; L 12, 5; monogr.; Vld]
II-9
|
| 24506 |
muurbloem |
flier:
2x
fleer (Q088p Lanaken),
heulenteul:
-
eulenteul (Q088p Lanaken),
stoefer:
-
stoefers (Q088p Lanaken),
violier:
-
violier (Q088p Lanaken)
|
muurbloem
III-4-3
|
| 26400 |
naaf |
naaf:
nā.f (Q088p Lanaken),
nāf (Q088p Lanaken),
nǭf (Q088p Lanaken),
naafblok:
naafblok (Q088p Lanaken)
|
De ronde blok in het midden van het wiel waardoor de as steekt en dat met de velg verbonden is via de spaken. Ter versterking worden er naafbanden rond aangebracht. Zie ook de lemmata middennaafbanden, muilband en achternaafband in II.11. [N 17, 58, 40, 50b; N G, 43; JG 1a; JG 1b; JG 2b; JG 2c; L 20, 20a; L 39, 21; A 4, 20a; monogr.] || Het middenstuk van het molenrad waarin zowel de molenboom als de spaken bevestigd zijn. Zie ook afb. 73. [Vds 67; Jan 66; Coe 58; Grof 84]
I-13, II-3
|
| 31581 |
naafbus |
bus:
bø̜s (Q088p Lanaken)
|
De metalen bus in de naaf van het karwiel die om het uiteinde van de karas draait. Het plaatsen van de naafbus in de dom werd in Q 113 bussen (b0sd) genoemd. Dit werk werd doorgaans door de wagen- of radmaker gedaan. Zie ook afb. 214-215. [N G, 43b; N 17, 59; JG 1a; JG 1b; L 39, 22; monogr.]
II-11
|
| 28848 |
naaidraad |
korte draad:
kortǝn drǭt (Q088p Lanaken)
|
Om te naaien gebruikt men een draad van niet te grote lengte. De lengte van de draad moet gelijk zijn aan de lengte van de onderarm (Gerritse, pag. 37) en mag niet langer zijn dan 50 à 60 cm (Papenhuyzen III, pag. 13). Een te lange draad is nadelig, omdat de draad door het veelvuldig doortrekken aan het einde slijt en minder sterk wordt. [N 59, 15; MW]
II-7
|