| 26635 |
breken, pletten |
breken:
brę̄.kǝ (Q088p Lanaken),
pletteren:
plɛtǝrǝ (Q088p Lanaken)
|
Haver met behulp van de haverpletter bewerken. In dit lemma is geen onderscheid gemaakt tussen enerzijds haver breken en haver pletten. Coenen (pag. 163) merkt over beide begrippen op: ø̄Als de boer de haver grof wenste, dan brak de molenaar ze, haver die gepletterd werd, was fijn.ø̄ [Vds 238; Jan 246; Jan 247; Coe 222; Grof 251]
II-3
|
| 24475 |
brem |
bezemenkruid:
bessemekroed (Q088p Lanaken),
brem:
brem (Q088p Lanaken),
bremen (Q088p Lanaken)
|
brem: lage heester met gele zijstandige bloemen, die in de heide of ok langs spoorbanen groeit; fr. genêt; lat. genista [ZND 32 (1939)]
III-4-3
|
| 18392 |
bretel |
bretel (<fr.):
bretellen (Q088p Lanaken),
help:
hōͅləp (Q088p Lanaken),
hölp (Q088p Lanaken),
hølpə (Q088p Lanaken),
hø̄lpə (Q088p Lanaken),
hɛlpən (Q088p Lanaken)
|
de bretels [N 59 (1973)] || draagband om een broek op te houden (fr. bretelle) [ZND 35 (1941)]
III-1-3
|
| 18099 |
breuk |
breuk:
br"k (Q088p Lanaken, ...
Q088p Lanaken),
breuk (Q088p Lanaken),
brøk (Q088p Lanaken)
|
hij heeft een breuk (in de buik; Fr. hernie) [ZND 22 (1936)]
III-1-2
|
| 28076 |
breuklijn |
reversbreuk:
rǝvē̜rbrø̄k (Q088p Lanaken)
|
De lijn waarlangs een omvallende kraag dubbel valt. [N 59, 123c]
II-7
|
| 21250 |
brief |
brief:
bre:f (Q088p Lanaken)
|
brief [RND]
III-3-1
|
| 33840 |
briesen |
pruisen:
proi̯zǝ (Q088p Lanaken)
|
Proestend, snuivend of blazend geluid met neus en lippen maken. [JG 1a, 1b; L 1, a-m; L 22, 21; N 8, 66 en 67; S 5]
I-9
|
| 34600 |
bril |
bril:
brēl (Q088p Lanaken)
|
Verzwaard, dwars sluithout waardoor de vregelpaal gestoken werd. De vregelpaal is een boom die overlangs in de bak van de hoogkar ligt en die, samen met de vregelstok en het bindtouw, gebruikt wordt om het hooi vast te zetten (voor meer uitleg zie WLD I.3, onder de lemmata touw om het hooi vast te sjorren, vregelpaal en vregelstok). Zoals op de kaart duidelijk blijkt, is dit systeem vooral in gebruik in de streken met de meest vruchtbare grond, m.n. in het Maasland en in het zuidoosten van Haspengouw. [N 17, 14b; JG 1b; JG 2c]
I-13
|
| 34499 |
broeden, op eieren zitten |
broeden:
brøǝ (Q088p Lanaken),
brø̄u̯ǝ (Q088p Lanaken)
|
[N 19, 45; N 19, 44d; Vld.; S 5; L 1a-m; L 22, 22; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12
|
| 34504 |
broedende kip op eieren |
brok:
brok (Q088p Lanaken),
klokhen:
klokhęn (Q088p Lanaken)
|
[N 19, 43a; JG 1a, 1b, 2c; L 14, 21; A 6, 1c; S 5; L B2, 320; monogr.]
I-12
|