e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Lanaken

Overzicht

Gevonden: 2852

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
aflaten, afdraaien afduwen: áf˱dø̜jǝ (Lanaken), toedoen: tǫwdū.n (Lanaken) De sluis laten zakken met behulp van een hefboom of winde. Wanneer wordt gewerkt met een hefboom, kan de molenaar de sluis in één ruk laten dichtvallen. Woordtypen als instoten, ingooien, toehouwen, toegooien en toesmijten wijzen daar dan ook op. Wanneer een winde wordt gebruikt, moet de molenaar de sluis afdraaien. Zie ook het lemma ɛoptrekken, opdraaienɛ.' [Vds 43; Jan 44; Coe 30; Grof 60] II-3
afleggen van een dode afleggen: znd 32, 20;  aafléggə (Lanaken), lijken: znd 32, 20;  lieke (Lanaken) een doode lijken (vooraleer hij gekist wordt) [ZND 32 (1939)] III-2-2
afloeren, bespieden afloeren: aafloere (Lanaken), aaflōēren (Lanaken), āflūrə (Lanaken), afspioneren: āfspionnērə (Lanaken), bespioneren: bespionneeren (Lanaken) iets bespieden [ZND 32 (1939)] III-1-1
afpersen afpersen: āfpē̜rsǝ (Lanaken) Het kledingstuk voor de laatste keer zoveel als nodig is persen. [N 59, 82] II-7
afrastering van wei balie: baj (Lanaken) Kunstmatige omheining, doorgaans een afrastering van met draad verbonden palen. [N 14, 62; S 11; Gwn 16, 11; A 25, 8; N 11, 8 add.; monogr.] I-8
afromen aflaten: ā.flǭtǝ (Lanaken), ontromen: ontrøu̯mǝ (Lanaken) De room van de melk scheppen. Men kon de room van de melk scheiden door met een houten latje de room tegen te houden, terwijl de ontroomde melk door de tuit van de in schuine stand gehouden roomschotel wegvloeide. Een andere methode was de melk overgieten of aflaten in een andere kruik of emmer, terwijl men de aan de oppervlakte gevormde room tegenhield door blazen. Een modernere manier van scheiden van room en melk gebeurde met de melkmachine of centrifuge. [A 23, 3; Lu 1, 3; JG 1a, 1b, 1d; Vld.; monogr.] I-11
aftekenen met krijt aftekenen: āftęjkǝnǝ (Lanaken) In verband met het passen de kledingstukken aftekenen met krijt. [N 59, 75; N 59, 74] II-7
aftrekken, uitwinnen uitdraaien: ū.drɛ̄i̯ǝ (Lanaken) Na het inkappen rolt de maaier met de mathaak de halmen samen en haalt ze naar zich toe. Het is de "tweede fase" van de zichtbehandeling. Zie de algemene toelichting bij deze paragraaf en bij het lemma ''afleggen'' (4.4.3) bij het maaien met de zeis. [N 15, 16g; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 23, 16.2; L 48, 34.2; Lu 2, 34.2; monogr.; add. uit N 15, 16i] I-4
aftuigen uitdoen: ū.t˱dū.n (Lanaken) Het paard van het trektuig ontdoen door de verschillende delen van het paardetuig los te gespen en af te nemen. [JG 1b; N 8, 97b] I-10
afvallen van bladeren rijzen: reize (Lanaken), vallen: vallen (Lanaken) afvallen v. bladeren [ZND 32 (1939)] III-4-3