| 17673 |
voorvoet |
voetstuk:
voetstuk (Q240p Lauw)
|
Voorste deel van de voet (voorvoet). [N 109 (2001)]
III-1-1
|
| 34583 |
voorwand |
hoofdbred van voor:
høi̯t˱brē̜.t ˲van vø̄r (Q240p Lauw)
|
De vaste of afneembare voorplank van de kar of wagen. De kar met opkipbare bak heeft meestal een vaste voorwand; bij die met vaste bak kan de voorwand weggenomen worden en vervangen worden door bv. een oogsthek om de laadruimte te vergroten. Dit lemma vertoont een grote gelijkenis met het lemma voor de achterwand. Dat is niet te verwonderen, omdat er betekenisuitbreidingen in de twee richtingen zijn geweest. Ten noorden van de lijn Halen (P 48) - Neeroeteren (L 368) hebben de benamingen voor de achterplank geleidelijk aan ook de betekenis "voorplank" gekregen, omdat de achterplank altijd een apart onderdeel van de kar of de wagen geweest is, terwijl de voorplank alleen maar bij de hoogkar los is en dus een apart onderdeel vormt. Ten zuiden van deze lijn is echter het omgekeerde gebeurd: de achterplank heeft de naam van de voorplank gekregen. Vermoedelijk hadden de karren hier oorspronkelijk helemaal geen achterplank. Toen men nadien de karbak achteraan ook ging afsluiten (om de laadruimte te vergroten), werd daarvoor dan dezelfde naam gebruikt als die van de voorplank, die hier sterk op leek. (Meer hierover is te vinden in Goossens 1963, pag. 54-58). Op de kaart zijn voor Belgisch Limburg alleen de gegevens uit de mondelinge enquête opgenomen. [Meer hierover is te vinden in Goossens 1963, pag. 54-58]
I-13
|
| 26383 |
voorwater, bovenwater |
voorwater:
vø̄.rwǭ.tǝr (Q240p Lauw)
|
Het water vōōr de sluizen. [Jan 88; Coe 44]
II-3
|
| 34611 |
vork van de wagen |
braak:
brǭk (Q240p Lauw)
|
Het geheel van de twee schuin naar achter lopende balken die boven het asblok bevestigd zijn en waartussen aan de voorzijde de dissel is geplaatst. Deze balken maken deel uit van het voorstel van de langwagen. [N 17, 44b; N G, 70e; JG 1b; JG 1d]
I-13
|
| 24397 |
vos |
vos:
vos (Q240p Lauw)
|
vos: Hoe noemt u in uw dialect het roodharige hondachtige roofdier dat kippen steelt en vermaard is om zijn sluwheid? [N100 (1997)]
III-4-2
|
| 33811 |
vos, vospaard |
voes:
vuš (Q240p Lauw)
|
Licht- of rosbruin paard met witte manen, staart en poten. Onder de vossen zijn er diverse kleurnuanceringen: roodvossen (rode tot dieprode globe), goudvossen, zweetvossen (zwartachtig rood naar geel overhellend en glimmend), lichte vossen (geelbruin tot geelbruin), donkere vossen (van donkerbruin tot zeer donker roodbruin). [JG 1a, 1b; N 8, 63g, 63h en 63j]
I-9
|
| 21398 |
vreemde (man) |
ander ras:
anner ras (Q240p Lauw)
|
Noem het (dialect)woord voor: iemand uit den vreemde? [vreemdeling] [N 102 (1998)]
III-3-1
|
| 20294 |
vriend |
kameraad:
kaməroəd (Q240p Lauw)
|
vriend(in) [RND]
III-3-1
|
| 23276 |
vroegmis |
vroegmis:
vrychm^ɛ.s (Q240p Lauw)
|
vroegmis [RND]
III-3-3
|
| 21276 |
vrouw |
vrouw:
vroͅ (Q240p Lauw),
wijf:
wa.əf (Q240p Lauw)
|
vrouw [RND], [RND]
III-3-1
|