| 33703 |
kuil |
kuil:
kau̯ǝl (Q240p Lauw)
|
Een kuil, gat in de grond. [L 29, 12a; L 1a-m; monogr.]
I-8
|
| 17606 |
kuiltje (in de kin / wangen) |
kotje:
kuutche van de keen (Q240p Lauw),
kuutje (Q240p Lauw)
|
een kuiltje in de kin [ZND 29 (1938)] || Kuiltje in de wang: een kuiltje in de wang, bijv. als men lacht (kuilke, kuiltje, putje). [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 26497 |
kuipdeksel |
deksel:
dęksǝl (Q240p Lauw),
plankje met half maantje:
plę̄.ŋskǝ męt hā.f mø̜̄ntšǝ (Q240p Lauw)
|
Het uit twee halve cirkels bestaande deksel van de steenkuip. In Q 240 was de kuip half open. Er lag een plankje met half maantje op (Coenen, pag. 115). Zie ook het lemma ɛhalf kuipdekselɛ.' [N O, 19e; Vds 146; Jan 153; Coe 134; Grof 155; A 42A, 36 add.]
II-3
|
| 32246 |
kuiper |
tonnenmaker:
tonǝmɛkǝr (Q240p Lauw)
|
Vakman die houten kuipen, vaten en tonnen vervaardigt. [A 32, 10; S 20; L 1a-m; L 29, 13; monogr.]
II-12
|
| 32624 |
kunstmest |
engrais:
`ǭgrę (Q240p Lauw)
|
Onder kunstmest worden meststoffen verstaan, die - anders dan stalmest, compost, groenmest, gier e.d. - geen organische stoffen bevatten, maar kunstmatig, langs chemische weg bereid zijn. Van de opgesomde woordtypen lijken de meervoudsvormen de veelheid van kunstmestsoorten tot uitdrukking te brengen. Of en waar de woordtypen vette(n) en vreemde vette(n) als enkelvouds- dan wel als meervoudsvormen moeten worden opgevat, kon uit het materiaal niet worden opgemaakt. Met de typen gemengelde stoffen en alle mest ondereen wordt wellicht de zgn. mengmest of samengestelde kunstmest bedoeld, waarin zowel N (stikstof), als P (fosfor) en K (kali) voorkomen. Voorzover met een kunstmestterm uit deze opsomming een bepaalde soort kunstmest wordt (werd) aangeduid, is daarvan achter het nummer van de betreffende plaats melding gemaakt. Voor het (...)-gedeelte van de varianten hieronder zie men het lemma (stal)mest. [JG 1a + 1b + 1c; JG 2b - 4, 8; JG 2c; N 11, 23 + 24; N 11A, 61; N P, 9 + 10]
I-1
|
| 26443 |
kunststeen |
franse steen:
fransǝ stin (Q240p Lauw),
(mv)
fransǝ stęjn (Q240p Lauw),
kunststeen:
kø̄.nsstɛ̄.n (Q240p Lauw),
zoete steen:
zytǝ stin (Q240p Lauw)
|
Nagemaakte, gegoten molensteen. De kunststeen is harder dan de natuursteen en vergt niet zoveel onderhoud. Als grondstof voor de kunststeen kunnen diverse steensoorten als carborundum, kwarts en amaril gebruikt worden. Het materiaal wordt gebroken, gesorteerd op fijnheid en met een speciale cement of kit in de gewenste vorm gegoten of geperst. Evenals de Franse steen bestaat de kunststeen uit twee lagen, een ballastlaag en een maallaag van ongeveer 15 cm waarin al kerven gegoten zijn met daartussen een zachtere vulling in een andere kleur. [N O, 17g; N O, 17f; Vds 185; Jan 175; Coe 118; Grof 140]
II-3
|
| 19863 |
kussen |
blok:
blǫk (Q240p Lauw),
kussen:
kø̄.sǝ (Q240p Lauw)
|
Een uit brons of gietijzer vervaardigd kussen waar het uiteinde van de molenboom in rust en ronddraait. Het kussen is ingewerkt in een vierkant houten of stenen blok. Zie ook afb. 75 en de toelichting bij het lemma ɛsteenɛ. Vanderspickken maakt in de lemmata ɛpan-kussenɛ (Vds 72) en ɛpan-kasseiɛ (Vds 87) geen onderscheid tussen een arduinen steen of een metalen kussen. De opgaven uit het materiaal die specifiek verwijzen naar een steen zijn overgeplaatst naar het lemma ɛsteenɛ.' [Vds 87]
II-3
|
| 19314 |
kwaadspreekster |
kwaaitong:
oo van toong kort
kooitoong (Q240p Lauw),
langtong:
langtaong (Q240p Lauw)
|
vrouw die gaarne kwaadspreekt [ZND 29 (1938)]
III-1-4
|
| 18156 |
kwakzalver |
kwakzalver:
kwakzalver (Q240p Lauw)
|
Kwakzalver: iemand die onbevoegd de geneeskunde beoefent en vaak nutteloze dingen, middelen tegen alle mogelijke ziektes verkoopt (kwakzalver, kwakkelaar, pisdokter, wonderdokter, charlatan, polak). [N 107 (2001)]
III-1-2
|
| 24201 |
kwartel |
kwakkel:
kwakkel (Q240p Lauw, ...
Q240p Lauw)
|
kwartel [ZND 01 (1922)], [ZND 29 (1938)]
III-4-1
|