| 33376 |
rooster in de mestgoot |
rooster:
rø̄ǝstǝr (L289b Leuken)
|
Soms ligt onder in de mestgoot een rooster, een plank of plaat met gaten, die de mest tegenhoudt en alleen de gier moet doorlaten. Onder dit rooster bevindt zich een goot die met de gierput in verbinding staat. Zie ook afbeelding 10.A.e bij het lemma "koeienstand" (2.2.23). [N 5A, 42b]
I-6
|
| 30030 |
roosterschuif |
schuif:
sxȳf (L289b Leuken)
|
De schuif waarmee de uitstroomopening van de blusbak kan worden afgesloten. Voor de schuif bevindt zich doorgaans een rooster waarmee ongebluste deeltjes in de kalk kunnen worden opgevangen. Dergelijke harde stukjes werden in Q 121 'mannetjeren' ('m'nšǝrǝ') genoemd. [N 30, 32d; monogr.]
II-9
|
| 34606 |
rosdoek |
rosdoek:
rǫs˱dōk (L289b Leuken)
|
Een onder de kar opgehangen doek waarin onder meer paardenvoer kan worden opgeborgen. [N 17, 84; A 26, 3a; monogr]
I-13
|
| 33924 |
roskam |
roskam:
rǫskamp (L289b Leuken)
|
IJzeren kam met 4 à 8 fijngetande en op regelmatige afstand van elkaar op de vlakke onderzijde geplaatste kamboorden om paarden - ook koeien- te kammen of te rossen, voornamelijk om het stof, plukjes, strootjes e.d. uit het paardehaar te kammen. Vooraan is een afzonderlijke naar boven wijdgetande kamboord. Over alle vlezige delen, te beginnen met het kruis, wordt tegen de haren in gekamd; beenachtige gedeelten worden niet geroskamd. Is het paard fijn van haar of glad gestreken, dan heeft de roskam geen zin. Daarna dient het paard geborsteld te worden met de roskam in de ene en de borstel in de andere hand. Zie afbeelding 24. [N 18, 139]
I-9
|
| 26668 |
rosmolen |
mange (fr.):
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: bij deze invulling is in de open lettergreep de dubbele "aa", "ee" etc. geschreven!
maaneezje (L289b Leuken),
manège (fr.):
mǝnēžǝ (L289b Leuken)
|
De oudste machine die voor het dorsen werd gebruikt. Een paard leverde hier de drijfkracht. Algemeen wordt onder manège een constructie verstaan bestaande uit een vertikale as die door een horizontale boom, waar een paard is voorgespannen, in beweging wordt gebracht. Door middel van een kardan-koppeling wordt die draaiende beweging doorgegeven aan een horizontale as die door de wand van de schuur naar een machine werd geleid en deze aandrijfkracht leverde. In dit geval wordt door de rosmolen een trommel aangedreven waarin de halmen gedorst werden. Vergelijk ook het lemma ''rosmolen'' in de aflevering over de molenaarsterminologie, wld II,3, blz. 163.' [N 14, 7; JG 1a, 1b; monogr.] || dorsmachine: draaiend wiel met boom dat door een trekpaard wordt voortgedreven om de dorsmachine te doen werken [N 14 (1962)]
I-4, I-7
|
| 33583 |
rotten, van fruit |
verschrumpelen:
verschrûmpele (L289b Leuken)
|
verschrompelen
I-7
|
| 20244 |
rouw |
rouw:
De mannen droegen ten teken van rouwe een rouwband (zie ald.) en de vrouwen waren één jaar in het zwart gekleed bij de dood van hun echtgenoot
roûw (L289b Leuken)
|
rouw
III-2-2
|
| 20426 |
rouwband |
rouwband:
roûwbânt (L289b Leuken)
|
rouwband
III-2-2
|
| 20421 |
rouwbrief |
doodsbrief:
doeëtsbreef (L289b Leuken),
rouwbrief:
roûwbreêf (L289b Leuken)
|
rouwbrief || rouwbrief, doodsbericht
III-2-2
|
| 24524 |
rozenbottel |
hanenkul:
mv.
haankölle (L289b Leuken),
papenkul:
paapekölle mv. (L289b Leuken)
|
rozebottels || rozenbottel
III-4-3
|