| 21025 |
savooiekool |
savooi:
saavooje (L289b Leuken),
savooie:
saavōōje (L289b Leuken),
savooiekool:
sevoeëje koeël (L289b Leuken)
|
[N Q (1966)]savooie kool als gerecht [N Q (1966)] || savoye kool
I-7, III-2-3
|
| 31806 |
schaaf |
schaaf:
sxīǝf (L289b Leuken)
|
Werktuig, bestaande uit een houten blok waarin een beitel in schuine stand zodanig is bevestigd, dat het snijvlak ervan aan de onderzijde enigszins uitsteekt. De schaaf wordt gebruikt om hout vlak te maken of om er een bepaalde vorm aan te geven. [N 53, 53; S 30; monogr.]
II-12
|
| 19507 |
schaal |
schaal:
sxāl (L289b Leuken),
(ook groot bord maar ondieper)
schaal (L289b Leuken)
|
schaal || schaal; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 34539 |
schaal van een ei |
schaal:
sxāl (L289b Leuken)
|
Het kalkachtige omhulsel van een ei. Onder het woordtype schaal verbergen zich twee verschillende woorden, die in het Nederlands zijn samengevallen, doordat de Westgermaanse ā van het eerste woord, dat "komvormig voorwerp" betekende, en de Westgermaanse a in open lettergreep van het tweede woord, dat "omhulsel" betekende, beide een lange ā opleveren. De meeste Limburgse dialecten onderscheiden echter nog steeds deze twee historische klinkers. In de westelijke helft van Belgisch Limburg (gebied I) heeft ''schaal'' "eierschaal" een vocalisme dat Westgermaanse ā voortzet, in de oostelijke helft, in heel Nederlands Limburg evenals in het noordoosten van de provincie Luik (gebied II) een dat Westgermaanse a in open lettergreep voortzet. In dat oostelijke gebied is daarnaast ook schaal met oude ā vaak bekend, maar het betekent er "groot, plat bord", "collecteschaal" of "weegschaal". In enkele noordwestelijke Belgisch Limburgse dialecten heeft algehele (gebied III) of gedeeltelijke (gebied IV) samenval van ā en a in open lettergreep plaatsgevonden, zodat er niet kan worden uitgemaakt op welke van de twee oorspronkelijk verschillende woorden het woordtype schaal er teruggaat. Zie hiervoor in de bibliografie Goossens 1967. Enkele Nederlands Limburgse gegevens bevatten een historische ā. Blijkbaar gaat het hier om verwarring met het woord ''schaal'' voor "schotel".' [N 19, 55a; JG 1b, 1c, 2c; A 39, 9a; A 39, 9b; monogr.]
I-12
|
| 33403 |
schaapsruif |
ben:
bęn (L289b Leuken)
|
Het samenstel van latten, in schuine stand tegen de wand aangebracht, waaruit de schapen het hooi kunnen eten. Zie ook de toelichting bij de lemmata "ruif voor de koeien" (2.2.19) en "paarderuif" (2.3.2). [N 5A, 45b; R 14, 23n; monogr.]
I-6
|
| 34427 |
schaapsschaar |
schaap(s)scheer:
sxǭpsxēr (L289b Leuken)
|
Bepaalde schaar waarmee men schapen scheert. [N 18, 119; monogr.]
I-12
|
| 22313 |
schaatsen |
schaatsen:
schaatse (L289b Leuken)
|
Schaatsenrijden [sjatsen, sjtriksjoon loupe]. [N 06 (1960)]
III-3-2
|
| 19129 |
schande |
blamage:
blamaasj (L289b Leuken)
|
schande
III-1-4
|
| 20696 |
schapenvet |
schaapsvet:
Syst. WBD
schaopsvèt (L289b Leuken)
|
Schapevet (ongel?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 34494 |
scharrelen |
scharren:
sxɛrǝ (L289b Leuken)
|
De kippen dabben en scharren in de grond om wormen, insecten en dergelijke te vinden. [N 19, 61a; L 33, 20; monogr.]
I-12
|