| 33708 |
heizode los- en stukploegen |
scheuren:
sxø̄rǝ (L211p Leunen)
|
[N 27, 16]
I-8
|
| 33725 |
hek |
hek:
hęk (L211p Leunen)
|
Algemene benaming. [N 14, 62; S 13; L 1a-m; RND 8, 20; R I, 44; R I, 45; monogr.]
I-8
|
| 25061 |
helemaal, geheel en al |
aalling:
álleng (L211p Leunen),
gaar:
Opm. alleen in verbinding met: nie/niks. Vb. ik doej t gaar nie gaer, went t is gaar niks werd.
gaar (L211p Leunen),
gaaruit:
gaaruut (L211p Leunen),
gans:
gâns (L211p Leunen),
gelijk:
Vb. de körf zit geliek vol en ge mugt m geliek mitneme!
geliek (L211p Leunen),
helegans:
Opm. dit is oud Venrays!
hieëlegâns (L211p Leunen),
heleganselijk:
hieëlegânselek (L211p Leunen),
helemaal:
hieëlemól (L211p Leunen),
knats:
(dit is een synoniem voor gâns).
knats (L211p Leunen),
ram:
(dit is een synoniem voor gâns).
rám (L211p Leunen),
rats:
(dit is een synoniem voor gâns).
rats (L211p Leunen),
stik:
(trappen van vergelijking: stikker-stikst).
stik (L211p Leunen),
volledig:
Vb. dat is völleg waor!
völleg (L211p Leunen)
|
helemaal, geheel en al
III-4-4
|
| 18998 |
helpen |
helpen:
helpe (L211p Leunen)
|
helpen (geen context) [DC 37 (1964)]
III-1-4
|
| 19915 |
hemel |
hemel:
hemel (L211p Leunen)
|
hemel [SGV (1914)]
III-3-3
|
| 34470 |
hen zonder staart |
kale kont:
kāl kōnt (L211p Leunen)
|
[N 19, 62b; monogr.]
I-12
|
| 19511 |
hengsel |
hengsel:
hingsel (L211p Leunen)
|
hengsel [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 33944 |
hengstebit |
hengstebout:
heŋstǝbǫlt (L211p Leunen)
|
Bit met een beugel in plaats van een kinketting. [N 13, 50]
I-10
|
| 27358 |
hennep |
hennep:
hɛnǝp (L211p Leunen, ...
L211p Leunen)
|
Cannabis sativa L. De tot een paar meter hoog opgroeiende eenjarige plant met getande zesvingerige bladeren. Van de vezels vervaardigt men touw en grof linnen voor zeilwerk. Het zaad is oliehoudend en wordt ook wel als vogelvoer gebruikt. Hennep is een tweehuizige plant, zodat men kan spreken van mannelijke en de vrouwelijke planten. De mannelijke (Cannabis sativa mas L.) groeit aanvankelijk harder, maar sterft ook eerder af. Hij is tengerder dan de vrouwelijke en levert alleen vezels. De vrouwelijke (Cannabis sativa foemina L.) is veel forser, draagt het zaad en levert de beste vezels. Door het forse uiterlijk van de vrouwelijke plant wordt deze vaak aangezien voor de mannelijke. In dit lemma worden onder A. eerst de algemene benamingen gegeven. Voor zover bekend volgen onder B. de benamingen voor de vrouwelijke en onder C. die voor de mannelijke hennep. Zie Brok 1973 en 1984. [A 49, 14a en 14b; L A1, 91; L 1, a-m; L 1u, 87; L 15, 6; Wi 52; S 13; monogr.; add. uit JG 1d] || De onbewerkte hennep die door enkele bewerkingen geschikt wordt gemaakt voor het spinnen. De gewone hennep kan wegens de buitengewone sterkte, de betrekkelijk grote lengte en buigbaarheid der vezels als de meest geschikte stof worden beschouwd voor het vervaardigen van touwwerk (Grothe, pag. 234). Al naar gelang het land van herkomst spreekt men van inlandse, Belgische, Italiaanse, Russische, Hongaarse hennep en van Manillahennep, Javahennep enz. Iedere soort kan variëren in kwaliteit en kleur. Het woordtype kennepin duidt op de vrouwelijke hennepplant. [N 48, 12a; Wi 52; S 13]
I-5, II-7
|