| 21303 |
buskruit |
pulver (<lat.):
polver (Q259p Lontzen)
|
buskruit [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bürde (du.):
bø̄ǝt (Q259p Lontzen)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 20223 |
buurman |
nabuur:
nober (Q259p Lontzen),
noober (Q259p Lontzen),
noͅbər (Q259p Lontzen, ...
Q259p Lontzen),
nonk en nober met licht naklinkende e
’t is va minge nonk, va mi modder, van der nober (Q259p Lontzen)
|
buurman [ZND 17 (1935)], [ZND 22 (1936)], [ZND 44 (1946)] || Het is van mn oom, van mn moeder, van buurman [ZND 44 (1946)]
III-3-1
|
| 20241 |
buurt |
nabuurschap:
heär wōnt in de noberschaft (Q259p Lontzen)
|
Hij woont in de buurt [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 21304 |
buurvrouw |
nabuurse:
nobesche (Q259p Lontzen)
|
buurvrouw [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 24327 |
daas (tabanidae) |
praam:
praame (Q259p Lontzen)
|
horzel [ZND 27 (1938)]
III-4-2
|
| 30534 |
dakgoot |
kandel:
kaŋǝl (Q259p Lontzen)
|
Zie kaart. Horizontaal afvoerkanaal dat onder een dakrand wordt aangebracht om het van het dak stromende regenwater af te voeren, hetzij onmiddellijk via een spuier, hetzij door een in de aardbodem uitmondende gootpijp. Met de term 'Keulse goot' (L 387) wordt een goot aangeduid die niet buiten het muurvlak uitsteekt, maar op de muurplaat rust. In S 11 en L 1 a-m werd in het algemeen gevraagd naar ø̄gootø̄. In dit lemma zijn uit dit materiaal alleen die antwoorden opgenomen, waarbij door de invuller werd vermeld dat het specifiek de benaming voor een dakgoot betrof. [N 64, 148a; N 54, 185a; L 24, 23a; L B1, 159a; R 14, 23j2; monogr.; Vld; div.; S 11; L 1a-m]
II-9
|
| 30522 |
daklei |
lei:
lęj (Q259p Lontzen)
|
Zie kaart. Tot een dun plaatje gekloofde leisteen dat als dakbedekking wordt gebruikt. De vorm van de dakleien is langwerpig, geheel rechthoekig, met één of meer afgesnuite hoeken, of aan één einde halfrond. De afmeting ervan varieert van 26x14 cm voor een Franse, tot 61x36 cm voor een Engelse lei. De dikte bedraagt tussen 2,5 en 8 mm. ø̄De Belgische lei - Maaslei - is donkerblauw en goed bestand tegen het weêr. De Duitsche leien - Rijn- en Moezellei - zijn eveneens blauw, taai en dik, maar worden op den duur iets zachter; de Moezelleien springen in strenge winters wel. Onder de Fransche leien onderscheidt men die van Rimogne (blauw of groen), Fumay (rood of paars) en Delville (groen); vooral die van Fumay en Rimogne zijn zeer duurzaam. De Engelsche leien zijn in 't algemeen vaster en harder dan die van het vasteland, roodachtig of paars, ook wel blauw; deze zijn de beste.ø̄ (Zwiers II, pag. 15). [N 32, 49b; N 64, 156c; N 79, 5; L 37, 26a; Gi 2, 47; monogr.; Vld; div.]
II-9
|
| 19633 |
dampen |
dampen:
dɛ̄mpə (Q259p Lontzen)
|
dampen, wasemen [ZND 33 (1940)]
III-2-1
|
| 23256 |
de avond luiden |
nacht luiden:
ze sönd aan t nahtlugge (Q259p Lontzen)
|
De avondklok luidt. [ZND 32 (1939)]
III-3-3
|