| 25186 |
rijp, rijmx |
rijm:
rijm
reͅim (P051p Lummen),
reͅm (P051p Lummen),
rəm (P051p Lummen)
|
rijm, bevroren dauw of nevel die zich afzet op de takken [waterrijm, roevros] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 33509 |
rijshout, bonenstaak |
boongard:
bungèèr (P051p Lummen),
boonstaak:
boenstaak (P051p Lummen),
erwtenrijs:
eͅtəreͅi̯zərs (P051p Lummen),
ɛrtərɛizər (P051p Lummen)
|
[ZND 23 (1937)]Erwtenrijzers, twijgen waartegen bepaalde erwten groeien [Goossens 1b (1960)], [N P (1966)]
I-7
|
| 34643 |
rijtuig |
karretje:
kɛrkǝ (P051p Lummen)
|
Personenvoertuig, waarbij niet de huifkar bedoeld wordt. Gezien het feit dat het hier om zaken gaat die reeds lang verdwenen zijn, is de verwarring rond de dialecttermen groot. Dit lemma is samengesteld uit de antwoorden op algemene vragen als "hoe noemt u een tweewielig rijtuig" die geen betrekking hebben op een specifieke soort. Ook de meer algemene antwoorden die in N 101 bij de vragen naar bepaalde soorten rijtuigen opgegeven werden, zijn hier verwerkt. De veel voorkomende opgaven "koets" en "sjees", de bekendste vier- en tweewielige rijtuigen, zijn in de betreffende lemmata opgenomen. [N 101, 1-14; N G 51; L 1 a-m; L 28, 24; L 36, 70; LA 288; S 18, 30; Wi 16; monogr]
I-13
|
| 33978 |
rijzadel |
rijzadel:
rē̜.zǭl (P051p Lummen)
|
Zadel dat gebruikt wordt bij het berijden van een paard. [JG 1a, 1b]
I-10
|
| 33084 |
rijzen, uit de aren vallen |
rijzen:
rai̯zǝ (P051p Lummen)
|
Het uit de aren vallen van de graankorrels, wanneer het graan goed droog is en op de wagen getast wordt. ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In L 286 en 288 voegt men toe dat dergelijk koren rijskoren (riskōrǝ) wordt genoemd. De laatste drie uitdrukkingen betekenen zoveel als: "het koren is zo droog dat de korrels uit de aren vallen". Naar de fonetische verschijningsvorm zouden de uitdrukkingen (het is) rijs echter ook persoonsvormen van het werkwoord rijzen kunnen zijn.' [N 15, 53; JG 1a, 1b, 2c; L 32, 41; monogr.]
I-4
|
| 29911 |
ringen |
ringen:
reŋǝ (P051p Lummen)
|
Het varken een ring in de neus zetten om het het wroeten te beletten. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; N 70, 9; N 19, 26; N 19, 26, Q 98 add.; monogr.]
I-12
|
| 33582 |
ringen, randen verwijderen van peulvruchten |
ringen/randen afdoen:
reͅŋ ā.vdoun (P051p Lummen, ...
P051p Lummen)
|
[Goossens 1b (1960)] [N Q (1966)]
I-7
|
| 26494 |
ringhout |
ring:
reŋk (P051p Lummen),
steenhout:
stīnhōt (P051p Lummen),
voet:
vut (P051p Lummen)
|
Het ronde hout waarop de steenkuip staat. Zie ook afb. 81. Het woorddeel ømeelŋ- is fonetisch gedocumenteerd in het lemma ɛmeelɛ.' [N O, 19b; Sche 49; Vds 145; Jan 152; Coe 133; Grof 154; A 42A, 36 add.; N D, 33 add.]
II-3
|
| 26615 |
ringmeel |
kuipmeel:
kōǝpmīl (P051p Lummen),
randmeel:
ręjnt[meel] (P051p Lummen),
ringmeel:
reŋ[meel] (P051p Lummen)
|
Meel dat rondom de ligger in de steenkuip gevallen is. In l 288b verstond men onder ringmeel het meel dat rondom de stenen zat. Wanneer de stenen pas gescherpt waren en de molen opengebroken was geweest, gooide men er ringmeel over alvorens met malen te beginnen. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømeelŋ het lemma ɛmeelɛ.' [N O, 37e; Vds 161; Jan 166; Coe 151; Grof 179; A 42, add.; A 42A, 48 add.]
II-3
|
| 24409 |
ritnaald, larve van de kniptor |
koperworm:
kōpərwərm (P051p Lummen)
|
ritnaald, koperworm, schadelijke kniptor-larve die van plantenwortels leeft [N 26 (1964)]
III-4-2
|