18844 |
schuchter |
beschaamd:
beschaemd (Q016p Lutterade),
bleu:
bleu (Q016p Lutterade)
|
bang om de aandacht te trekken of zich te vertonen [blode, bedeesd, beschaamd, schuchter] [N 85 (1981)] || bloode [SGV (1914)]
III-1-4
|
33586 |
schudden van vruchten |
schuddelen:
WBD/WLD
sjuddele (Q016p Lutterade)
|
Appels van de boom schudden (muiken). [N 82 (1981)]
I-7
|
28356 |
schudgootbaas |
schüttelbaas:
šøtǝlbās (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Emma])
|
De man die verantwoordelijk is voor de bediening en het onderhoud van de schudgoot. "De schudgootmeester moet voornamelijk waken op de aansluiting van de verschillende gootelementen van een installatie die behoorlijk aaneengeschroefd moeten zijn. Daarvoor gebruikt hij een schroefsleutel waaraan hij zijn naam van "bakkensleutel" of "bakkenbouter" te danken heeft" (Defoin pag. 193). De schudgootbaas had in de Nederlandse mijnen dezelfde functie als de voorman. Het woordtype "posthouwer" (Q 35, Q 112a) duidt daar dan ook op. Zie ook de lemmata Voorman, Ploegbaas en Toewijzen. [N 95, 158; monogr.; Vwo 78; Vwo 79; Vwo 82; Vwo 237]
II-5
|
28287 |
schudhamer |
roddelhamer:
rø̜dǝlhāmǝr (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Wilhelmina])
|
Pneumatische hamer die tijdens het laden met korte stoten tegen de mijnwagens slaat. Hierdoor zakken de kolen in elkaar zodat er meer in een wagen geladen kan worden. [N 95A, 6; monogr.]
II-5
|
27709 |
schudzeef |
schudzeef:
šøt˱zēf (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Winterslag, Waterschei])
|
Sorteerzeef. Van de wasserij gaan de kolen naar de sorteerzeven, waar zij naar grootte worden gescheiden. [N 95, 101; monogr.]
II-5
|
23385 |
schuifje van de biechtstoel |
schuif:
sjuuf (Q016p Lutterade)
|
Het afsluitbare traliewerk, de schuif in de biechtstoel. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
28093 |
schuifpijler |
schuifpijler:
šȳfpīlǝr (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Julia])
|
Pijler waarin het transportmiddel niet uit elkaar wordt genomen en verlegd, maar in zijn geheel in de richting van het koolfront wordt verschoven. Telkens wanneer een pand ontkoold is, wordt het vervoermiddel weer tot tegen de koolwand geschoven. Volgens de invuller uit Q 15 was het transportmiddel in een schuifpijler zelden een transportband, maar meestal een kettingtransporteur, omdat er dan minder gevaar bestond dat het geheel bij het verschuiven uit elkaar zou vallen. [N 95, 608; N 95, 535 add.]
II-5
|
24441 |
schuimbeestje |
duivelsspij:
duuvelssjpeij (Q016p Lutterade)
|
stengelschuim: Kent u in uw dialect een woord voor het schuim op plantenstengels, waar een klein groen beestje in zit? Het schuim lijkt op een kloddertje spuug, hetgroene insectje houdt er zich in schuil. [N100 (1997)]
III-4-2
|
19555 |
schuimspaan |
schuimslepel:
schuumslĕpel (Q016p Lutterade)
|
schuimspaan [SGV (1914)]
III-2-1
|
21369 |
schuldig (zijn) |
schuldig (zijn):
schöllig (Q016p Lutterade),
sjuljig (Q016p Lutterade)
|
schuld hebbend aan een overtreding of misdrijf [schuldig, plichtig] [N 90 (1982)] || schuldig [SGV (1914)]
III-3-1
|