| 19292 |
treiteren |
plagen:
eemes ploage (L377p Maasbracht),
ploage (L377p Maasbracht),
sarren:
sarre (L377p Maasbracht),
tergen:
tèrge (L377p Maasbracht),
treiteren:
eemes trètere (L377p Maasbracht)
|
Iemand kwellen, plagen (geef gelijkbetekenende woorden op). [ZND 29 (1938)] || kwellen [SGV (1914)] || sarren [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 20485 |
trek, eetlust |
honger:
hoonger (L377p Maasbracht)
|
trek; Hoe noemt U: Zin in eten (trek, appertijt, appetijt, goesting, kop) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 33955 |
trekhaken, -ogen |
trekhaken:
%%enkelvoud%%
trękhǭk (L377p Maasbracht)
|
IJzeren haken of ogen die aan de voorkant van het haam aan de haamijzers of treiten bevestigd zijn, op elke haamspaan een. Aan die haken of ogen worden de strengen bevestigd waarmee het paard trekt. Er zijn hamen met ogen, dan hebben de strengen aan het uiteinde haken, heeft het haam daarentegen haken, dan zijn de strengen aan het uiteinde van ogen voorzien. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 6a en 6b; N 36, 12]
I-10
|
| 22743 |
trekharmonica |
monica:
moneka (L377p Maasbracht, ...
L377p Maasbracht),
trekmonica:
trèkmonika (L377p Maasbracht)
|
harmonica [SGV (1914)] || Hoe heet het populaire muziekinstrument, dat uit een vierkante blaasbalg bestaat, die met beide handen wordt ineengedrukt of uitgetrokken, terwijl de vingers toesten neerdrukken? [ZND 26 (1937)] || Hoe noemt men in uw dialect de trekharmonica of accordeon? Het gaat om de meest gebruikte benaming, niet om grappige namen. [DC 52 (1977)]
III-3-2
|
| 17898 |
trekken |
trekken:
trekke (L377p Maasbracht)
|
trekken [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 34589 |
trekschei |
trekschei:
trɛkšęi̯ (L377p Maasbracht)
|
De eerste van de verbindingscheien tussen de berries. Aan de uitstekende delen schei werden vaak de trekkettingen of de strengen vastgemaakt met behulp van platte, gebogen ijzers. Zie ook het lemma uitstekende delen van de trekschei en in WLD I.10, het lemma strengen. Zowel het feit dat er opgaven in het meervoud voorkomen als de opmerking van de correspondent uit Q 111 wijzen erop dat ook de tweede schei als trekschei gebruikt wordt: "het vastmaken van de strengen is hier gebruikelijk aan het tweede balkje indien licht geladen, anders aan het eerste balkje". Opmerking bij de kaart: er zijn vier benamingen die op het eerste zicht samenstellingen zijn van de plaatselijke benaming voor "streng" (hacht, kling, klink en trek). De verspreiding van "trekschei" stemt echter hoegenaamd niet overeen met de verspreiding van trek voor "streng", wat doet besluiten dat het hier om een samenstelling met een deverbativum van het werkwoord trekken gaat (vgl. hiervoor kaart 16 van wld I.10). [N 17, 25a; N G, 58b; JG 1a; JG 1b]
I-13
|
| 31700 |
trekzaag, boomzaag |
trekzeeg:
tręk˲zē̜x (L377p Maasbracht)
|
Zaag met een blad van 1.5 tot 2 meter lengte. De twee handvatten van de zaag liggen in het verlengde van het zaagblad en steken daar 30 à 40 cm boven uit. De trekzaag dient om bomen en ruw hout door te zagen. Ze wordt bediend door twee personen. Zie ook afb. 2. De trekzaag wordt behalve door de houtzager ook door andere houtbewerkende beroepen gebruikt. De kuiper zaagt er stukken boomstam mee die ongeveer de lengte van een duig hebben en de klompenmaker de zgn. bollen, stukken boomstam in de lengte van een klomp. [N E, 7; N 18, 128; N 47, 14; N 50, 11a + 17a; N 75, 116a; L 36, 49; Bakeman 8; monogr.]
II-12
|
| 18934 |
treuzelen |
treuzelen:
treuzele (L377p Maasbracht)
|
treuzelen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 25051 |
troebel, vuil (water) |
gemoerd:
gemuurdj (L377p Maasbracht),
troebel:
tròbbel (L377p Maasbracht)
|
troebel [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 22393 |
troef |
troef:
troef (L377p Maasbracht)
|
troef [SGV (1914)]
III-3-2
|