| 23868 |
begeleider van het baldakijn |
hemelwacht:
hemelwach (L267p Maasbree)
|
De begeleiders van de hemel, bijvoorbeeld vier leden van de schutterij [hiëmelwach]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 18885 |
begeren |
gaarne willen:
gaer wille (L267p Maasbree)
|
sterk wensen, verlangen koesteren naar [begeren, geren, lusten] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18997 |
begerig |
begerig:
begeerig (L267p Maasbree),
begärig (L267p Maasbree)
|
begeerig [SGV (1914)] || sterk verlangend [hebbelijk, begeerlijk, begierig, begerig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 30822 |
beginnen met het werk |
(het werk) aanleggen:
ǝt węrk ānlęgǝ (L267p Maasbree)
|
[N 60, 222e]
II-10
|
| 32716 |
beginvoor, -voren |
aanwerk:
ānwɛrǝk (L267p Maasbree)
|
Naar gelang de ploegwijze en de soort van ploeg kan men de eerste voor of voren ofwel in het midden ofwel aan de zijkant(en) van de akker ploegen. In dit lemma zijn de termen verzameld die als benaming voor de beginvoren (of -voor) in het algemeen werden opgegeven of als zodanig konden worden uitgelegd. Dit laatste is het geval met het woordtype aanscheut, voorzover dat werd gegeven n.a.v. de vraag naar "rug, verhoogd middendeel" (JG 1a + 1b). Blijkens opgaven van dat type uit de beide andere bronnen beperkt deze term zich niet tot de beginvoren in het midden. Hij komt inhoudelijk overeen met aanslag, aanwerk, aantrek e.d. waarmee niet zozeer de eerste voor of voren als zodanig, als wel het ploegen daarvan, het aanvangswerk bedoeld wordt. Omgekeerd is het type rug, dat n.a.v. de vraag naar "de eerste voor die de boer ploegt" (N 11, 60), niet hier maar in het volgende lemma opgenomen. Het bij enkele plaatsen vermelde aantal voren heeft betrekking op de aanscheut die in het midden van de akker gemaakt is. Voor voor zie men het lemma ploegvoor. [JG 1a + 1b]
I-1
|
| 20430 |
begrafenis |
begrafenis:
begrafenis (L267p Maasbree, ...
L267p Maasbree),
uitvaart:
(= de 2e dag).
oetvaart (L267p Maasbree)
|
de gezamenlijke handelingen en plechtigheden waarmee een dode ter aarde besteld wordt [begrafenis, uitvaart, begankenis, zinking, leuves, geuves] [N 87 (1981)]
III-2-2
|
| 20434 |
begrafenismaal |
koffietafel:
kôffietaofel (L267p Maasbree),
lijkmaal:
liekmaol (L267p Maasbree)
|
het begrafenismaal [N 96D (1989)] || Is in uw omgeving het begrafenismaal bekend? Zoo ja, hoe noemt men het (groevenmaal, lijkmaal, grafmaal, uitigst, enz.)? [VC 03 (1937)]
III-2-2
|
| 20431 |
begraven |
begraven:
begrave (L267p Maasbree, ...
L267p Maasbree)
|
een dode begraven [graven, zinken, begraven] [N 87 (1981)]
III-2-2
|
| 18807 |
begrijpen |
begrijpen:
begrīēpe (L267p Maasbree),
belul hebben:
belul van hebbe (L267p Maasbree),
snappen:
snappe (L267p Maasbree)
|
een bewuste, duidelijke voorstelling [benul, belul, besef] [N 85 (1981)] || met het verstand vatten, begrijpen [kennen, omvatten, begrijpen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18798 |
begrip, besef |
begrip:
begrip (L267p Maasbree),
van begriëp zien (L267p Maasbree),
belul:
belul (L267p Maasbree, ...
L267p Maasbree)
|
besef (hij heeft er geen ~ van) [SGV (1914)] || een bewuste, duidelijke voorstelling [benul, belul, besef] [N 85 (1981)] || het vermogen om iets te begrijpen [begrip, begrijp] [N 85 (1981)]
III-1-4
|