| 17709 |
een wind laten |
ene afrijten:
einen aafri-jte (L372p Maaseik),
ene laten vliegen:
eine laote vlege (L372p Maaseik)
|
wind laten [N 10c (1995)]
III-1-1
|
| 26311 |
een zak aanstroppen |
stroppen:
strø̜pǝ (L372p Maaseik)
|
Een zak graan aan de luireep, de luiketting of het luikoord vastmaken. [N O, 26c; Jan 233; Coe 212]
II-3
|
| 34495 |
een zandbad nemen |
(zich) ploeieren:
plū.i̯ǝrǝ (L372p Maaseik),
kotelen:
kou̯tǝlǝ (L372p Maaseik)
|
Met de vleugels een zandbad nemen in de zonneschijn, gezegd van kippen. [N 19, 61b; A 28, 13a; A 28, 13b; Lu 6, 13a; Lu 6, 13b; monogr.]
I-12
|
| 17981 |
een ziekte onder de leden hebben |
in geen goed vel zitten:
zet en geͅi goət feͅl (L372p Maaseik)
|
ziekte onder de leden hebben [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 28606 |
een zwerm opvangen |
afdoen:
āf˱dō.n (L372p Maaseik),
vaten:
vātǝ (L372p Maaseik)
|
Het opvangen van een zwerm in een schepkorf. Wanneer een zwerm zich vastgezet heeft aan een tak of iets dergelijks, dan brengt de imker een kleine schepkorf onder de tros. Met een flinke ruk aan de tak valt de zwerm in de korf. Wanneer de bijen in de korf zitten, wordt deze langzaam omgedraaid, omdat de bijen zich aan de strowand of aan elkaar moeten kunnen vastklemmen. Soms moet men een tweede of derde ruk aan de tak geven. Hoe langer een zwerm hangt, hoe vaster hij zit. Een imker moet dus met scheppen niet al te lang wachten. De objecten zwerm, bij e.a. zijn in dit lemma niet gedocumenteerd. [N 63, 84a; JG 1a+1b; JG 2b-5, 4; Ge 37, 105; monogr.]
II-6
|
| 34542 |
eend |
eend:
ē̜i̯nj (L372p Maaseik),
ē̜nj (L372p Maaseik),
ęi̯nj (L372p Maaseik)
|
[JG 1a, 1b, 1c, 2c; S 18; S 49; L 1a-m; NE II, 55; Vld.; L A1, 48; monogr.]
I-12
|
| 32631 |
eenscharige ploeg, rondgaande ploeg, voetploeg, radploeg, karploeg |
schalm:
ša.lǝm (L372p Maaseik),
schalmploeg:
ša.lǝm[ploeg] (L372p Maaseik),
staartploeg:
start[ploeg] (L372p Maaseik)
|
In dit lemma zijn de benamingen bijeengebracht voor a) de oude, houten, later ook ijzeren voetploeg, die in plaats van een schaats soms een wieltje had; b) de oude houten, later ook wel ijzeren karploeg waarmee men ofwel naar één kant, dus "rond" moest ploegen ofwel heen en weer kon ploegen, omdat kouter en riester op een naar rechts resp. naar links om te ploegen voor konden worden ingesteld. De oude ploeg kon, zoals de voetploeg in K 315, 353, 359 en Q 27 en de houten karploeg in L 115, ook gewoon "de ploeg" genoemd worden, omdat hij ter plaatse destijds het enige of meest gebruikte type was. Voor zijn opvolger, en met name de wentelploeg, kwam dan meestal een bijzondere term in gebruik. [N 11, 30 + 32c + 32e; N 11A, 67 + 68 + 69 + 75e + 78 + 97 + 114; N J, 10 add.; JG 1a + 1b; N 12, 25 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; A 33 add.; div.; monogr.]
I-1
|
| 18851 |
eenvoudig |
eenvoudig:
ənvoudəch (L372p Maaseik)
|
eenvoudig [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|
| 21517 |
eenzaam |
afgelegen:
aafgeliegen (L372p Maaseik, ...
L372p Maaseik),
afgeliegen (L372p Maaseik),
alleen:
allein (L372p Maaseik)
|
het huis ligt zo eenzaam, zo afgelegen [ZND 34 (1940)]
III-3-1
|
| 21568 |
eerder te weinig dan te veel gemeten |
kree:
krie (L372p Maaseik),
kree gewaagd:
det is krie gewoagt (L372p Maaseik),
det is krie gewogen (L372p Maaseik)
|
Hoe zegt men als een winkelier eerder te weinig dan te veel meet of weegt? Vertaal: Dat is ... gemeten, gewogen. [ZND 36 (1941)]
III-3-1
|