e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Maaseik

Overzicht

Gevonden: 4905

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
autoped trottinette (fr.): trottenèt (Maaseik), /  trontenet (Maaseik), trontinet (Maaseik), trontinette (Maaseik), trontinèt (Maaseik), trotenet (Maaseik), trottenèt (Maaseik), trottinet (Maaseik), trottinèt (Maaseik) / [SND (2006)] || autoped [SND (2006)] || het speeltuig bestaande uit een plankje op twee kleine wielen met een stuurstang waarop men door afzetten met de voet rijdt [autoped, glijer, step, aveseerplankje] [N 112 (2006)] || step [SND (2006)] III-3-2
avegaar draaiboor: dręjbōr (Maaseik), ever: ē̜vǝr (Maaseik) Grote handboor met schroef- of lepelvormig uitlopend boorijzer dat met een dwarsstang wordt rondgedraaid en dient om zeer diepe en/of wijde gaten te boren. Zie ook afb. 79 en 80. De avegaar wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de naven van karwielen mee uit, terwijl de klompenmaker de avegaar gebruikt om er aan de binnenkant van klompen hout mee weg te halen. Dit lemma bevat alleen algemene benamingen voor de avegaar (onder A), de schroefavegaar (onder B) en de lepelavegaar (onder C). Specifieke uitvoeringen van de avegaar zoals die bijvoorbeeld door de kuiper, de klompenmaker en de wagenmaker worden gebruikt, worden behandeld in de paragrafen over de terminologie van deze beroepen. Vgl. voor het woordtype never, dat werd opgegeven door respondenten uit Swalmen, Geulle en Valkenburg (L 331, Q 18, Q 101) ook het Limburgs Idioticon, pag. 176, s.v. never, ø̄Kruisboor. Geh. Kempenlandø̄ en voor het woordtype borendrouw uit Eupen (Q 284) RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄. Met de lepelavegaar werken werd in Hasselt (Q 2) uitbuikeren (ø̜̄ǝt˱bø̜̄.kǝrǝ) genoemd. [N G, 32a; N 53, 167a-c; L 32, 35; A 32, 8; monogr.] II-12
averechts, achterstevoren verkeerd: verkierd (Maaseik) averechts [ZND 01 (1922)] III-4-4
avondmaal eten: eete (Maaseik) namen en uren van de dagelijkse maaltijden: avond [ZND 18G (1935)] III-2-3
avondspin avondspin: o.vəntspeͅn (Maaseik), porte espoir (fr.): portəspwār (Maaseik) spin, gelukbrengende ~ die men bij avond op muren ziet zitten [aovendspin] [N 26 (1964)] III-4-2
azijn azijn: azein (Maaseik), azien (Maaseik, ... ), azīn (Maaseik), verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m  azijn (Maaseik), edik: eik (Maaseik) azijn [ZND 01u (1924)] || Azijn (kent u hier andere woorden voor). [ZND 42 (1943)] III-2-3
baaien onderrok marin (fr.): [sic]  marē (Maaseik) onderrok, dikke baaien ~ [N 24 (1964)] III-1-3
baalschort baalscholk: baalscholk (Maaseik) voorschoot van jute of grof linnen of een als schort gebruikte baalzak [slobbert, baolscholk, baalslop, pleggert, plekker] [N 24 (1964)] III-1-3
baantje glijden op het ijs slieren: sleire (Maaseik), (z.n. slibberen).  sleire (Maaseik) Glijden. [ZND 01 (1922)] || Over ijs of sneeuw glijden. III-3-2
baard baard: baard (Maaseik), bārt (Maaseik), bāərt (Maaseik), bā.rt (Maaseik), schauwen: šau̯ǝ (Maaseik), vlimmen: vlø̜mǝ (Maaseik) baard [N 10b (1961)] || De hoeveelheid bijen die vlak voor het zwermen rond het vlieggat ligt. [N 63, 30b] || De scherpe uitsteeksels van de aar bij sommige graangewassen: kafnaalden. Het type baard is een verzamelnaam; het type vlimmen is het meervoud van vlim dat eigenlijk de afzonderlijke kafnaald aanduidt die aan het omhulsel van de korrel vastzit. Wanneer het type vlimmen als dubbelopgave naast baard voorkomt (dat is het geval in L 286, 312 en 313), dan is de betekenis van vlimmen: het omhulsel waarin de korrel zit. Vergelijk ook de lemma''s ''graanafval'' (6.1.30) en ''spikken'' (6.1.31). Zie afbeelding 2, f. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; A 25, 11; NE 2.I, 51; monogr.; add. uit N 14, 131] || een baard [ZND A1 (1940sq)] || Het gedeelte van de watergoot bij onderslagmolens achter de schietzolder. Zie ook afb. 71 en de toelichting bij het lemma ɛschietzolderɛ.' [Vds 62; Jan 63] I-4, II-3, II-6, III-1-1