| 28518 |
tuter |
tuter:
tuter (Q009p Maasmechelen)
|
Koningin die pas de moercel verlaten heeft en tutend antwoordt op het gekwaak van de koninginnelarven die nog in de dichte moercel zitten. [N 63, 33b; N 63, 32a]
II-6
|
| 32960 |
tweede grasoogst |
tweede bijtsel:
twęi̯dǝ bītsǝl (Q009p Maasmechelen)
|
Het gras dat de koeien afgrazen als ze voor de tweede maal in de wei lopen. [N 14, 129b]
I-3
|
| 32958 |
tweede klaveroogst |
kleegroe(n)maad:
klēgromǝnt (Q009p Maasmechelen)
|
In verband met de benamingen voor nagras is de informanten ook gevraagd of ze een specifiek woord kenden voor de tweede klaveroogst; hier zijn alleen de opgaven opgenomen die afweken van die voor ''nagras''. [N 14, 128c]
I-3
|
| 33263 |
tweede klaversnede |
tweede klee:
twīdǝ [klee] (Q009p Maasmechelen),
zaadklee:
zǭt[klee] (Q009p Maasmechelen)
|
Zoals het nagras meestal van betere kwaliteit is dan de eerste snede, zo is ook de tweede snede klaver een gezochte soort groenvoer. Vergelijk aflevering I.3, paragraaf 6: Nagras. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [JG 1c, 2c; monogr.]
I-5
|
| 33122 |
tweede laag schoven van het dorsbed |
overleg:
ø̄vǝrle̜qdǝ (Q009p Maasmechelen)
|
De specifieke benaming van de tweede laag schoven, bestaande uit twee rijen die met de koppen naar elkaar toe liggen, zoals die op de eerste rij van het vorige lemma wordt gelegd. Zeer vaak is de benaming van deze bovenste laag dezelfde als die van het bed als geheel; dan is die benaming hier niet herhaald; zie het lemma ''dorsbed, de laag schoven op de dorsvloer'' (6.1.16). In L 159a wordt nog aangetekend dat "de aren van de tweede laag veerden op de eerste rij, en door dit veren lieten de korrels beter los". Zie afbeelding 11, b. [N 14, 17c; monogr.]
I-4
|
| 34234 |
tweespeen |
tweedemer:
twjędē̜mǝr (Q009p Maasmechelen)
|
Koe die slechts uit twee spenen melk geeft. [N 3A, 66]
I-11
|
| 33998 |
twijg |
wisje:
weškǝ (Q009p Maasmechelen)
|
Vaak wordt in plaats van een zweep ook een twijg gebruikt om het paard aan te vuren. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-10
|
| 33788 |
uier |
uier:
ui̯ǝr (Q009p Maasmechelen),
yi̯ǝr (Q009p Maasmechelen),
øi̯.ǝr (Q009p Maasmechelen),
øu̯.ǝr (Q009p Maasmechelen),
øu̯ǝr (Q009p Maasmechelen)
|
[JG, 1b; A 30, 6e; L 49, 6e; N 8, 39a en 39b]De melkklier van de koe zoals zij zich uitwendig vertoont onder aan de buik. Op de kaart is het woordtype uier niet opgenomen. [JG 1a, 1b; Gwn V, 7; L 8, 24a; L 14, 27a; RND 127; S 38; Wi 51; monogr.] || Uier, alle tepels samen. [N 19, 19b; JG 1a, 1b]
I-11, I-12, I-9
|
| 34157 |
uieren |
bijkomen in de uier:
bęi̯kǫ̃mǝ en dǝn ø̄jǝr (Q009p Maasmechelen),
uieren:
(de koe) ȳjǝrt (Q009p Maasmechelen)
|
Een zwellende uier krijgen in de draagtijd, gezegd van de koe. [N 3A, 35; A 9, 16; monogr.]
I-11
|
| 28621 |
uit de rij zetten |
laten afvliegen:
laten afvliegen (Q009p Maasmechelen)
|
De korven een meter voor de stal zetten. Door de korven uit de rij te zetten kan men het zwermen van zwermachtige volken ook verhinderen. De meeste vliegbijen komen bij de zwakkere buren terecht. Hierdoor moeten de zwermzuchtige bijen eerst nieuwe vliegbijen zien te krijgen om weer te kunnen zwermen. Vergelijk het lemma Koud Zetten. [N 63, 96a; monogr.]
II-6
|