e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q095p plaats=Maastricht

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
gemakkelijkste wijze; gemakkelijkst; gemakkelijk maken gemakkelijk: gemeekelik (Maastricht), gemakkelijk uitgevallen: gemekelik oetgevalle zien (Maastricht), komt goed uit: kömp good oet (Maastricht), passend: passend (Maastricht), van pas: van pas (Maastricht), weg van de minste weerstand: də weeg vaan də minstə weerstand (Maastricht) de manier van handelen die het makkelijkst en aangenaamst is [pas] [N 85 (1981)] III-1-4
gemalen en gezuiverd graan gebuild graan: gǝbȳgǝlt grǭn (Maastricht) Omdat de vraagstelling niet helemaal duidelijk was, kwamen er bij de antwoorden op de vraag naar de naam voor "gemalen en gezuiverd graan" zowel meel- als bloem-opgaven voor. Meel bestaat uit het inwendige van de tarwe- of roggekorrel plus de zemel, dus het is de geheel vermalen korrel, terwijl de bloem bestaat uit het inwendige van de korrel, de meelkern (Schoep blz. 12). Vroeger werd de gehele korrel vermalen tot meel. Daarna werd het meel gezeefd, waarbij een groot deel der zemelen achterbleef op de zeef. Het gezeefde product was dan de bloem, die echter nog heel wat zemeldelen bevatte (Schoep blz. 13). De voor dit lemma opgegeven bloem-varianten zijn verplaatst naar het lemma ''bloem''. [N 29, 14b; N 29, 15c; N 16, 80] II-1
gemalen schors looi: loej (Maastricht, ... ), Endepols  loei (Maastricht), loej (Maastricht), zaagsel: Endepols  zeegsel (Maastricht) Gemalen schors (looi). [N 82 (1981)] III-4-3
gemalen, niet gezuiverd graan gemalen meel: gǝmǭlǝn meel (Maastricht), ongebuild graan: ongǝbȳgǝlt grǭn (Maastricht), tarwemeel: tɛrvǝmēl (Maastricht) De inhoud van het lemma beantwoordt niet in alle gevallen duidelijk aan het lemma-opschrift. Er is een groep woordtypen die een algemene benaming geeft, een tweede groep duidt op "gemalen, niet gezuiverd graan", een derde duidt een bepaald soort ongezuiverd meel aan en de vierde groep geeft aan dat dit graan voor veevoer wordt bestemd of dat dit afval is. [N 29, 14a] II-1
gemaskerd persoon maske: maske (Maastricht), maskə (Maastricht, ... ), pierrot: Dao (zuut me) Mefisto mèt ne -; nen domino mèt n pjèrrèt.  piero (Maastricht), Z. een voorbeeld bij pierrot [Pierrot: a) vastenavondzot, als de bekende Franse toneelfiguur gekleed. Dao (zuut me) Mefisto mèt ne -, nen domino mèt n pjèrrèt].  pjèrrèt (Maastricht), vastelavondsgek: Sub vastenavond. [Met afbeelding pag. 450].  vastelaoven(d)sgek (Maastricht), vastenavondgek: vastenaovendgek (Maastricht), verklede: vərkleͅidə (Maastricht), verkleder: verkleijder (Maastricht) [Vastenavondsgek]. || Een persoon met een masker voor [maskeraad, mom, vastenavondsgek]. [N 88 (1982)] || Masker: b) gemaskerde. || Maskeraad (gemaskerd persoon). [ZND 01 (1922)] || Pierrot: a) vastenavondzot, als de bekende Franse toneelfiguur gekleed. || Vastenavondgek, gemaskeerde. || Vrouwelijke pierrot. III-3-2
gemaskerd persoon add. intrigeren: De verkleijder, dee op de redótbal geistig, meh hatelik, de luij zoe had geïntrigeerd, waos niemes aanders es de Pintneus.  intrigere (Maastricht) Intrigeren: c) onder een masker iem. "de woerheid zègke". III-3-2
gember gember: ¯ne pot gember E stökske gember nao ¯t ete  gember (Maastricht) gember III-2-3
gemeen gemeen: gəmein (Maastricht), ook materiaal znd 23, 79  gəmèin (Maastricht), gəmɛj.n (Maastricht), laag: lĭĕg (Maastricht), niet goed gedragen: neet goot gedraagə (Maastricht), rot: rot (Maastricht), slecht: slèch (Maastricht) gemeen (smerig, slecht) [ZND 01 (1922)] || slecht, gezegd van het karakter, de aard [bedekt, laag] [N 85 (1981)] III-1-4
gemeente gemeente: gəmèintə (Maastricht), gəmɛj.ntə (Maastricht) gemeente [ZND 01 (1922)], [ZND m] III-3-1
gemeentebelasting gemeente?: gemeinte (Maastricht), gemeentebelasting: gemeintebelasting (Maastricht), gèmeintebelasting (Maastricht), gəmeintəbəlasting (Maastricht), gəmeintəbəlàsting (Maastricht), gəmèjntəbəlàsting (Maastricht), gemeentelasten: gemeintelaste (Maastricht, ... ), gəmeintəlasten (Maastricht) de belasting die slechts voor één gemeente of stad geldt [octrooi, binnenboek, gemeentelasten] [N 90 (1982)] III-3-1