e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... dialect=Q095p plaats=Maastricht

Overzicht

Gevonden: 8094

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bloeien bloeien: bleuje (Maastricht), blø̄i̯ǝ (Maastricht), blø̄ǝ (Maastricht) De algemene uitdrukking voor het in bloei staan of bloesem dragen van planten en gewassen. In het materiaal-JG is uitdrukkelijk opgegeven dat het om het bloeien van koren gaat. In dit lemma worden de werkwoorden bijeengezet; in het volgende lemma komen de zelfstandige naamwoorden aan bod. [JG 1a, 1b; L A2, 373; L 32, 77, R 1, 37; monogr.] || in bloei staan I-4, III-4-3
bloem bakbloem: bakblom (Maastricht), bloem: blom (Maastricht), blǫ.m (Maastricht), dubbele zero: dø̜bǝlǝ zērō (Maastricht), tarwebloem: tɛrǝvǝblǫm (Maastricht) Bloem bestaat uit het inwendige van de graankorrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. Het vormt de fijnste soort in de reeks produkten die tijdens het builen worden gescheiden. Bloem is uitermate geschikt om mee te bakken. Zie ook de toelichting bij de lemmata ɛmeelɛ en ɛboultéɛ. Het woordtype dobbele zero (Q 167) verwijst naar het feit dat de fijnheid van bloem met ø̄0ø̄ (zero) wordt aangegeven. Hoe meer zeroɛs, des te fijner de bloem. Dit lemma vormt een aanvulling op het lemma ɛbloemɛ in wld II.1, pag. 83.' [N O, 37c; JG 1a; JG 1b; Vds 246; Jan 240; Coe 218; Grof 245; monogr.] || Bloem bestaat uit het inwendige van de korrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. In verband met het onderscheid tussen ''meel'' en ''bloem'' (zie de toelichting bij het lemma ''gemalen en gezuiverd graan'') zijn de opgaven die op het begrip "meel" duiden zoals roggemeel, tarwe, tarwemeel uit dit lemma overgebracht naar het lemma ''gemalen en gezuiverd graan''. Ten aanzien van het woordtype "patent" zij opgemerkt dat de patentbloem komt uit het hart van de meelkern wiens kleur mooi wit is (Schoep blz. 12). De graad van fijnheid wordt aangegeven door "0" (zero). Hoe meer zero''s, hoe fijner de bloem. [N 29, 15c; N 29, 14b; N 29, 14a; N 16, 80; N 29, 16] II-1, II-3
bloem (alg.) bloem: blom (Maastricht, ... ), blomme mv (Maastricht), blomə (Maastricht), blóm (Maastricht), bloemetje: blömke (Maastricht, ... ), klok: Bloem, klokvormig  klok (Maastricht), pioen: piejoen (Maastricht) bloem || bloemen [RND] || klokvormige bloempjes || plant, bloem III-4-3
bloem mengen mengelen: meŋǝlǝ (Maastricht), omzetten: ømzętǝ (Maastricht) De verschillende soorten bloem die de bakker koopt, gaat hij mengen met het doel een zo goed mogelijk product te verkrijgen. Hij meleert de verschillende soorten bloem in bepaalde verhoudingen. Dit kan het beste gebeuren in de z.g.n. meleermachine. Men kan niet zo maar de verschillende bloemsoorten bij elkaar storten. Moet men met de hand mengen, dan is vereist de verschillende soorten eerst door elkaar te mengen. Stort men de bloem in de deegmachine , dan moet men deze enkele minuten laten draaien, waardoor men de soorten voldoende mengt (Schoep blz. 38) II-1
bloem van zeer harde, droge tarwekorrels patentbloem: pǝtɛntblom (Maastricht) Over het algemeen kan men zeggen dat harde tarwe buitenlandse tarwe is en inlandse tarwe zachte (Schoep blz. 7). [N 29, 15a] II-1
bloembed bloembedje: blombèdsjes (Maastricht) bloembed III-2-1
bloembol bloembol: blombol (Maastricht), blomból (Maastricht), Endepols  bloumbol (Maastricht), WBD/WLD  blòmbōl (Maastricht), WLD  blómbol (Maastricht), WLD (lange ò)  bəlōmbòl (Maastricht), bloemenbol: Endepols  blomme-bol (Maastricht), bol: ból (Maastricht), eigen spellingsysteem  bool (Maastricht), Endepols  bol (Maastricht), WBD/WLD  bol (Maastricht, ... ), WBD/WLD (lange ò)  bòl (Maastricht), WLD  bolle (Maastricht), ui: un (Maastricht), WLD  un (Maastricht) Het onderaards, met dikke balden bolvormig bekleed stengeldeel, waaruit een bloem kan groeien; een bloembol (klieste, klister, kleister, bol, bloembol, knol, ajuin). [N 82 (1981)] III-4-3
bloementuin bloemenhof: blommenhoof (Maastricht), hof: hoof (Maastricht) bloemenhof [ZND 27 (1938)] I-7
bloemkist meelbak: meelbak (Maastricht) De kist of bak waarin de bloem bewaard wordt. [N 29, 17] II-1
bloemknop bloembot: blompot (Maastricht), bloemenknop: Endepols  blomme-knóp (Maastricht), bloemknoop: blomknoop (Maastricht), bot: bot (Maastricht), botte: WLD  botte (Maastricht), bouture (dim.): Endepols = knopje van moederplant  boetuurke (Maastricht), knoop: knōp (Maastricht), eigen spellingsysteem  knoep (Maastricht), knoop (mv.): knôp mv (Maastricht), knoopje: knupke (Maastricht, ... ), knop: knop (Maastricht, ... ), knup (Maastricht), knóp (Maastricht), Endepols  knop (Maastricht), knòp (Maastricht), knóp (Maastricht), WBD/WLD  knóp (Maastricht, ... ), WLD  knop (Maastricht), knóp (Maastricht), kənòp (Maastricht), knopenknopje: bloemknop in de vorm van een knoop  knoupeknupke (Maastricht), knoppen: knoppe mv (Maastricht) bloemknop [ZND m] || De knop waaruit een bloem groeit (bot, bloembot, bloemknop). [N 82 (1981)] III-4-3