| 20851 |
rozijnenbrood |
koningskoek:
køningskoek (Q180p Mal)
|
brood, waarin rozijnen gebakken worden [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 32578 |
ruige mest |
lang mest:
laŋ [mest] (Q180p Mal)
|
Ruige mest is mest die pas uit de stal is gekomen en daarom nog onverteerd stro bevat. Deze mest vormt aanvankelijk de boven- of buitenlaag van de mesthoop, die o.i.v. zon en wind gemakkelijk verdroogt. Hij heeft daarom ook (nog) niet de kwaliteit van de in het vorige lemma bedoelde mest, die langer en dieper in de mesthoop heeft gezeten. De plaatselijke varianten van [mest [N M, 10b; N 11, 27 add.; N 11A, 4b; JG 1a + 1b add.; div.]
I-1
|
| 33435 |
ruimte waar men stro hakselt en bewaart |
hakselzolder:
hɛksǝlzolǝr (Q180p Mal),
strokot:
strōkot (Q180p Mal)
|
Het stro dat als veevoer wordt gebruikt, wordt gehakseld (in stukken gesneden) en bewaard in een speciaal daartoe ingerichte "hakselbewaarplaats", of ergens waar toevallig plaats is (meestal in de schuur). Zie ook aflevering I.4, paragraaf 6.4 (blz. 149) over het snijden van het stro. Een aantal benamingen betreft niet de ruimte in de zin van een vertrek, maar een kist, bak of ton waarin het stro gehakseld dan wel het haksel bewaard wordt. De bewerkingen, hakselen, snijden en bewaren, worden in het lemma weerspiegeld. Opgaven als "in de schuur" of "in het kafhuis" zijn hier niet gehonoreerd. [N 5A, 72a en 72b; div.; monogr.]
I-6
|
| 33750 |
ruin |
ruin:
rai̯n (Q180p Mal)
|
Gecastreerde hengst. Als de veulens één à twee jaar zijn en de ballen voldoende gezakt en zichtbaar in de balzak zijn, worden zij gecastreerd. Een hengst van drie tot vijf jaar die om de een of andere reden op deze leeftijd nog gecastreerd wordt, wordt meestal gesneden hengst en niet ruin genoemd. [JG 1a, 1b; A 4, 2c; L 20, 2c; L 39, 43; N 8, 20 en 38; S 27; monogr.]
I-9
|
| 34022 |
rundvee |
beesten:
bēstǝ (Q180p Mal)
|
Als vee gehouden runderen. Rundvee in het algemeen. Zie afbeelding 1. [N 3A, 1; JG 1a, 1b; monogr.]
I-11
|
| 24371 |
rups |
koolrups:
keulroeps (Q180p Mal),
rups:
roeps (Q180p Mal)
|
groene rups die koolbladeren tot op de nerf afvreet [N 26 (1964)] || rups [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 21571 |
salueren |
salueren (<fr.):
de soldoten motten salevjèren (Q180p Mal)
|
De soldaten moeten groeten (met de hand aan de muts) [ZND 32 (1939)]
III-3-1
|
| 18294 |
sandaal |
sandaal:
sandal (Q180p Mal)
|
sandaal [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 21025 |
savooiekool |
savooi:
sevoiə (Q180p Mal),
savooie:
savoi̯jə (Q180p Mal),
səvoiə (Q180p Mal)
|
[N Q (1966)]savooie kool als gerecht [N Q (1966)]
I-7, III-2-3
|