| 21557 |
gadeslaan? |
nagaan:
Zən zōͅkə nwogoeən (Q089p Martenslinde)
|
Zijn zaken gadeslaan, goed zorgen voor zijn zaken. [ZND 35 (1941)]
III-3-1
|
| 21314 |
galgenaas |
karretjesnest:
karkəsnis (Q089p Martenslinde),
sloeber:
Van Dale: sloeber, 2. (scheldwoord) smeerlap, schoelje, vlegel.
sloebbər (Q089p Martenslinde),
smeerlap:
smèrlap (Q089p Martenslinde),
voyou (fr.):
Van Dale (FN): voyou, schooier, deugniet, gannef.
vaajoe (Q089p Martenslinde)
|
Een zeer slecht mens (galgenaas). [ZND 35 (1941)]
III-3-1
|
| 23265 |
galmgaten |
schildkotten:
sjiltkoeter (Q089p Martenslinde)
|
Galmgaten (in de kerktoren om de klokkenklank door te laten). [ZND 35 (1941)]
III-3-3
|
| 33849 |
galopperen |
in volle galop (lopen):
ęn vǫlǝ gǝlǫp (Q089p Martenslinde),
viervoetig lopen:
vīrvitex lō.pǝ (Q089p Martenslinde)
|
De galop is een drie-tempogang. Het paard beweegt met lange, gelijkmatige passen en leidt met één van de voorbenen. Beginnend met het rechter voorbeen gaat het als volgt verder: links achter (linker diagonaal), rechts achter en links voor, gevolgd door een zweefmoment. Bij het grootste aantal paarden hoort men drie hoefslagen (zie drieslag), waarbij de nederzetting van de twee voeten overkruis geschiedt. Enkel bij de galop van zeer goed gedresseerde man√®gepaarden worden de vier hoefslagen gehoord. Dit laatste heeft niets te maken met "vierkappens, vierklauwens of viervoetig lopen", wat "snel lopen" betekent. Zie afbeelding 10. [JG 1b; N 8, 20, 81c, 81d, 81e en 81f]
I-9
|
| 19375 |
gang |
gang:
in nieuwere huizen
gaŋk (Q089p Martenslinde),
nere:
nēͅrə (Q089p Martenslinde)
|
gang [ZND 01 (1922)]
III-2-1
|
| 34548 |
gans |
gans:
gās (Q089p Martenslinde)
|
[A 2, 42; A 6, 5a; A 6, 5b; A 6, 5c; S 9; L 1a-m; L 1, 58; JG 1a, 1b, 1c, 1d; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 18135 |
gapende wonde |
grote wonde:
groote won (Q089p Martenslinde)
|
een gapende wonde [ZND 35 (1941)]
III-1-2
|
| 28847 |
garen |
garen:
gǭn (Q089p Martenslinde)
|
Gesponnen draad in het algemeen. Het garen kan gemaakt worden van allerlei vezels, bijv. katoen, wol, zijde en linnen. [N 62, 55a; N 59, 6a; L 1a-m; L 7, 58; L 17, 4; L 28, 14; L A1, 18; L B1, 69; L B1, 80; MW; S 7; monogr.]
II-7
|
| 20980 |
garnaal |
garnaal:
fon.var. van "garnaal"niet opgenomen
garnaal (Q089p Martenslinde)
|
garnaal [ZND 35 (1941)]
III-2-3
|
| 33060 |
garve, gebonden schoof |
schoof:
šō.f (Q089p Martenslinde
[(met twee banden)]
)
|
De kern van het hier behandelde begrip is de gebonden schoof; d.w.z. de hoeveelheid halmen van het geleg (lemma''s 4.2.8 en 4.2.9) die door de binder wordt samengebonden en die later wordt verwerkt tot een hok of stuik. In het onderhavige lemma zijn, naast de benamingen die precies aan het bovenomschreven begrip van gebonden schoof voldoen, tevens opgaven uit andere materiaalverzamelingen ondergebracht die kennelijk beantwoorden aan een algemenere en bredere vraagstelling naar de schoof, maar waarbij noch uit de vraagstelling noch uit de opgaven zelf op te maken was of het over een ongebonden, gebonden dan wel gedorste schoof ging. Anderzijds zijn hier ook de opgaven ondergebracht waar het kennelijk om een fijnere formulering (met één dan wel met twee banden gebonden schoof) ging; deze laatste opgaven zijn van een aantekening voorzien. Zie ook de toelichting bij het als tussenlemma opgenomen begrip ''geleg, hoeveelheid halmen voor een hele schoof'' (4.2.9) en de toelichting bij paragraaf 4.2. In de Nijmeegse vragenlijsten is niet naar de algemene benaming van de schoof gevraagd, maar alleen naar de soorten schoven van de afzonderlijke gewassen: roggeschoof, haverschoof, tarweschoof en gersteschoof. Bij uitwerking bleek dat, tenminste bij deze graangewassen, er geen verbijzondering in de naamgeving optreedt: overal is het woorddeel voor schoof hetzelfde. Het is dan ook als de algemene naam in dit lemma opgenomen. Alleen de opgaven voor de boekweitschoof gaven aanleiding tot een afzonderlijk lemma (4.6.5). Zie afbeelding 7.' [N 15, 16d, 18a, 18b, 18c, 18d en 19; JG 1a, 1b, 1c, 2c; Goossens 1963, krt. 30; A 10, 15; A 23, 16.1b en 16c; A 25, 3; L 1, a-m; L 17, 16; L 22, 33a; L 48, 34.1b; Lu 1, 16.1b en 16c; Lu 2, 34.1b; S 9; Gwn 7, 6; monogr.; add. uit N 15, 16e en 16i; R 3, 70]
I-4
|