id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
19090 | gedienstig | gedienstig: hè ès gədienstəg (Martenslinde) | Hij is gedienstig (geneigd om dienst te bewijzen). [ZND 35 (1941)] III-1-4 |
19046 | geduld | geduld: hëb toch wat gedilt (Martenslinde) | Heb toch wat geduld! [ZND 35 (1941)] III-1-4 |
18916 | gedwee | braaf: ook materiaal znd 23, 69; znd 35, 49 brāf (Martenslinde), gedwee: ook materiaal znd 23, 69; znd 35, 49 gədwe (Martenslinde), gewillig: ook materiaal znd 23, 69; znd 35, 49 gewillig (Martenslinde) | gedwee [ZND 01 (1922)] III-1-4 |
18098 | geelzucht | geel verf: gèl verf (Martenslinde), yēͅlvarf (Martenslinde) | de geelzucht [ZND 01 (1922)] || de geelzucht (ziekte waarbij de huid en ook het wit van de ogen geel wordt) [ZND 35 (1941)] III-1-2 |
29054 | geer | geer: gejǝr (Martenslinde), gēr (Martenslinde) | Een naar boven spits uitlopende lap of strook waarmee men een kledingstuk van onderen verwijdt. [N 62, 11a; L 1a-m; L 23, 71; Gi 1.IV, 17; S 10; monogr.] II-7 |
32746 | geerakker | kortvoren: kǫ.t˲vu̯ęrǝ (Martenslinde) | Onder een geerakker wordt hier verstaan dat deel van een akker dat gerend geploegd moet worden als de akker niet de vorm van een rechthoek of een parallellogram heeft. De benaming voor dit onderdeel is niet zelden ook op de gerende akker in zijn geheel toepasselijk. Opgaven die duidelijk de (geometrische) vorm of een scherpe hoek van een akker bleken te betreffen, zijn in dit lemma echter niet opgenomen. Zie verder ook het volgende lemma. [N 11, 4b + 64; N 11A, 127 + 137f + 137g; N P, 1; A 33, 9 add.; A 33, 10; JG 1a + 1b; JG 2b-4, 7; monogr.] I-1 |
17834 | geeuwen | gapen: gōͅpe (Martenslinde) | geeuwen (als men slaperig is) [ZND 34 (1940)] III-1-2 |
20796 | geeuwhonger | geeuwhonger: gēͅhuŋər (Martenslinde) | geeuwhonger [ZND 01 (1922)] III-2-3 |
33705 | gegraven waterloop | graaf: grǭf (Martenslinde), zouw: zau̯w (Martenslinde) | In het algemeen is in dit lemma sprake van een gegraven waterloop als afscheiding of om overtollig water af te voeren of om te bewateren. In dialectenqu√™tes zijn er veel vragen gesteld naar de benamingen voor een sloot, graaf of gracht. In de antwoorden bleek veel overlap te zitten. Het gaat hier om waterlopen die verschillend van breedte kunnen zijn. Omdat de antwoorden hierover niet eenduidig waren, was het niet mogelijk aan een begrip een vaste breedte toe te kennen. Algemeen kan men zeggen dat een gracht een bredere sloot is, een graaf een wat bredere, vaak droge sloot, en dat een goot, grub en zouw wat smallere waterlopen zijn. Het overeenkomstige bij alle waterlopen is dat ze gegraven zijn. [N 27, 24; AGV, m1; A 20, 1c; A 20, 1d; A 10, 21; A 2, 48; L 24, 27; L 1a-m; L 36, 4; L A1, 62; Lu 1, 5; R 14, 23j; S 11, 33; monogr.] I-8 |
20692 | gehakt | gekapt vlees: gəkap vlêês (Martenslinde), gemalen vlees: gəmōͅlə vlées (Martenslinde) | gehakt vlees [ZND 35 (1941)] III-2-3 |