| 17812 |
houden |
houden:
hāgə (Q089p Martenslinde)
|
houden, houwen [ZND 01 (1922)]
III-1-2
|
| 21459 |
houden van |
gaarne zien:
gii̯en zīn (Q089p Martenslinde),
houden van:
hae hilt veel van voader en moede, va Pa en Mam, van nonk en Tant, van meester en geboer, van den timmerman (Q089p Martenslinde),
van ... hājə (Q089p Martenslinde),
pa ook voader
hae hilt vijl van voader en moeder, van pa en mam, van noenk en tant, van meester en geboer, van den timmerman (Q089p Martenslinde)
|
Hij houdt veel van Vader en Moeder, van Pa en Moe, van Oom en Tante, van Meester en Buurman, van den Timmerman [ZND 44 (1946)] || Liefhebben. [ZND 01 (1922)]
III-3-1
|
| 32906 |
houten gaffel, schudgaffel |
gaffel:
gafǝl (Q089p Martenslinde),
oogstgaffel:
osgafǝl (Q089p Martenslinde)
|
Houten gaffel met twee lange en enigszins gebogen tanden en een korte steel, doorgaans uit een gevorkte tak gesneden; gebruikt om het hooi te spreiden en te keren, maar ook voor andere doeleinden zoals het opschudden van de graanhalmen bij het dorsen met de vlegel, of het strooien van strooisel en voeder voor de dieren in de stal. Zie afbeelding 10, a. Hoewel in het algemeen de term riek een stuk gereedschap aanduidt met méér dan twee tanden, heeft het woord oorspronkelijk en nog in sommige dialecten ook wel de betekenis van een tweetandige vork, met name dan de vork waarmee het hooi wordt opgestoken (zie het lemma ''oogstgaffel''); de opgaven in dit lemma zijn alle dubbelopgaven, naast gaffel of vork. Buiten Haspengouw en het gebied rond Lommel duidt de combinatie van een lange klinker en de letter f in de varianten van het type gaffel wel op een contaminatie van gaffel en gavel; ze staan telkens aan het slot van de varianten onder het type gaffel bijeen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 30; A 28, 6; L 16, 18c; L B2, 243; Lu 6, 6; Av 1, III, 5e; monogr.]
I-3
|
| 31466 |
houten hamer |
houten hamel:
hǭtǝn hǭmǝl (Q089p Martenslinde)
|
Hamer die geheel uit hardhout is vervaardigd. Zie ook afb. 89. De houten hamer wordt onder meer gebruikt bij bepaalde soorten beitels en om houtverbindingen aan te slaan. [N 53, 127; L 1a-m; monogr.]
II-12
|
| 31803 |
houtsplinter |
splinter:
splintǝr (Q089p Martenslinde)
|
Afgesprongen of afgeslagen klein stukje hout. [N 55, 188a-b; RND 6; L monogr.; monogr.]
II-12
|
| 18962 |
huichelaar |
schijnheilige:
dadezənə [šēnheͅlegə (Q089p Martenslinde)
|
huichelaar (schijnheilige, enz.) [ZND 24 (1937)]
III-1-4
|
| 17565 |
huid |
vel:
vel (Q089p Martenslinde),
(mv)
vɛlǝr (Q089p Martenslinde)
|
[L 29, 44]de huid (van de mens) [ZND 29 (1938)]
I-11, III-1-1
|
| 34618 |
huif van de huifkar |
huif:
hau̯f (Q089p Martenslinde)
|
Kap van de huifkar. Deze kap wordt over hoepels getrokken, die vooraf op een hooikar gezet worden. [N 17, 10b; S 15; Wi 17; L 27, 32; L 1a-m; monogr]
I-13
|
| 18647 |
huifkar |
huifkar:
hǫu̯fkār (Q089p Martenslinde)
|
Benaming voor een hoogkar waarop men een huif gezet heeft, zodat de kar voor personenvervoer gebruikt kon worden (bijv. bij kerk- en marktbezoek). Soms werd de huifkar ook voor vrachtvervoer, bijv. van meel, gebruikt. Zie ook het lemma molenkar in wld II.3. De huif was een linnen doek die over houten hoepels gespannen werd. Deze hoepels werden op hun beurt tegen de zijkanten van de kar bevestigd. Bovendien hing men aan de kar een trede, die het instappen vergemakkelijkte. [N 17, 10a + 15; N G, 51; JG 1a; S 15; L 27, 33; L 1a-m; R 3, 61; monogr.]
I-13
|
| 19097 |
huilen (van droefheid) |
huilen:
haaijelde (Q089p Martenslinde)
|
Hij huilde (weende, schreide) van droefheid [ZND 44 (1946)]
III-1-4
|