| 17662 |
handpalm |
palm:
palm (Q204a Mechelen),
valwand:
val wand (Q204a Mechelen)
|
palm van de hand [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 32831 |
handrol, tuinrol |
koolhofwel:
kǫlǝfwɛl (Q204a Mechelen)
|
Een kleine rol voor gebruik in de tuin of op een klein perceel; deze rol wordt door een persoon voortgetrokken aan een touw dat op twee plaatsen aan het raam bevestigd is, of aan een met het raam verbonden steel met handgreep. Zie de afb. 85 en 86. [JG 1a; N 11A, 186a; A 40, 9f; div.]
I-2
|
| 18256 |
handschoen |
haas:
heesj (Q204a Mechelen),
heesje (Q204a Mechelen, ...
Q204a Mechelen),
hééjsche (Q204a Mechelen)
|
handschoen [SGV (1914)] || handschoenen (mv) [SGV (1914)] || handschoenen, met vier vingers en een duim [vingerwante, haase, hejse] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 32662 |
handvat aan de ploegstaart |
hand:
ha.nt (Q204a Mechelen),
handhaaf:
hantǝf (Q204a Mechelen),
hoorn:
hø ̝ǝn (Q204a Mechelen
[(meervoud - synoniem met kop - betreft de beide handvatten van een dubbele ploegstaart)]
),
kop:
kǫp (Q204a Mechelen)
|
De staart van een voetploeg, een radploeg en de zgn. losse karploeg is voorzien van of eindigt in een handvat, dat de ploeger stevig vasthoudt om te bereiken dat de ploeg de voor goed afsnijdt en niet uit de voor schiet. Aan dat handvat trekt hij de ploeg aan het einde van iedere voor om en houdt hij de (achter)ploeg vast wanneer deze in de sleepstand over de wendakker getrokken wordt. De latere vaste karploegen hebben van achteren ook een handvat. Maar omdat dergelijke ploegen niet echt bestuurd hoeven te worden, is dit handvat vooral dienstig bij het keren en het op nieuw inzetten van de ploeg. [N 11, 31.I.k; N 11A, 84i; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 31752 |
handvat van de handzaag |
handvat:
hānt˲vat (Q204a Mechelen)
|
De houten handgreep van de handzaag. [N 53, 2a]
II-12
|
| 31822 |
handvat van de schaaf |
handvat:
hānt˲vat (Q204a Mechelen)
|
Het handvat dat, vooral bij langere houtschaven zoals de reischaaf, boven op het schaafblok bevestigd is. Zie ook afb. 35. [N 53, 55a]
II-12
|
| 33314 |
handvat van de sikkel |
handhaaf:
hantǝf (Q204a Mechelen)
|
Korte houten gedeelte waaraan het mes bevestigd is. Hiermee hield men de sikkel vast. [N 18, 79a; monogr.]
I-5
|
| 33040 |
handvat van de zicht |
handhaaf:
hantǝf (Q204a Mechelen),
handvat:
hant˲vat (Q204a Mechelen)
|
De steel van de zicht bestaat uit één stuk hout. Het bovenste deel ervan is scherp gebogen. Dit deel dient als handvat waarmee men de zicht hanteert. Zie de algemene toelichting bij paragraaf 4.2 en afbeelding 5. Vergelijk de lemma''s over de handvatten aan de steel van de zeis (3.2.4 - 3.2.7) in aflevering I.3. In de volgende plaatsen werd hetzelfde antwoord gegeven als voor "steel" (zie het lemma ''steel van de zicht'', 4.3.2): K 278, L 164, 288a, 296, 314, 320, 327, 330, 378, 381, 381b, 422, 426, 429, 431, P 175, Q 14, 15, 33, 71, 90, 93, 96, 99, 121, 197, 198b, 201, 207.' [N 18, 70b; JG 1a, 1b; A 14, 9; L 45, 9; monogr.]
I-4
|
| 33157 |
handvat van het strosnijmes |
handhaaf:
hantǝf (Q204a Mechelen)
|
Het houten gedeelte van het strosnijmes. Vergelijk ook het de lemma''s ''steel van de zeis'' (3.2.3) in aflevering I.3 en ''steel van de zicht'' (4.3.2)in deze aflevering). Zie afbeelding 18, c. [N 18, 103b]
I-4
|
| 31701 |
handvatten van de trekzaag |
handhaven:
hantǝfǝ (Q204a Mechelen)
|
De twee in het verlengde van het zaagblad van de trekzaag bevestigde handvatten. [N 18, 128a; N 50, 17b]
II-12
|