e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Mechelen

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ijzertje onder een schoen ijzertje: īēzerke (Mechelen), stootplaat: schtoe-et plaat (Mechelen) ijzertje onder de schoen [blakei] [N 24 (1964)] III-1-3
illustratie illustratie (<fr.): illustratie (Mechelen) illustratie [SGV (1914)] III-3-1
in de schil gekookte aardappelen zwelmannetjes: schwelmennekes (Mechelen), sjwelmennekes (Mechelen), Syst. WBD  sjwèlmèntjes (Mechelen) In de schil gekookte aardappelen (zwelmennekes?) [N 16 (1962)] III-2-3
ingewanden darmen: derm (Mechelen), pens: pa.nsj (Mechelen) ingewanden [N 10a (1961)] III-1-1
ingewanden van geslacht vee darmen: dɛrǝm (Mechelen) Ingewanden van geslacht vee. Ook de algemene benamingen voor "ingewanden van vee" zijn hier opgenomen. [N 28, 58; N 28, 88; L 1a-m; L 1u, 106; Veldeke 26, 23; monogr.] II-1
ingewanden verwijderen de pens deruitrijten: [de pens] drut rītǝ (Mechelen) Als het dier opgehangen is, snijdt de slachter de buik open, waarna hij de ingewanden (maag, darmen e.d.) verwijdert. Om het dier lichter te maken en het dus gemakkelijker te kunnen ophijsen, gebeurde dit bij een rund vroeger - voordat het gebruik van katrollen e.d. meer algemeen werd - terwijl het dier nog op de burrie lag. Een bij het woordtype genoemd object wordt niet fonetisch gedocumenteerd. Zie voor deze varianten van ''darmen'', ''pens'' e.d. het lemma ''ingewanden van geslacht vee''. [N 28, 59; monogr.] II-1
ingezaaid land de zaad is vaardig: dǝ zǭt˱ es ˲vēǝdex (Mechelen), ingezaaid: engǝzet (Mechelen), engǝzīǝnt (Mechelen) Wat men zegt van een akker wanneer alle bewerkingen tot en met het inzaaien verricht zijn. Zie ook het lemma ''pletplank, treedplankje'' in aflevering I.2, blz. 168. Het lemma bevat bijvoeglijke naamwoorden (attributief of predicatief gebruikt: ''ingezaaid land'' en ''het land is ingezaaid''), en, achterin, enkele zelfstandige naamwoorden en zegswijzen. [N 11A, 133b; N M, 25; monogr.] I-4
inkappen, eerste slagen maken met de zicht inhouwen: ɛi̯hǫu̯ǝ (Mechelen), inslaan: ɛi̯šlūǝ (Mechelen) De eerste slagen met de zicht maken in een aan te maaien akker en tevens het uitvoeren van de "eerste fase" van de zichtbehandeling; zie de algemene toelichting van deze paragraaf. De terminologie wordt soms ook gebruikt voor het maken van de eerste gang voor de maaimachine; dit wordt uitdrukkelijk vermeld in K 316, L 270, 294, 320c, 355, 360, 372, 419, 420, 432, P 186, Q 99*, 121c, 197, 197a. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel [maaien], zie het lemma ''maaien'' (3.1.1) en de klankkaart (kaart 7) in aflevering I.3. [N 15, 16j; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; A 23, 16.2; L 48, 32.2; Lu 1, 16.1a; monogr.; add. uit N 15, 16f] I-4
inkarnaatklaver, franse klaver franse klee: frānsǝ [klee] (Mechelen) Trifolium incarnatum L. Een 15 tot 60 cm hoge plant met helder scharlakenrode bloemhoofdjes die van mei tot juli bloeien. Het wordt in augustus gezaaid, levert in mei een flinke snee groenvoer op en wordt dan ondergeploegd. Zie ook de toelichting bij het lemma Klaver, Algemeen. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [N 14, 83; L 36, 35; monogr.] I-5
inkepen uitkepen: ū.tkēpǝ (Mechelen) Met behulp van de zaag of beitel een groef in het hout maken, meestal met als doel om daar een ander stuk hout in of aan te voegen. [N 53, 237b] II-12