| 31281 |
smeedtang |
vuurtang:
vȳrtaŋ (L217p Meerlo)
|
In het algemeen de tang waarmee tijdens het smeden stukken metaal worden vastgehouden en verplaatst. Om een werkstuk in de bekken van de tang vast te klemmen worden de benen van de smeedtang met behulp van een ring of haak gesloten gehouden. Zie ook het lemma "tangring, tanghaak". Smeedtangen zijn doorgaans van gesmeed ijzer vervaardigd en worden vaak door de smid zelf gemaakt. Zij kunnen dan ook veel verschillende vormen en afmetingen hebben die meestal bepaald worden door de werkstukken die er mee moeten worden vastgehouden. Zie ook afb. 39 en 40. [N 33, 34a-b; N 33, 380; N 66, 24; monogr.]
II-11
|
| 21136 |
smeer |
smeer:
ps. boven de "è"moet nog een lengteteken staan; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.
smèr (L217p Meerlo)
|
het smeermiddel dat hoofdzakelijk uit vet bestaat en dat bedoeld is om voertuigen beter te laten lopen [smeer, ruut] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 18978 |
smeerpoes |
smeerpoes:
met lengteteken op de eerste e
smêrpoes (L217p Meerlo),
vetdel:
vetdèl (L217p Meerlo),
vetkanis:
vetkanes (L217p Meerlo, ...
L217p Meerlo)
|
iemand die er altijd vuil en onverzorgd uitziet [smeerpoes, vuillak, vetkees] [N 85 (1981)] || smeerpoes [SGV (1914)] || vuilpoets, smeerlap || vuilpoets, smeerlap, viezerik
III-1-4
|
| 19073 |
smeken |
bidden:
bêjje (L217p Meerlo, ...
L217p Meerlo)
|
smeeken [SGV (1914)]
III-1-4, III-3-1
|
| 24886 |
smele |
smele:
smēl (L217p Meerlo)
|
Deschampsia Beauv. In het gebied van het WLD komen van deze grassoort met wijduitstaande aren twee soorten vrij algemeen voor: de ruwe smele (Deschampsia cespitosa (L.) Beauv.) en de hierbij afgebeelde bochtige smele (Deschampsia flexuosa (L.) Trin.) De eerste komt in pollen voor op vochtige gronden en wordt 30 tot 150 cm hoog; de tweede op droge gronden en wordt 30 tot 70 cm hoog. De benamingen slaan in sommige plaatsen speciaal op de halmen.
I-5
|
| 20924 |
smeren |
smeren:
smèrre (L217p Meerlo)
|
smeren [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 19421 |
smeulen |
gloeien:
gluije (L217p Meerlo),
luiden:
løͅi̯ə (L217p Meerlo)
|
gloeien van brandend iets || Zacht, langzaam branden zonder vlammen (smeulen, gloeien, veunzen, vrenzen) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 27252 |
smid |
smid:
smet (L217p Meerlo
[(mv smēj, smējǝ)]
)
|
In het algemeen een handwerksman die metaal, meestal ijzer, met behulp van hamers en andere gereedschappen bewerkt om er werktuigen of andere voorwerpen van te vervaardigen. Doorgaans wordt het metaal voor de verwerking in de smidsvuurhaard verhit en vervolgens op het aambeeld met behulp van smeedhamers in een bepaalde vorm gesmeed. Het woordtype vlammer (Q 113) is een afleiding van het werkwoord vlammen (vlɛmǝ) dat onder meer "slaan" kan betekenen. Vgl. ook RhWb II, kol. 548 s.v. Flammer, "Schmied".' [Wi 6; S 33; L 6, 78; L 8, 99; Weijnen BN 4, 6; N 33, 1a-b; monogr.]
II-11
|
| 31248 |
smidsas |
smis(se)assen:
smes˱asǝ (L217p Meerlo)
|
De as van het smidsvuur. Kluitendrek is volgens het Kerkraads Woordenboek (pag. 156) de as van klompen kolengruis, vermengd met leem of van bruinkoolbriketten. [N 33, 30]
II-11
|
| 31230 |
smidsbed |
smis(se)bed:
smes˱bęt (L217p Meerlo)
|
Het horizontale, van baksteen of ijzer vervaardigde werkvlak van een smidsvuurhaard waarin één of meer stookgaten zijn aangebracht. [N 33, 10; monogr.]
II-11
|