| 18726 |
haarborstel |
haarborstel:
hāōrborstel (L217p Meerlo)
|
haarborstel
III-1-3
|
| 18404 |
haarcrème |
haarvet:
heurvet (L217p Meerlo)
|
crème die bij de verzorging van het haar gebruikt wordt [pommade] [N 86 (1981)]
III-1-3
|
| 18046 |
haarenkelen |
(zich) stoten:
stōi̯tǝ (L217p Meerlo),
haarenkelen:
haareenkele (L217p Meerlo),
zijn enkel kapot stoten:
zienen inkel kapot stŏŏiten (L217p Meerlo)
|
De enkels bij het stappen tegen elkaar strijken of slaan, zodat ze verwond geraken. [L 1, a-m; N 8, 71, 72, 78a, 79 en 84d; S 8] || haarenkelen: Zijn enkel stuk stoten bij het lopen (haarenkelen). [N 84 (1981)] || zijn enkel stuk stoten bij het lopen [SGV (1914)]
I-9, III-1-2
|
| 32886 |
haargetuig |
haarbullen:
hārbø̜lǝ (L217p Meerlo),
haargetuig:
hārgǝtyx (L217p Meerlo)
|
Het haargetuig is het gereedschap dat men bij het haren gebruikt, met name het haarspit, de haarhamer en het haarblok, en, bij het haren in het veld, de haargaffel(s). Soms zijn het haarspit en de haarhamer door een touw aan elkaar verbonden, en worden zo over de schouder gedragen. Het ene uiteinde van het touw zat aan het "oog" van het haarspit vast en het andere aan de steel van de hamer. [N 18, 85; JG 1a, 1b; add. uit N 18, 86, 87; A 4, 28e; L 20, 28e; R 3, 67; monogr.]
I-3
|
| 32887 |
haarhamer |
haarhamer:
hārhāmǝr (L217p Meerlo)
|
De haarhamer is een vrij zware (ongeveer anderhalve kilo) ijzeren hamer met een korte houten steel, die speciaal wordt gebruikt om te haren. Het ijzeren deel loopt doorgaans aan beide kanten (soms aan één kant) uit in een scherpe bek van 3 à 4 mm. breed, die wel de baan wordt genoemd. De zuiverheid van deze baan is van belang om goed te kunnen haren. Van tijd tot tijd wordt de baan van de bek door de smid weer bijgesteld. Zie afbeelding 7b, nummer 1. [N 18, 86; JG 1a, 1b, 2c; L 1 a-m; L 26, 4; S 12; add. uit N 11, N 14, 131; N 15; N 27; A 4, 28; A 23, 16; L 20, 28; Lu 1, 16; mongr.]
I-3
|
| 17795 |
haarlok |
krulletje:
krulleke (L217p Meerlo)
|
een bosje haar van min of meer slingerende gedaante [lok, streng, tres, toer] [N 86 (1981)]
III-1-1
|
| 32888 |
haarspit |
haarbout:
hārbǫlt (L217p Meerlo),
haarbulle:
hārbø̜ldǝ (L217p Meerlo),
hārbø̜lǝ (L217p Meerlo)
|
Het haarspit is het draagbare aambeeldje waarop de zeis wordt gehaard. Het bestaat uit een ijzeren pin met een verstaalde enigszins bolle kop, die doorgaans vierkant van omtrek is en tot buiten de pin uitsteekt. Het haarspit kan in de grond worden gestoken (in het veld), of in een haarblok (op de boerderij). Om te verhinderen dat het haarblok te ver in de grond of het haarblok wordt gedreven, heeft men aan het haarspit, enkele centimeters onder de kop, een extra onderdeel vastgemaakt; dit kan bestaan uit enkele ringetjes, meestal twee of vier, een rond of vierkant plaatje, of uit twee dwarspinnetjes (spieën, die doorgaans van hout zijn). Als men het haarspit in de grond steekt, legt men vaak twee blokjes, plankjes of stenen onder de ringetjes of de spieën. De door de informanten opgegeven benamingen voor dit onderdeel van het haarspit staan achteraan in dit lemma. Zie afbeelding 7b, nummer 2. [N 18, 87, JG 1a, 1b, 1d, 2a, 2c; A 4, 28e; L 20, 28e; add. uit N 14, 131; N 18, 68f, 85 en 87; A 23, 16; Lu 1, 16; monogr.]
I-3
|
| 17796 |
haarstaart |
paardenstaart:
pèrde start` (L217p Meerlo)
|
het los neerhangende gedeelte van het haar, als men het bijeen gebonden draagt [staart, keu, vlecht] [N 86 (1981)]
III-1-1
|
| 17750 |
haarvlecht |
vlecht:
vlegt (L217p Meerlo)
|
vlecht [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 20782 |
haas |
haas:
haas (L217p Meerlo, ...
L217p Meerlo,
L217p Meerlo),
haas (mv.):
haas (L217p Meerlo),
pot:
pót (L217p Meerlo),
zandhaas:
zāndhoas (L217p Meerlo)
|
haas [DC 07 (1939)], [SGV (1914)] || Haas, zonder onderscheid van geslacht [N 94 (1983)] || hazen [SGV (1914)] || zandhaas [SGV (1914)]
III-4-2
|