| 19463 |
trede |
treeplank:
trē̜plaŋk (Q099p Meerssen),
voet:
vōt (Q099p Meerssen)
|
De ijzeren opstapper die bij de huifkar aan een van de berries is opgehangen. Bij het rijtuig maakt de trede deel uit van de bak. [N 17, 39; N G, 59d; monogr.] || Het pedaal van een spinnewiel. Door het trappen op het pedaal met één of met beide voeten kan men het drijfwiel met behulp van de koppelstang doen draaien (Grothe, pag. 283-284). [N 34, B1; monogr.]
I-13, II-7
|
| 28912 |
treeft |
rooster:
rwøstǝr (Q099p Meerssen)
|
Rooster om een heet ijzer op te zetten. De informant van Q 83 gebruikt als onderzetter meestal een (schoen)zool. Zie afb. 18. [N 59, 22]
II-7
|
| 19292 |
treiteren |
judassen:
jùdasse (Q099p Meerssen),
plagen:
ploage (Q099p Meerssen),
tempteren:
temteere (Q099p Meerssen)
|
kwellen [SGV (1914)] || sarren [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 20485 |
trek, eetlust |
appetijt:
appetiet (Q099p Meerssen)
|
trek; Hoe noemt U: Zin in eten (trek, appertijt, appetijt, goesting, kop) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 22743 |
trekharmonica |
monica:
moneka (Q099p Meerssen)
|
harmonica [SGV (1914)]
III-3-2
|
| 17898 |
trekken |
trekken:
trèkke (Q099p Meerssen)
|
trekken [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 34589 |
trekschei |
karschei:
karšęi̯ (Q099p Meerssen)
|
De eerste van de verbindingscheien tussen de berries. Aan de uitstekende delen schei werden vaak de trekkettingen of de strengen vastgemaakt met behulp van platte, gebogen ijzers. Zie ook het lemma uitstekende delen van de trekschei en in WLD I.10, het lemma strengen. Zowel het feit dat er opgaven in het meervoud voorkomen als de opmerking van de correspondent uit Q 111 wijzen erop dat ook de tweede schei als trekschei gebruikt wordt: "het vastmaken van de strengen is hier gebruikelijk aan het tweede balkje indien licht geladen, anders aan het eerste balkje". Opmerking bij de kaart: er zijn vier benamingen die op het eerste zicht samenstellingen zijn van de plaatselijke benaming voor "streng" (hacht, kling, klink en trek). De verspreiding van "trekschei" stemt echter hoegenaamd niet overeen met de verspreiding van trek voor "streng", wat doet besluiten dat het hier om een samenstelling met een deverbativum van het werkwoord trekken gaat (vgl. hiervoor kaart 16 van wld I.10). [N 17, 25a; N G, 58b; JG 1a; JG 1b]
I-13
|
| 29129 |
trendel |
raadje:
rē̜tšǝ (Q099p Meerssen)
|
De snaarschijf van de spil in de vleugel. De trendel is groter dan de snaarschijf aan de klos en draait dus langzamer. [N 34, B16; N 34, B15; monogr.]
II-7
|
| 18934 |
treuzelen |
neuzelen:
neuzele (Q099p Meerssen)
|
treuzelen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 23672 |
triduüm |
tridum (<lat.):
triduu͂m (Q099p Meerssen)
|
Een driedaagse godsvruchtoefening, triduüm . [N 96B (1989)]
III-3-3
|