id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
29054 | geer | geer: giǝr (Meeswijk) | Een naar boven spits uitlopende lap of strook waarmee men een kledingstuk van onderen verwijdt. [N 62, 11a; L 1a-m; L 23, 71; Gi 1.IV, 17; S 10; monogr.] II-7 |
32746 | geerakker | kortvoren: kǫrt˲vōǝrǝ (Meeswijk), kǫrt˲vūǝ.rǝ(n) (Meeswijk) | Onder een geerakker wordt hier verstaan dat deel van een akker dat gerend geploegd moet worden als de akker niet de vorm van een rechthoek of een parallellogram heeft. De benaming voor dit onderdeel is niet zelden ook op de gerende akker in zijn geheel toepasselijk. Opgaven die duidelijk de (geometrische) vorm of een scherpe hoek van een akker bleken te betreffen, zijn in dit lemma echter niet opgenomen. Zie verder ook het volgende lemma. [N 11, 4b + 64; N 11A, 127 + 137f + 137g; N P, 1; A 33, 9 add.; A 33, 10; JG 1a + 1b; JG 2b-4, 7; monogr.] I-1 |
17834 | geeuwen | gapen: gape (Meeswijk), gāpə (Meeswijk) | gapen [N 10 (1961)] III-1-2 |
33705 | gegraven waterloop | graaf: grāf (Meeswijk) | In het algemeen is in dit lemma sprake van een gegraven waterloop als afscheiding of om overtollig water af te voeren of om te bewateren. In dialectenqu√™tes zijn er veel vragen gesteld naar de benamingen voor een sloot, graaf of gracht. In de antwoorden bleek veel overlap te zitten. Het gaat hier om waterlopen die verschillend van breedte kunnen zijn. Omdat de antwoorden hierover niet eenduidig waren, was het niet mogelijk aan een begrip een vaste breedte toe te kennen. Algemeen kan men zeggen dat een gracht een bredere sloot is, een graaf een wat bredere, vaak droge sloot, en dat een goot, grub en zouw wat smallere waterlopen zijn. Het overeenkomstige bij alle waterlopen is dat ze gegraven zijn. [N 27, 24; AGV, m1; A 20, 1c; A 20, 1d; A 10, 21; A 2, 48; L 24, 27; L 1a-m; L 36, 4; L A1, 62; Lu 1, 5; R 14, 23j; S 11, 33; monogr.] I-8 |
18803 | geheugen | geheugen: gəéúgə (Meeswijk) | geheugen, herineringsvermogen III-1-4 |
21317 | gehucht | gehucht: gəhəch (Meeswijk) | gehucht [ZND 23 (1937)] III-3-1 |
23054 | gehurkt glijden op het ijs | hukje keien: Sub huiken. huikske keien (Meeswijk) | Gehurkt glijden op het ijs. III-3-2 |
17960 | gehurkt zitten | op de hukken zitten: opə ukə zetə (Meeswijk), op zijn hukken zitten: op z`n oeke zitte (Meeswijk) | hurken, op zijn ~ zitten [op de huuke, op znen huik, op zn huiketjes zitte] [N 10 (1961)] III-1-2 |
27539 | geit | geit: gęi̯.t (Meeswijk), gęi̯t (Meeswijk) | Geit in het algemeen. Ten aanzien van germ merken enkele informanten (L 292 (Heythuysen), Q 99 (Meerssen), 111* (Ransdaal)) op dat hiermee een vrouwelijke geit wordt bedoeld. Zie afbeelding 7. [N 77, 74; L 14, 32; A 9, 20; JG 1a, 1b; Wi 7; NE I, 16; AGV, m3; Gwn 5, 13; Vld.; monogr.; S, Q 105 add.; S 10, add.] I-12 |
19265 | gek | gek: gék (Meeswijk), getikt: gətik (Meeswijk), verrckt (du.): və’ruk (Meeswijk) | gek, dol, dwaas || gek, niet helemaal wijs || van zijn verstand beroofd, dwaas III-1-4 |