| 19398 |
karpet, vloerkleed |
karpet:
(klein)
karpet (L364p Meeuwen),
mat:
mat (L364p Meeuwen),
tapijt:
tapijt (L364p Meeuwen),
(groot)
tapijt (L364p Meeuwen)
|
Losliggend geweven, gevlochten of geknoopt kleed dat als bedekking en tot verfraaiing van de vloer dient (tapijt, kleed, karpet) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 33818 |
karspringer |
karspringer:
karspreŋǝr (L364p Meeuwen)
|
Ongeduldig paard dat tijdens het afspannen tussen de berries uitspringt, wat moeilijk af te leren is. [N 8, 84a]
I-9
|
| 34621 |
karsteun |
achterdam:
axtǝrdam (L364p Meeuwen),
dam:
dam (L364p Meeuwen),
(mv)
damǝ (L364p Meeuwen)
|
Steun die onder de kar geplaatst wordt bij het laden en lossen. Er zijn drie types karsteunen, die over het algemeen dezelfde benamingen hebben: een zware, T-vormige steun die de voorkant van de kar ondersteunt en die bij het rijden onder de schoot wordt opgehangen, een lichtere steun die voorkomt dat de kar bij het laden en lossen naar achter omkipt en die bij het rijden achter onder de kar hangt en een stok van ongeveer een meter die de berrie steunt en die bij het rijden onder de berrie hangt. De woordtypes houweel en hak zijn voorbeelden van betekenisverschuiving: toen de wegen nog niet geasfalteerd waren en bijgevolg soms slecht berijdbaar waren, had de boer een hak bij zich waarmee hij de wielen vrij kon maken als de kar of wagen vastgereden was. Deze hak werd ook gebruikt als steun voor de berries. Later, toen de wegen beter werden, was deze hak niet meer nodig en werd de steun, die in de plaats van de eigenlijke hak kwam, soms ook "hak" of "houweel" genoemd. Het eerste deel van het lemma is samengesteld uit benamingen die voor de drie types karsteun gelden. De meervoudsvormen zijn wel steeds benamingen voor de berriestutten (de derde bovenvermelde soort). De woordtypes waarbij door een toegevoegd adjectief of het eerste lid van de samenstelling duidelijk wordt om welke karsteun het gaat, staan onder A. Zware karsteun, B. Lichte karsteun en C. Berriestut. [N 17, 40 + 77 + 78 + 79 + 99; N G, 62a + 63a-b; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2b; JG 2c; R 14, 23e; monogr.]
I-13
|
| 19695 |
kast |
kast:
kas (L364p Meeuwen)
|
kast
III-2-1
|
| 19505 |
kastplank |
bred:
briêd (L364p Meeuwen),
plank:
plank (L364p Meeuwen),
schap:
šāp (L364p Meeuwen)
|
Deel van een kast dat door schotjes of deurtjes van de rest gescheiden is (vak, loket) [N 79 (1979)] || legplank || plank in een kast
III-2-1
|
| 19826 |
kat |
kat:
kát (L364p Meeuwen),
poes:
(sleeptoon)
pûs (L364p Meeuwen)
|
kat [Goossens 1b (1960)] || poes
III-2-1
|
| 22311 |
katapult |
flits:
flits (L364p Meeuwen, ...
L364p Meeuwen),
Met de flits schieten.
flits (L364p Meeuwen)
|
Flits: katapult. || Hoe noemt men het speeltuig, bestaande uit een gevorkt takje, aan de uiteinden waarvan een elastiekje is vastgemaakt en waarmee jongens steentjes wegschieten? [Lk 01 (1953)]
III-3-2
|
| 23213 |
katholiek |
de oude partij:
de auw partie (L364p Meeuwen),
geel:
de geel (L364p Meeuwen),
katholiek (<fr.):
de katholieke (L364p Meeuwen)
|
Een katholiek: bestaat er een scheldnaam (vooral in verkiezingstijd gebezigd)? [ZND 27 (1938)]
III-3-3
|
| 28768 |
katoen |
katoen:
kǝtȳn (L364p Meeuwen)
|
Uit katoendraden geweven stof. Leverancier van de katoendraad is een kruid-, struik- of boomachtige plant ø̄voor het grootste deel verbouwd in Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Egypte (macco of mako), Oost-Indië, China, Ethiopië en Ruslandø̄ (Bonthond, s.v. ø̄katoenø̄). [N 62, 85; N 62, 77; N 62, 75c; N 59, 201; MW; L 1a-m; L 27, 73; L 41, 40a; S 17; monogr.]
II-7
|
| 24786 |
kattekruid |
kattekruid:
WLD
kattekruid (L364p Meeuwen)
|
Kattekruid (nepeta cataria 40 tot 100 cm grote plant. De stengels staan rechtop en zijn dicht behaard; de bladeren zijn eivormig spits, de bladrand is gekarteld of getand; de bloemen staan in lange trossen aan het eind van de stengel en in gesteelde zij [N 92 (1982)]
III-4-3
|