| 17847 |
hotsen |
schokkelen:
ṣokələ (L364p Meeuwen)
|
Hotsen: schokkend, stotend vooruitgaan (schokkelen, hotsen, hotselen, bodderen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 21459 |
houden van |
fel zijn (met):
fel zijn (L364p Meeuwen),
feͅlzēͅnmeͅt (L364p Meeuwen),
genegen zijn:
genegen zijn (L364p Meeuwen),
houden van:
hauwə vanŋ (L364p Meeuwen)
|
liefde voelen voor iemand [fiel zijn met, veel houden van, veel afhouden] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 32906 |
houten gaffel, schudgaffel |
hooigaffel:
[hooi]gafǝl (L364p Meeuwen)
|
Houten gaffel met twee lange en enigszins gebogen tanden en een korte steel, doorgaans uit een gevorkte tak gesneden; gebruikt om het hooi te spreiden en te keren, maar ook voor andere doeleinden zoals het opschudden van de graanhalmen bij het dorsen met de vlegel, of het strooien van strooisel en voeder voor de dieren in de stal. Zie afbeelding 10, a. Hoewel in het algemeen de term riek een stuk gereedschap aanduidt met méér dan twee tanden, heeft het woord oorspronkelijk en nog in sommige dialecten ook wel de betekenis van een tweetandige vork, met name dan de vork waarmee het hooi wordt opgestoken (zie het lemma ''oogstgaffel''); de opgaven in dit lemma zijn alle dubbelopgaven, naast gaffel of vork. Buiten Haspengouw en het gebied rond Lommel duidt de combinatie van een lange klinker en de letter f in de varianten van het type gaffel wel op een contaminatie van gaffel en gavel; ze staan telkens aan het slot van de varianten onder het type gaffel bijeen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 30; A 28, 6; L 16, 18c; L B2, 243; Lu 6, 6; Av 1, III, 5e; monogr.]
I-3
|
| 30076 |
houten klosje |
blokje:
blękskǝ (L364p Meeuwen),
klos:
klǫs (L364p Meeuwen)
|
Houten klosje met daarin een geboord gat waarlangs het touw met aan de onderzijde het gewicht van het schietlood, naar beneden kan zakken. Zie ook afb. 29. [N 30, 11b; monogr.]
II-9
|
| 34375 |
houten raamwerk |
juk:
jyk (L364p Meeuwen)
|
Toestel van stokken vervaardigd dat men sommige dieren b.v. varkens om de hals doet om ze te beletten door hagen te breken. [L 36, 29; monogr.]
I-12
|
| 26342 |
houten vloer |
plancher:
plánšē (L364p Meeuwen)
|
Vloer bestaande uit door middel van messing en groef aan elkaar gedreven vloerdelen. Voor een houten vloer worden doorgaans evenwijdig aan de stralen van het hout gezaagde planken gebruikt. Op deze wijze wordt het kromtrekken van het hout zoveel mogelijk voorkomen. [N 54, 128; N 54, 129; S 41; monogr.]
II-9
|
| 19974 |
houtmolm |
meel:
meel (L364p Meeuwen)
|
pulver van houtworm [DC 42b (1967)]
III-2-1
|
| 19629 |
houtskool |
amert:
oamert (L364p Meeuwen)
|
smeulende houtskool in een houtvuur
III-2-1
|
| 28906 |
houtskoolstrijkijzer |
amertenijzer:
ǭmǝrtǝnīzǝr (L364p Meeuwen)
|
Hol persijzer dat door houtskool verhit wordt. Het gebruik ervan valt te ontraden (Gerritse, pag. 32), omdat het inademen van de houtskolendamp ongezond is, het ijzer onregelmatig verhit wordt en het gevaar bestaat dat de klep openvalt, waardoor brandende houtskool op het werk kan vallen. De informant van Q 198 merkt op een houtskoolijzer te gebruiken dat al ruim een eeuw oud is. [N 59, 21a; N 59, 20; monogr.]
II-7
|
| 19476 |
houtspaander |
flimp:
flimp (L364p Meeuwen),
vlimp (L364p Meeuwen),
snip:
snip (L364p Meeuwen)
|
een dun stokje waarmee men de pijp of sigaar mee kan aansteken || houtspaandertje dat men even in het vuur hield om er o.a. een pijp mee aan te steken
III-2-1
|