| 34630 |
karren |
sjouwen:
šǫu̯wǝ (L265p Meijel)
|
Aanhoudend met de kar rijden voor een karwei. Bij uitbreiding ook: veel op en af lopen, fietsen, rijden. [N 17, 98]
I-13
|
| 33818 |
karspringer |
karspringer:
kɛrspreŋǝr (L265p Meijel)
|
Ongeduldig paard dat tijdens het afspannen tussen de berries uitspringt, wat moeilijk af te leren is. [N 8, 84a]
I-9
|
| 34621 |
karsteun |
stelt:
stɛlt (L265p Meijel),
stelten:
stɛltǝn (L265p Meijel)
|
Steun die onder de kar geplaatst wordt bij het laden en lossen. Er zijn drie types karsteunen, die over het algemeen dezelfde benamingen hebben: een zware, T-vormige steun die de voorkant van de kar ondersteunt en die bij het rijden onder de schoot wordt opgehangen, een lichtere steun die voorkomt dat de kar bij het laden en lossen naar achter omkipt en die bij het rijden achter onder de kar hangt en een stok van ongeveer een meter die de berrie steunt en die bij het rijden onder de berrie hangt. De woordtypes houweel en hak zijn voorbeelden van betekenisverschuiving: toen de wegen nog niet geasfalteerd waren en bijgevolg soms slecht berijdbaar waren, had de boer een hak bij zich waarmee hij de wielen vrij kon maken als de kar of wagen vastgereden was. Deze hak werd ook gebruikt als steun voor de berries. Later, toen de wegen beter werden, was deze hak niet meer nodig en werd de steun, die in de plaats van de eigenlijke hak kwam, soms ook "hak" of "houweel" genoemd. Het eerste deel van het lemma is samengesteld uit benamingen die voor de drie types karsteun gelden. De meervoudsvormen zijn wel steeds benamingen voor de berriestutten (de derde bovenvermelde soort). De woordtypes waarbij door een toegevoegd adjectief of het eerste lid van de samenstelling duidelijk wordt om welke karsteun het gaat, staan onder A. Zware karsteun, B. Lichte karsteun en C. Berriestut. [N 17, 40 + 77 + 78 + 79 + 99; N G, 62a + 63a-b; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2b; JG 2c; R 14, 23e; monogr.]
I-13
|
| 21221 |
karweien |
karweien:
kərwééjə (L265p Meijel),
schuren?:
Note v.d. invuller:
sjoore (L265p Meijel)
|
onbetaalde arbeid verrichten aan de openbare wegen (karweien, botten) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 26992 |
karzetter |
karzetter:
karzetǝr (L265p Meijel)
|
Platte riek met scherpe tanden van ongeveer 25 cm lengte waarmee men de turf bij het hoog graven vastprikt en hem vervolgens op een kruiwagen legt. [II, 60b]
II-4
|
| 19695 |
kast |
kast:
kaast (L265p Meijel, ...
L265p Meijel)
|
kast [DC 39 (1965)]
III-2-1
|
| 23448 |
kast voor liturgische gewaden |
hoge kast:
hoog kast (L265p Meijel),
kazuifelkast:
kazuifelkast (L265p Meijel)
|
De kast(en) waarin deze gewaden liggend worden opgeborgen. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 28440 |
kastdeksel |
deksel:
dęksǝl (L265p Meijel)
|
Een dekplank of dak op de kast die de bovenste kamer moet afdekken. Een dergelijk dak beschut bijen, broed en voorraad voor regen en wind. De plank heeft de oppervlakte van de broedkamer. Ze moet bijenruimte boven de ramen laten. Een combinatie van dekplank en bijenuitlaat is mogelijk maar dan moet het gat voor de uitlaat niet in het midden maar zo dicht mogelijk bij een der ramen zitten. [N 63, 10j; N 63, 10k; Ge 37, 25]
II-6
|
| 19826 |
kat |
kat:
cassettebandje
kat (L265p Meijel, ...
L265p Meijel),
mies:
\'oude\' spelling \'= kat\'
mies (L265p Meijel),
mormel:
\'oude\' spelling
mormel (L265p Meijel),
poes:
\'oude\' spelling
poes (L265p Meijel),
cassette
poes (L265p Meijel),
WBD
poes (L265p Meijel)
|
Hoe noemt u een kat (poes, mies, kat, balkhaas, zandhaas, marol) [N 83 (1981)]
III-2-1
|
| 20604 |
kater |
kater:
kater (L265p Meijel)
|
kater hebben; Hoe noemt U: Zich niet lekker voelen de dag na een flinke drinkpartij (een kater hebben) [N 80 (1980)]
III-2-3
|