| 33440 |
schelftakkenbossen, schelfhorden |
mutserds:
møtsǝrs (P045p Meldert)
|
Boven op de beide balkenlagen van de schelf worden ter vorming van de zoldering (ter afdichting) takkenbossen gespreid. Het gebruik van takkenbossen is bij lange na niet algemeen. Een aantal benamingen die op de gebruikte takjes of roeden duiden, kunnen ook in gebruik zijn voor de schelfhorden als deze van takjes of roeden gevlochten worden. De schelfhorden bestaan uit gevlochten matten van twijgen of uit oude lappen stof. Om de afdichting te verbeteren wordt soms leem of stro gebruikt. [N 4A, 13c; N 4, 70]
I-6
|
| 20510 |
schenkel |
schenkel:
sxeŋkəl (P045p Meldert)
|
schenkel [Goossens 1b (1960)]
III-2-3
|
| 17829 |
scheppen |
scheppen:
schuəppe (P045p Meldert),
schøpə (P045p Meldert),
sxøpə (P045p Meldert),
sxø̜pǝ (P045p Meldert)
|
Maalloon scheppen met behulp van de schep. Het aantal kiloɛs dat per 100 kg mocht worden geschept, is, voorzover opgegeven, achter de betrokken plaatsnummers vermeld. Zie ook het lemma ɛmaalloon, maalgeldɛ. In l 270 was het scheppen tot rond 1910 gebruikelijk.' [N O, 38i; JG 1b; Vds 170; Jan 268; Coe 253; Coe 256; monogr.; A 42A, 48] || scheppen [ZND 25 (1937)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m]
II-3, III-1-2
|
| 25017 |
scherf |
scherf:
sxeͅrf (P045p Meldert)
|
scherf [ZND A1 (1940sq)]
III-4-4
|
| 34199 |
scherp inhebben |
scherp ophebben:
sxɛrp uphɛmǝ (P045p Meldert)
|
Spijsverteringsstoornis die ontstaat doordat de koeien met het voedsel scherpe voorwerpen als stukjes ijzerdraad, spijkers en spelden opnemen. Wanneer deze scherpe voorwerpen in de netmaag terechtkomen, kan er een ernstige spijsverteringsstoornis ontstaan. De dieren herkauwen niet meer, nemen geen voedsel meer op en hebben een lichte trommelzucht. Omdat de netmaag slechts door het middenrif van het hart en hartenzakje gescheiden is, kunnen scherpe voorwerpen gemakkelijk daar terechtkomen. Ze veroorzaken dan een ernstige etterige ontsteking die kan leiden tot de dood van het dier. Zie ook het lemma ''scherp inhebben (ijzer)'' in wbd I.3, blz. 471-472. [N 3A, 93; A 48A, 53]
I-11
|
| 27015 |
scherp zetten |
scherp zetten:
sxɛrǝp ˲ze̜tǝ (P045p Meldert)
|
Een paard van winterbeslag voorzien. Onder het hoefijzer worden dan al dan niet verwisselbare kalkoenen aangebracht en onder de voorzijde wordt een metalen plaatje bevestigd, de stoot. Zie ook de lemmata ɛijsnagelsɛ, ɛstootɛ enɛkalkoenen, krammenɛ.' [JG 1a; JG 1b; N 100, 17, add.; monogr.]
II-11
|
| 26397 |
scheut |
scheut:
sxø̄t (P045p Meldert)
|
Uitspruitsel van een plant, inzonderheid de aardappel. Vaak is er een meervoud gevraagd of opgegeven; vaak ook zijn de enkelvoudsvormen gelijk aan de meervoudsvormen. Alleen wanneer uitdrukkelijk de meervoudsvormen werden gevraagd en opgegeven, zijn deze ook hier opgenomen. Bij de verkleinwoorden onder het type scheutje is het ondoorzichtig of het om het grondwoord scheut of schot gaat. Kien moet begrepen worden als een contaminatie van kiem (voor de klinker) en kijn (voor de slotmedeklinker). Zie ook het lemma Uitlopers Van Kuilaardappelen. [N M, 16a; JG 1a, 1b; L 1, a-m; L 1u, 120; L B2, 282; S 17; S 31; monogr.; add. uit L 30, 39; S 22]
I-5
|
| 21365 |
schieten |
schieten:
sxītə (P045p Meldert),
sxīətə (P045p Meldert)
|
schieten [ZND A2 (1940sq)], [ZND m]
III-3-1
|
| 20687 |
schijf braadspek |
braai:
braai= schijfje, plakje spek om te braden
brōi (P045p Meldert)
|
zwoerd [Goossens 1b (1960)]
III-2-3
|
| 34271 |
schijten |
kakken:
kákǝ (P045p Meldert),
schijten:
sxē̜.tǝ (P045p Meldert)
|
Vaste ontlasting hebben, gezegd van vee. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-11
|