| 20344 |
half- of stiefzuster |
halfzuster:
hŏŏfzūūster (Q196p Mheer)
|
half- of stiefzuster [DC 05 (1937)]
III-2-2
|
| 18713 |
halfhemd |
wasplank:
[?]
wèèsj-plaank (Q196p Mheer)
|
halfhemd, kort overhemd of los linnen borststuk dat onder de halsopeningen van het vest wordt gedragen [frontj] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 23342 |
halfvasten(zondag) |
halfvasten:
haofvaaste (Q196p Mheer)
|
Het feest van Sinter-Greef (half vasten) [grevin, greve, miknem]. [N 88 (1982)]
III-3-3
|
| 32987 |
halm, stengel van de graanplant |
halm:
halǝm (Q196p Mheer),
spier:
spīǝ.r (Q196p Mheer),
špīǝr (Q196p Mheer)
|
De graanhalm is de meestal ronde en gelede stengel van de te velde staande graanplant. Hier het algemene woord, dat veelal ook de benaming voor de gehele graanplant is. Een aantal termen (bv. spier, spit, ...) wordt niet alleen gebruikt voor de stengel van de te velde staande graanplanten, maar ook -en blijkens een niet gering aantal aar-opgaven wellicht nog meer- voor de geoogste en gedorste graanstengels, de strohalm; zie de toelichting bij het volgende lemma ''strohalm'' (1.3.2). Veelal zijn ze ook toepasselijk op de grasspriet (zie het lemma ''grasspriet'' (1.5) in aflevering I.3), enkele zelfs op de graankorrel (zie het lemma ''graankorrel'' (2.6) in deze aflevering). Voor een aantal plaatsen werd het tweelettergrepige ''spieren'' als enkelvoud opgegeven. Zie afbeelding 2, a. [N P, 4b; JG 1a, 1b; L 1, a-m; S 12; Wi 13; monogr.]
I-4
|
| 17627 |
hals |
haus:
haus (Q196p Mheer),
hoas (Q196p Mheer),
häs (Q196p Mheer),
hèùs (Q196p Mheer),
hô:s (Q196p Mheer)
|
hals [DC 01 (1931)], [SGV (1914)] || halzen [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 18255 |
halsketting |
ketting:
ein gouje kètting (Q196p Mheer)
|
gouden [een - ketting] [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 18236 |
halssnoer |
collier (fr.):
collier (Q196p Mheer),
ketting:
ketting (Q196p Mheer)
|
aan een snoer geregen kralen, parels, enz. als halssieraad [toer, snoer, ketting, karkant, collier] [N 86 (1981)]
III-1-3
|
| 25225 |
halve maan, eerste kwartier |
nieuwe mond (du.):
nŭŭje mond (Q196p Mheer)
|
schijngestalte van de maan: eerste kwartier, halve maan [wassende maan, wassenaar] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 25219 |
halve maan, laatste kwartier |
afgaande mond (du.):
aafgaonde mond (Q196p Mheer)
|
schijngestalte van de maan: laatste kwartier [afnemende, donkere maan] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 25261 |
halve pint, kwart liter, maat |
schopje:
sjupke (Q196p Mheer)
|
de maat die een inhoud aangeeft van 0,25 (=kwart) liter [kapper, halfje, schopje, dzozie, hoorn, neuker, neutel, bok, uppie, bak] [N 91 (1982)]
III-4-4
|